Pamięć (kronika)

O nadziei, cierpieniu, bólu. Ludność cywilna w czasie powstania w getcie warszawskim

03/05/2024

O nadziei, cierpieniu, bólu. Ludność cywilna w czasie powstania w getcie warszawskim | fragment książki Andrzeja Żbikowskiego

19 kwietnia, w przeddzień święta Pesach, Niemcy w sile 850 żołnierzy wkroczyli […] do getta. Dwie żydowskie organizacje bojowe – ŻZW i ŻOB – zajęły pozycje wzdłuż głównych arterii getta, ulic Nalewki, Zamenhofa i Leszno, oraz w dwóch powstańczych redutach na placu Muranowskim (ŻZW) i w szopie szczotkarzy przy zbiegu ulic Świętojerskiej i Wałowej (głównie grupy Bundu). Niemcy napotkali zbrojny opór. Dla mieszkańców getta nie było to całkowitym zaskoczeniem, dzień przed wybuchem powstania – 18 kwietnia – w getcie mówiło się o możliwej akcji. Coś się działo w budynku Judenratu na Zamenhofa (większość jego członków aresztowano jako zakładników), a bojowcy z organizacji podziemnej ostrzegali w nocy o nowych siłach ukraińskich otaczających getto. Cywile zeszli do bunkrów. Spełniały się ich najgorsze obawy. [Z ROZDZIAŁU: WALKA]

Miesięcznik "Memoria" Nr 79 (04/2024)

30/04/2024

Miesięcznik "Memoria" Nr 79 (04/2024)

"Pamięć o Szoa, obozach koncentracyjnych, ośrodkach zagłady i innych obszarach ludzkiej tragedii z czasów II wojny światowej kształtowana jest na całym świecie w wielu miejscach i przez wiele osób. Miesięcznik "Memoria" ma być miejscem, gdzie będziemy pisać i opowiadać o naszych wspólnych wysiłkach. O misji zachowania pamięci."
Paweł Sawicki Redaktor Naczelny Miesięcznika "Memoria", Muzeum Auschwitz.

Ksiądz Stanisław Bartmiński

27/04/2024

Ks. Stanisław Bartmiński 30.10.1936 - 18.04.2024

"Kiedyś zachęcił ludzi, żeby uporządkować żydowski cmentarz. Ludzie mu przytaknęli, inni się oburzali, jeden z parafian wypalił prosto z mostu: Mój dziadek nie pracował u Żyda, mój ojciec nie pracował u Żyda, to i ja nie będę u Żyda pracować. Proboszcz odparował: A ja pracuję u Żyda i chwalę sobie. – Chłop prawie osłupiał, a ja mu przypomniałem, że Jezus był Żydem – opowiada proboszcz. Ten dialog zaproponował twórcom „Plebanii”, ale nie spodobał się." - Jagienka Wilczak Proboszcz dobrze obsadzony Polityka 28 stycznia 2006.

Żonkil FOT. M. JAŹWIECKI / MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH

17/04/2024

Akcja Żonkile 2024: program obchodów

Muzeum Historii Żydóe Polskich POLIN: Włącz się w dwunastą edycję akcji społeczno-edukacyjnej Żonkile upamiętniającej 81. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim.
19 kwietnia przypnij żonkil na znak, że #ŁączyNasPamięć, weź udział w organizowanych przez nas wydarzeniach

Menora z pracy Moniki Krajewskiej - Na najlepszym aksamicie

10/04/2024

Od pogromu lwowskiego do pogromu kieleckiego. Kościół katolicki a Żydzi. Prof. Dariusz Libionka

Kościół katolicki w dwudziestoleciu międzywojennym nie był wolny ani od antyjudaizmu, ani antysemityzmu. Część księży – podobnie jak ówczesne społeczeństwo – widziała w mniejszości żydowskiej zagrożenie i popierała hasła głoszone przez narodowców rozwiązania tzw. kwestii żydowskiej. Wbrew temu niektóre środowiska zbliżone do Kościoła szukały pola współpracy i dialogu ze społecznością żydowską. Pomoc osób duchownych dla Żydów w czasie II wojny światowej z reguły nie miała charakteru zorganizowanego. Dlaczego tak się stało? Jakie stanowisko zajęli hierarchowie wobec przemocy antyżydowskiej po zakończeniu okupacji niemieckiej?

Zalecenia dotyczące edukacji na temat II wojny światowej i Zagłady

10/04/2024

Zalecenia dotyczące edukacji na temat II wojny światowej i Zagłady

Muzeum POLIN: Szanowni Państwo, oddajemy w Państwa ręce zalecenia dotyczące edukacji na temat II wojny światowej i Zagłady, które zostały przygotowane przez zespół Działu Edukacji Muzeum POLIN. Stworzyliśmy je, bazując na naszych doświadczeniach edukacyjnych oraz na istniejących już zaleceniach wypracowanych przez inne instytucje zajmujące się tymi zagadnieniami. Zachęcamy do zapoznania się z omówieniem tych inspiracji, które szerzej przedstawiamy w oddzielnym artykule.

Forum Dialogu  - logo

09/04/2024

Archiwum Ringelbluma – historia i znaczenie

W ramach cyklu Zoom na Forum spotkamy się w przeddzień 81. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, by porozmawiać o Archiwum Ringelbluma, podziemnym archiwum getta warszawskiego stworzonym przez grupę Oneg Szabat. Ten unikatowy zbiór dokumentów, jedno z najważniejszych źródeł wiedzy o Zagładzie polskich Żydów, został w 1999 roku wpisany na listę Pamięć Świata UNESCO.

Miesięcznik "Memoria" Nr 78 (03/2024)

01/04/2024

Miesięcznik "Memoria" Nr 78 (03/2024)

"Pamięć o Szoa, obozach koncentracyjnych, ośrodkach zagłady i innych obszarach ludzkiej tragedii z czasów II wojny światowej kształtowana jest na całym świecie w wielu miejscach i przez wiele osób. Miesięcznik "Memoria" ma być miejscem, gdzie będziemy pisać i opowiadać o naszych wspólnych wysiłkach. O misji zachowania pamięci."
Paweł Sawicki Redaktor Naczelny Miesięcznika "Memoria" Muzeum Auschwitz.

Marsz Modlitwy Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego

28/03/2024

Marsz Modlitwy Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego

Uczestnicy Marszu, organizowanego co roku od ponad 25 lat przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów, przechodzą w milczeniu trasą Warszawskiego Szlaku Martyrologii Żydowskiej. Podczas marszu nie ma przemówień. Intonowane są modlitwy żydowskie i chrześcijańskie, psalmy odmawiane są zaś wspólnie po polsku, w przekładzie Czesława Miłosza. Nie zabraknie również modlitwy Jana Pawła II za naród żydowski na Umschlagplatzu, czyli tam, gdzie odmawiał ją papież