Promocja książki Sławomira Buryły „Marzec a Zagłada – płaszczyzny spotkania”

Sławomir Buryay „Marzec a Zagłada – płaszczyzny spotkania  - front książki.

Źródło: ŻIH

Promocję książki Sławomira Buryły „Marzec a Zagłada – płaszczyzny spotkania”, która odbędzie się podczas XXXII Targów Książki Historycznej w Warszawie.

„Marzec a Zagłada” to esej, w którym autor z wielką erudycją ukazuje Marzec jako zdarzenie powiązane z Zagładą. Choć te dwa wydarzenia w polskiej historii mają swoją specyfikę, kontekst i w wielu aspektach nie da się ich porównywać (liczby, realia społeczne i etyczne dylematy), obydwa stały się fundamentalne dla naszej tożsamości; dotykają nie tylko tych, którzy byli ich uczestnikami lub świadkami, ale i kolejnych pokoleń.

Książka jest w dużej mierze szkicem o pamięci narodu, tej problematycznej i bolesnej. Praca ta to jednocześnie rodzaj niewielkiej encyklopedii Marca – zestawia wiele perspektyw i faktów, które autor stara się oddzielić od późniejszych interpretacji i narosłych mitów.

Spotkanie poprowadzi Grzegorz Wysocki, a jego gościem będzie autor książki, Sławomir Buryła.


Sławomir Buryła – literaturoznawca, krytyk literacki, profesor na Wydziale Polonistyki UW. Zajmuje się popkulturą, edytorstwem XX-wiecznym, współczesną literaturą polską, a zwłaszcza prozą wojny i okupacji oraz Holocaustu.

Jest autorem takich publikacji, jak m.in. „Opisać Zagładę. Holocaust w twórczości Henryka Grynberga” (2006), „Wokół Zagłady. Szkice o literaturze Holokaustu” (2016), „Rozrachunki z wojną” (2017), „Wojna i okolice” (2018). Wspólnie z Dorotą Krawczyńską i Jackiem Leociakiem przygotował syntezę „Literatura polska wobec Zagłady (1939–1968)” (2012, 2016, wyd. ang. 2020) oraz dwutomowe „Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939‒2019)” (2021).

Jest redaktorem oraz współredaktorem kilkunastu tomów zbiorowych o współczesnej literaturze polskiej (w tym m.in. pięciotomowej syntezy „Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku”). Ostatnio ukazała się opracowana przez niego antologia „Getto warszawskie w literaturze polskiej” (2021).

Grzegorz Wysocki – od grudnia 2022 w Gazeta.pl. Wcześniej m.in. dziennikarz i publicysta „Gazety Wyborczej”, szef WP Opinie, wydawca strony głównej WP, redaktor WP Książki, felietonista „Dwutygodnika” i krytyk literacki. Autor wielu wywiadów (m.in. Makłowicz, Chwin, Wałęsa, Urban, Holland, Bilewicz, Spurek, Gretkowska, Twardoch, Świetlicki), cyklu rozmów z wyborcami PiS-u czy pisanego od początku pandemii „Dziennika czasów zarazy”.

Dwukrotnie nominowany, laureat Grand Pressa za Wywiad w 2022 (rozmowa z Renatą Lis). Od 2023 w kapitule Łódzkiej Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima. Prezes klubu szpetnej książki Blade Kruki (IG: bladekruki). Nałogowo czyta papierowe książki i gazety oraz ogląda seriale. Urodzony i wychowany na Kaszubach, wykształcony w Krakowie, rok temu porzucił Warszawę na rzecz Łodzi.


Publikacja finansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundacji im. Róży Luksemburg – Przedstawicielstwo w Polsce.

Esej, w którym autor z wielką erudycją ukazuje Marzec jako zdarzenie powiązane z Zagładą. Choć te dwa wydarzenia w polskiej historii mają swoją specyfikę, kontekst i w wielu aspektach nie da się ich porównywać (liczby, realia społeczne i etyczne dylematy), obydwa stały się fundamentalne dla naszej tożsamości; dotykają nie tylko tych, którzy byli ich uczestnikami lub świadkami, ale i kolejnych pokoleń. Sławomir Buryła wyznacza cztery płaszczyzny, w których podobieństwa między Marcem a Zagładą stają się szczególnie widoczne: pierwsza to retoryka tekstów publicystycznych i politycznych wystąpień, druga – przestrzeń dzieł sztuki, trzecia – pamięć ofiar i czwarta – pamięć zbiorowa. Książka jest zatem w dużej mierze szkicem o pamięci narodu, tej problematycznej i bolesnej.

Forma wybrana przez autora w pełni oddaje jego intencję i postawę badawczą: zagadnień tak obszernych jak Marzec (o których powiedziano już wiele, ale których wciąż nie można uznać za tematy omówione i zamknięte) nie da się przedstawić inaczej niż przez mapowanie, zestawianie, skojarzenia. Praca ta to jednocześnie rodzaj niewielkiej encyklopedii Marca – zestawia wiele perspektyw i faktów, które autor stara się oddzielić od późniejszych interpretacji i narosłych mitów. Każdy rozdział to niemal osobny esej z mnóstwem świadectw, skontrastowanych stanowisk, zebranych z różnych źródeł: dokumentów, ale i egodokumentów, a także utworów literackich, które – mimo że przez historyków traktowane bywają jak źródła niższej rangi – potrafią w jednym zdaniu czy metaforze uchwycić sedno problemu. Jak choćby przywoływane przez autora pytanie z Włoskich szpilek Magdaleny Tulli: „Czy można wierzyć narratorowi, który zajął mieszkanie pożydowskie?”.

ŹIH, na podstawie recenzji prof. Andrzeja Zieniewicza