Dialog w cieniu Szoa

02/02/2023 | Na stronie od 02/02/2023

Ks. Manfred Deselaers

Polecamy publikacje:

  1. Czy pojednanie po Auschwitz jest możliwe? "Auschwitz to jedno z najtragiczniejszych miejsc w historii ludzkości. Obóz koncentracyjny, w którym niemieccy naziści zgotowali "piekło za ziemi", uśmiercając przeszło milion ludzi. O tym jak można w Auschwitz mówić dziś o przebaczeniu i pojednaniu, opowiada niemiecki kapłan - ks. dr Manfred Deselaers" Proces pojednania rozpoczyna się od słuchania drugiego człowieka i otwarcia przed nim serca. O tym czym jest pojednanie i jako możemy do niego dojść,mówi szerzej ks. Deselaers:

  2. Tezy z Seelisbergu z 1947 r. "The following statement, produced by the Christian participants at the Second conference of the newly formed International Council of Christians and Jews, was one of the first statements following World War II in which Christians, with the advice and counsel of Jews, began to come to terms with the implications of the Shoa."

  3. "Czas odnowionego zobowiązania - budowanie nowych relacji miedzy Żydami i chrześcijanami".) Dialog chrześcijansko - żydowski 70 lat po wojnie i Szoa. **Dokument (wersja polska) podpisany w Berlinie przez przedstawicieli Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów (ICCJ) z 22 krajów. "Obecnie, ponad 60 lat później, Międzynarodowa Rada Chrześcijan i Żydów (International Council of Christians and Jews - ICCJ) ogłasza nowe wezwanie - tym razem skierowane zarówno do społeczności chrześcijańskich jak i żydowskich na całym świecie. Upamiętnia ono rocznicę spotkania w Seelisbergu, które było też początkiem ICCJ. Obecny apel odzwierciedla potrzebę pogłębienia Dziesięciu Punktów z Seelisberga w sposób odpowiadający postępowi dokonanemu w dialogu międzyreligijnym w okresie, który upłynął od przełomowego dokumentu z roku 1947. Niniejszy apel składa się z 12 punktów - przedstawionych jako cele - skierowanych do chrześcijan, do Żydów oraz wspólnie do społeczności chrześcijańskich i żydowskich."

  4. abp Henryk Muszyński wiceprzewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, Dlaczego dialog ten ma szczególne znaczenie w Polsce? z publikacji "Kościół Katolicki o swoich żydowskich korzeniach". Polska Rada Chreścijan i Żydów, Warszawa 1995, 1997, 1998 ISBN 83-904394-09 oraz Ze wstępu do książki Żydzi i judaizm ...s. 15-16 "...na ziemiach polskich znajduje się większość obozów zagłady, w których hitlerowcy dokonali bezprzykładnego ludobójstwa mordujące miliony Żydów polskich i zwożonych z wszystkich krajów okupowanej Europy. Dlatego Szoah nie jest dla nas czymś obcym, lecz wrasta nierozdzielnie w świadomość narodu polskiego. Nie ma w Polsce nikogo, kto by o tym nie wiedział, bez względu na to, jaki byłby jego stosunek do Żydów. Szoah jest sprawą naszego narodu i należy do naszych dziejów. Nie jest również przypadkiem, że właśnie papież z Polski uczynił tak wiele dla pogłębienia dialogu z judaizmem."

  5. Pamiętajmy: refleksje nad SZOAH. Komisja ds. kontaktów religijnych z judaizmem, 16 III 1998. "Nasze stulecie stało się świadkiem nieopisanej tragedii, której nie wolno nigdy zapomnieć: podjętej przez nazistowski reżim próby zgładzenia narodu żydowskiego, która doprowadziła do wymordowania milionów Żydów. Kobiety i mężczyźni, starcy i młodzież, dzieci i niemowlęta - wszyscy padli ofiarą prześladowań i deportacji wyłącznie z powodu swego żydowskiego pochodzenia. Niektórzy zostali zabici natychmiast, inni natomiast byli poniżani, maltretowani, torturowani, odzierani z ludzkiej godności, a wreszcie mordowani. Bardzo niewielu spośród uwięzionych w obozach przeżyło, ci zaś co ocaleli, pozostali zranieni na całe życie. Tak dokonał się Szoah, jeden z najważniejszych faktów w historii naszego stulecia, który do dzisiaj zmusza nas do myślenia."

  6. Chrostowski W., Dialog w cieniu Auschwitz, Warszawa 1999 (2001). "Rozmowy te odzwierciedlają trudności wewnącrzkatolickie oraz trudności o charakterze międzyreligijnym, to znaczy katolicko- -żydowskim. Pierwsze miały dwojaki charakter. Pochodziły od tych osób i kręgów w Kościele, które wciąż obawiają się dialogu z Żydami, nie wierząc w jego sens ani powodzenie. Znalazło to wyraz w napięciach, jakie pojawiły się w lecie 1996 roku z powodu katechez radiowych wygłoszonych w Radiu "Maryja" 3. Znacznie ważniejsze i trudniejsze do przezwyciężenia są jednak te napięcia wewnątrzkatolickie, które wyrosły z prób monopolizowania dialogu i dobierania takich rozmówców, którzy mówiliby to, co się uczestnikom dialogowania podoba i czego chcą słuchać. Taka strategia ma w Polsce długą tradycję, sięgającą okresu "przeddialogowego", gdy niektóre środowiska opiniotwórcze czyniły wiele, aby ukazać Polakom racje i wrażliwość żydowską, natomiast nie zrobiły nic albo prawie nic w odwrotnym kierunku."
    Lektura uzupełniająca - Kontrowersje wokół dialogu chrześcijańsko-żydowskiego w Polsce, w tym między ks. Waldemarem Chrostowskim a Polską Radą Chrześcijan i Żydów.

  7. Manfred Deselaers - Dialog u progu Auschwitz (2002). "W książce Dialog u progu Auschwitz znajdują się wykłady, które zostały wygłoszone podczas dni studyjnych "U progu Auschwitz” w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu przez księdza Manfreda Deselaersa, Halinę Birenbaum, Leona Lendziona, Wiesława Jana Wysockiego, Mariana Ko­łodzieja, Teresę Świebocką, księdza Łukasza Kamykowskiego, rabina Sachę Pecarica, rabina Michaela Signera, księdza Klausa Kienzlera, ojca Michela de Goedta OCD, ojca Marka Nowaka OP, księdza Hanspetera Heinza, siostrę Hedwig Wahle NDS. Te dni studyjne, przygotowywane najpierw tylko z myślą o studentach polskich, w ciągu kilku lat nabrały charakteru międzynarodowego i międzyreligijnego. Poszukiwano referentów i uczest­ników żydowskich i chrześcijańskich; niemieckich, polskich, amerykańskich, izraelskich…, którzy byliby gotowi do wzięcia udziału w spotkaniu "u progu Auschwitz”. Referenci mówili przede wszystkim o sobie, nie o innych: Niemcy o perspektywie nie­mieckiej, Polacy – o polskiej, chrześcijanie – o chrześcijańskiej, Żydzi – o ży­dow­skiej. W ten sposób powstała atmosfera wzajemnego słuchania, próba wzajem­nego zrozumienia."

  8. Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu - Dialog w obliczu Auschwitz:, Oświęcim. EN - Dialogue at the Edge of Auschwitz - Perspectives for a Theology After Auschwitz Wydawnictwo UNUM Centre for Dialogue and Prayer Kraków-Oświęcim 2014 ISBN 978-83-7643-110-9

    • luty 1998, Poszanowanie religijnej godności każdego człowieka, Rozmowy o religijnym traktowaniu Auschwitz. "Na zaproszenie Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu spotkali się w dniach 13. – 16. grudnia 1997 w Oświęcimiu i w Krakowie Żydzi i chrześcijanie zaangażowani w dialog. Przybyli z Polski, Niemiec oraz USA by wspólnie przemyśleć zagadnienie religijnego traktowania rzeczywistości Auschwitz. Rodzi ono liczne napięcia, np. spór wokół takich symboli jak krzyż, gwiazda Davida czy też postulat ich nieobecności. Pierwszą intencją spotkania było zatem stworzenie atmosfery zaufania aby każda ze stron mogła się przedstawić zgodnie ze swą wrażliwością. Spotkanie miało charakter prywatnej wymiany."
    • 2002 - Manfred Deselaers - Dialog u progu Auschwitz."Auschwitz jest głęboką raną która jeszcze boli. U progu Auschwitz trzeba zaczynać milczeniem. Słuchaniem głosu Ziemi Oświęcimskiej. Głos ten porusza każdego do głębi, dotyka własnej tożsamości i kwestionuje ją. Jednak wygląda to inaczej u każdego z nas. Inaczej u protestanta z Niemiec. Inaczej u katolika z Polski. Inaczej u Żyda z Izraela. I tak dalej. Dlatego dialog u progu Auschwitz zaczyna się milczeniem i słuchaniem. Słuchaniem głosu Ziemi Oświęcimskiej. Słuchaniem głosu własnego serca."
    • 2004 - Dialog teologiczny, który słucha głosu ziemi oświęcimskiej."Okres umierającego ustroju komunistycznego i rodzącej się w Polsce nowej rzeczywistości kulturowo-społecznej oprócz stworzenia dużych szans, wyzwolił także wiele napięć, częściowo odziedziczonych po przeszłości, a częściowo zrodzonych z obawy przed nieznaną przyszłością. Jednym z najgłośniejszych i najtrudniejszych ówczesnych konfliktów stał się tak zwany „konflikt o Karmel w Oświęcimiu”, konflikt chrześcijańsko-żydowski dotyczący sposobu i znaczenia pamięci o Auschwitz"
    • 2005 - Manfred Deselaers: Homilia Jana Pawła II wygłoszona w Auschwitz-Birkenau – czytana 25 lat później. "Ważna i aktualna do dziś homilia Jana Pawła II miała swoją prehistorię w osobistej biografii Papieża, która nadała jego słowom szczególną wagę. Pierwsza pielgrzymka polskiego Papieża do Ojczyzny, w tym do Oświęcimia (w 1979 roku), odbywała się w określonym kontekście politycznym i społecznym, który dzięki tej wizycie bardzo się zmienił. W późniejszych latach nauczanie Jana Pawła II na temat Auschwitz rozwijało się pod wpływem dalszych wydarzeń, głównie w kontekście dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. W kolejnych rozważaniach będziemy uświadamiać sobie te różne konteksty, mające wpływ na sposób, w jaki rozumiemy dzisiaj, ponad 25 lat później, kazanie wygłoszone w Auschwitz-Birkenau w roku 1979. Zaczynamy od pytania o źródła, o prehistorię tej homilii..."
    • 2005 - ORĘDZIE MŁODZIEŻY OŚWIĘCIMSKIEJ DO MŁODZIEŻY ŚWIATA. "Odbywały się obchody 60-tej rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W związku z tym najważniejszymi osobami są byli więźniowie oraz młodzież – świadkowie przeszłości i twórcy przyszłości. Dlatego zrodził się w nas – pracownikach Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu w Polsce oraz Maximilian-Kolbe-Werk we Freiburgu w Niemczech – pomysł nawiązania kontaktu między byłymi więźniami a młodzieżą. Polska młodzież z Oświęcimia, która spotyka się regularnie w Centrum Dialogu i Modlitwy, oraz młodzież niemiecka, która spędziła kilka dni „u progu Auschwitz” lub brała udział w spotkaniach z byłymi więźniami w Niemczech, postanowiła napisać o swoich doświadczeniach, prosząc o odpowiedź. Pod wrażeniem tych odpowiedzi oraz spotkań z byłymi więźniami z Auschwitz i Birkenau młodzież z Oświęcimia, która wyjeżdziała na Światowe Dni Młodzieży w Kolonii, napisała orędzie do młodzieży świata."
    • 2007 - Łukasz Kamykowski - Chrześcijańska Europa z ruinami krematoriów Auschwitz, Trzy punkty widzenia: Żydzi, Niemcy, Polacy.
    • 2008 - Patrycja Tomczak - Wspomnienie o Kardynale Lustiger. "Obdarzony słowem lud Biblii, żydzi i chrześcijanie, gromadzą się przed obliczem Boga Abrahama, Izaaka i Jakuba, bo to On pierwszy do nich przemówił. Gdy mówi, żyją, doświadczając bólu i radości, choćby słyszeli słowa trudne, straszliwe i niepojęte. Gdy milknie, spoglądają prosto w otchłań szeolu. Może dlatego tak trudno mówić w Oświęcimiu. Ale czasem mówić trzeba, zwłaszcza tu – w imię pamięci żywych, która umiera, kiedy milknie. Dzisiaj, w święto Siostry Teresy Benedykty od Krzyża, spotykamy się, by wspominać zmarłego przed rokiem księdza Kardynała Aarona Jean-Marie Lustigera, arcybiskupa Paryża z rodziny polskich Żydów, przyjaciela Polaków, który nie chciał przyjechać do Auschwitz. Kim był człowiek, który mówił o sobie: Jestem nosicielem znaczeń nieskończenie przekraczających moją osobę?"
    • 2009-09-08 - Apel Kongresu dla Pokoju: religie nie chcą wojny. Religie nie chcą wojny i nie chcą, aby wykorzystywano je dla wojny - podkreślają uczestnicy Kongresu dla Pokoju w apelu wystosowanym na jego zakończenie w Krakowie. Został on odczytany przez Magdalenę Wolnik ze Wspólnoty św. Idziego, podczas uroczystego zakończenia spotkania na Rynku. Wcześniej obecni uczcili pamięć ofiar wojny minutą ciszy. W apelu czytamy, że religijne tradycje, przez swoje odmienności, razem mówią z mocą, że świat bez ducha nigdy nie będzie ludzki. „One pokazują drogę powrotu do Boga, który jest źródłem pokoju”.

  9. Stanisław Obirek, Dialog chrześcijańsko-żydowski z Zagładą w tle, Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Zagłada Żydów. Studia i Materiały vol.5, 2009, s. 299-316. "Dialog chrześcijańsko-żydowski jest jednym z najbardziej widocznych skutków soborowej deklaracji Nostra aetate, ogłoszonej przez Kościół katolicki 28 października 1965 r. Teologiczne implikacje tego tekstu są widoczne w refleksji teologów katolickich głównie w USA i Europie Zachodniej. Wymienić można Johna Pawlikowskiego, Mary Boys, Petera C. Phana i Johanna Baptista Metza. Wszelako o wiele donioślejszą okolicznością zewnętrzną było dla teologii chrześcijańskiej (a więc nie tylko katolickiej) wydarzenie Zagłady, które nie tylko wstrząsnęło podstawami humanizmu europejskiego, ale również stało się impulsem do nowego przemyślenia samej teologii. Szczególną rolę odegrały studia nad „nauczaniem pogardy” Jules’a Isaaca, francuskiego historyka żydowskiego pochodzenia. On sam wpłynął również na papieża Jana XXIII, który zwołał Sobór Watykański II. "

  10. Kate Craddy - Więcej niż cmentarzysko, Teofil, 1(29) 2011 (pismo studentów kolegium filozoficzno-teologicznego dominikanów)