80. ROCZNICA WYZWOLENIA NIEMIECKIEGO NAZISTOWSKIEGO OBOZU KONCENTRACYJNEGO I ZAGŁADY AUSCHWITZ 27 STYCZNIA 2025

27/01/2025 | Na stronie od 22/12/2024

Źródło: Muzeum Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau

"Powrót do Auschwitz 80 lat po moim wyzwoleniu, nie będzie łatwy. To będzie ostatnie takie upamiętnienie. Będziemy tam. Czy ty będziesz z nami?" Michael Bornstein, Ocalały z Auschwitz

27 stycznia 2025 r. obchodzić będziemy 80. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.

Główne obchody rozpoczną się o godzinie 16.00 w specjalnym namiocie, który stanie nad bramą do byłego obozu Auschwitz II-Birkenau. Jednym z symboli obchodów będzie wagon towarowy, który stanie bezpośrednio przed bramą.

Na obchody zapraszamy wszystkich Ocalałych z Auschwitz. W wydarzeniach rocznicowych wezmą też udział delegacje państwowe oraz delegacje wielu instytucji.

Sygnał telewizyjny będzie dostępny dla wszystkich, dając możliwość wspólnego upamiętnienia i globalnej refleksji nad znaczeniem wydarzeń z przeszłości. Zachęcamy wszystkie instytucje i organizacje na całym świecie do włączenia się w obchody poprzez organizowanie w swoich miejscach przestrzeni, w której można będzie wspólnie oglądać transmisję z Miejsca Pamięci.

26 i 27 stycznia 2025 r. Muzeum będzie zamknięte dla odwiedzających. Jednak dla tych, którzy 27 stycznia będą pragnęli uczcić tę wyjątkową rocznicę na terenie Miejsca Pamięci, zostanie przygotowany specjalny sektor otwarty.

Patronat Honorowy PrzydentaRzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

Do momentu wyzwolenia ok. 7 tys. więźniów przebywających na terenie obozu przez żołnierzy Armii Czerwonej, niemieccy naziści zamordowali w Auschwitz ok. 1,1 mln osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, sowieckich jeńców wojennych oraz ludzi innych narodowości.

O historii Auschwitz mówimy w naszych lekcjach internetowych oraz cyklu podcastów „O Auschwitz”. Dzięki platformie "Auschwitz. In Front of Your Eyes" Miejsce Pamięci można zwiedzać z przewodnikiem online z każdego miejsca na świecie.

Dziś dla świata Auschwitz jest symbolem Zagłady i okrucieństw II wojny światowej. W 2005 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych uchwaliła dzień 27 stycznia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Relacje dodane 27.01.2025.

Pokaż transmisję TV w swojej społeczności

Zachęcamy wszystkie instytucje i organizacje na całym świecie do włączenia się w obchody 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz poprzez organizowanie w swoich miejscach przestrzeni, w której można będzie wspólnie oglądać transmisję z Miejsca Pamięci.

27 stycznia 2025 r. sygnał telewizyjny produkowany przez Telewizję Polską będzie dostępny dla wszystkich, dając możliwość wspólnego upamiętnienia i globalnej refleksji nad znaczeniem wydarzeń z przeszłości. Transmisję z tłumaczeniem polskim będzie mozna oglądać m.in. na kanale YouTube Muzeum Auschwitz.

Taka forma upamiętnienia rocznicy w różnych częściach świata to zarówno wyraz szacunku dla historii, ale także wezwanie do wzięcia moralnej odpowiedzialności za przyszłość, której istotnym elementem jest pamięć o tragedii Auschwitz. Zaplanowanie i ogłoszenie wspólnego oglądania transmisji w Państwa instytucjach może być ważnym elementem scalania Waszej wspólnoty wokół pamięci.

Złożenie zapalonych zniczy i modlitwa zakończyły uroczystości 80. rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz-Birkenau, które odbyły się 27 stycznia 2025 r. na terenie byłego obozu niemieckiego.

Źródło: Klub Chrześcijan i Żydów "Przymierze"

Pod gigantycznym namiotem przy Bramie Śmierci na terenie Auschwitz II-Birkenau rabini, duchowni chrześcijańscy oraz przedstawiciel islamu modlili się, stojąc obok siebie. W poniedziałkowych uroczystościach wzięło udział około 50 byłych więźniów oraz przedstawiciele około 60 krajów, w tym reprezentanci europejskich monarchii, prezydenci, premierzy oraz dyplomaci.

Modlitwę rozpoczął dźwięk szofaru, tradycyjnego baraniego rogu pasterskiego, który według tradycji żydowskiej wzywa do pokuty. Wyznawcy judaizmu odmówili wysławiającą imię Boże modlitwę „Kadisz” oraz żydowską modlitwę żałobną „El Male Rachamim” (Boże miłosierny), odmawianą w tradycji aszkenazyjskiej podczas pogrzebu i w rocznicę śmierci. Zaintonował ją naczelny rabin Polski Michael Schudrich. Wśród modlących się rabinów był m.in. pochodzący z Piotrkowa Trybunalskiego były naczelny rabin aszkenazyjski Izraela i przewodniczący Rady Instytutu Jad Waszem Meir Lau – ocalały z Holokaustu.

Psalm 42 „Tęsknota za Bogiem i świątynią” wyrecytowali duchowni reprezentujący różne grupy ofiar: przedstawiciele judaizmu, Kościołów chrześcijańskich – katolickiego, prawosławnego, protestanckiego, oraz islamu. Psalm odmówiono w językach polskim, angielskim i starocerkiewnosłowiańskim. Wśród modlących się byli m.in.: nuncjusz apostolski w Polsce abp Antonio Guido Filipazzi, metropolita łódzki kard. Grzegorz Ryś, biskup bielsko-żywiecki Roman Pindel oraz zwierzchnik diecezji cieszyńskiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego bp Adrian Korczago.

Znicze przed wagonem, który był symbolem tegorocznych uroczystości rocznicowych, złożyły m.in. delegacje byłych więźniów KL Auschwitz, którym towarzyszyła młodzież. Następnie znicze ustawili wszyscy szefowie delegacji państwowych, przedstawiciele darczyńców z inicjatywy „Filary Pamięci” oraz opiekunowie Miejsca Pamięci. Podczas ceremonii głos zabrało czworo byłych więźniów Auschwitz: Marian Turski – ocalały z Auschwitz i członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, Janina Iwańska – deportowana do obozu w 1944 roku jako 14-latka z powstańczej Warszawy, Tova Friedman – więziona w getcie w Tomaszowie Mazowieckim, obozie pracy w Starachowicach, a potem w KL Auschwitz II-Birkenau, oraz Leon Weintraub – ocalały z getta Litzmannstadt, były więzień Auschwitz i innych obozów.

Głos zabrali przewodniczący Światowego Kongresu Żydów Ronald Lauder oraz dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński.

Gospodarzem spotkania z udziałem 3 tys. osób był prezydent RP Andrzej Duda, który objął honorowy patronat nad obchodami. Podczas uroczystości obecni byli między innymi przedstawiciele polskiego rządu, król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii Karol III, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, premier Francji Emmanuel Macron, kanclerz Niemiec Olaf Scholz. Izrael reprezentował minister edukacji Joaw Kisz. Obecny był także prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Między wystąpieniami zabrzmiały utwory czterech kompozytorów, który byli więźniami Auschwitz: Simona Jamesa z Niemiec, Gideona Kleina z Czech, Józefa Kropińskiego oraz Szymona Laksa. Ich kompozycje wykonał kwartet klarnetowy.

Niemiecki nazistowski obóz zagłady wyzwolili żołnierze 100. Lwowskiej Dywizji Piechoty 60. Armii I Frontu Ukraińskiego.

Ze względu na znaczenie miejsca i wagę symbolu, jakim dla całego świata jest były obóz Auschwitz-Birkenau, Zgromadzenie Ogólne ONZ w listopadzie 2005 r. ustanowiło dzień 27 stycznia – rocznicę wyzwolenia obozu – Międzynarodowym Dniem Pamięci o Holokauście.

Obóz Auschwitz powstał w 1940 r. Kompleks obozowy składał się z trzech części. W 1940 roku powstał obóz Auschwitz I (tzw. Stammlager – obóz macierzysty). Pierwszy transport polskich więźniów politycznych dotarł do Auschwitz 14 czerwca 1940 r. Składał się z 728 mężczyzn z więzienia w Tarnowie. Dwa lata później więźniów osadzano także w Auschwitz II, czyli w Birkenau. Masowe uśmiercanie Żydów rozpoczęto tu już w pierwszych miesiącach 1942 r.

W obozie Auschwitz-Birkenau w latach 1940–1945 hitlerowcy zgładzili co najmniej 1,1 mln osób, głównie Żydów, ale także ok. 75 tys. Polaków oraz tysiące Romów, jeńców sowieckich i przedstawicieli innych narodów.

Wśród więźniów Auschwitz przeważali wyznawcy judaizmu, z których większość – ok. 900 tys. – została zgładzona tuż po przywiezieniu. Wśród pozostałych wyznań najwięcej było katolików. Byli tu także chrześcijanie innych wyznań, Świadkowie Jehowy, muzułmanie oraz buddyści.

Dodane 28.01.2025.

Zakhor - pamiętaj Rozmowa o Pamięci, z okazji wczoraj przypadającego Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu 28/01/2025

Dodane 2.02.2025.

"ALLEGRO MA NON TROPPO" CZYLI GODZINA Z JACKIEM

Jacek Pałasiński "Problemem nie jest to, że są źli ludzie. Są. Ja nie wiem dlaczego Pan Bóg tak stworzył świat. Problemem jest to, że dobrzy ludzie milczą." Czy obojętność wobec zła jest równie niebezpieczna jak sama nienawiść? Dlaczego nadal tak wielu ludzi woli milczeć, gdy wokół rozbrzmiewają słowa pełne pogardy i kłamstw? Czy rosnący antysemityzm i przemoc są sygnałem, że historia znów się powtarza?
W rozmowie Jacka Pałasińskiego z naczelnym rabinem Polski - Michaelem Schudrich - nie brakuje ostrych słów o współczesnej polityce, roli Polski w kultywowaniu pamięci o zagładzie, kontrowersyjnych decyzjach dotyczących obchodów rocznicowych oraz sytuacji na świecie – od wojny w Ukrainie po tragiczne wydarzenia z 7 października, które niektórzy nazywają „małym Holokaustem”.

Więcej:

Spotkanie z s. Katarzyną Kowalską w ramach XVII Obchodów Międzynarodowych Dni Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Podkarpaciu 21/01/2025
Dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau: selekcji w Auschwitz bym nie przeszedł [WYWIAD] 26/01/2025
Kryzys pamięci Holokaustu "Metody dialogu będą musiały ulec zmianie" 26/01/2024
Ks. Manfred Deselaers: w odpowiedzi na bezmiar zła Auschwitz leży źródło nadziei 23/01/2025
Auschwitz nie spadło z nieba 27/01/2020
Auschwitz-Birkenau. Codziennie. Rozmowa o kulturze pamięci / dr Piotr Cywiński

Miejsca pamięci powstałe w Europie wokół niemieckich obozów koncentracyjnych i obozów śmierci mają różny charakter. Dr Piotr Cywiński, dyrektor Muzeum Państwowego Auschwitz-Birkenau, opowiada jak lokalne uwarunkowania w danym kraju przekładają się na sposób ich upamiętnienia. Wykład odbył się w Klubie Inteligencji Katolickiej w Warszawie.Dr Cywiński rozpoczyna prelekcję od określenia okoliczności, które powodowały potrzebę utworzenia miejsca pamięci wokół danego obozu. Zwraca uwagę, że decydującym czynnikiem była jego wielkość. Małe obozy pracy, które powstały przy niewielkich fabrykach, najczęściej burzono i zakład wracał do swojej pierwotnej funkcji. – Z większymi obozami pada pytanie po wojnie co zrobić, bo jednak są ocalali, bo jednak jest historia, bo ta historia jest dramatyczna i powstają tak naprawdę bardzo różne wersje czegoś, co dopiero później zaczyna się nazywać miejscami pamięci – mówi prelegent.
Miejsca pamięci wokół obozów koncentracyjnych i obozów śmierci Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau zwraca uwagę, że termin miejsce pamięci najwcześniej pojawił w Niemczech. Użyto w tym celu słowa der Gedenkstätte. Dopiero później pojawiły się francuskie i angielskie określenia – mémorial i memorial. W Polsce termin miejsce pamięci pojawił się później, ponieważ w kontekście upamiętniania zaczął przeważać termin muzeum.
Jako pierwsze upamiętniono w Europie obozy Oświęcim i Majdanek. Stało się to oficjalnie w 1947 roku. Dr Cywiński wyjaśnia, że kalendarz kolejnych upamiętnień zależał od kilku czynników. Po pierwsze, czy obóz znajdował się na wschodzie czy na zachodzie Europy. Po drugie, czy funkcjonował na terenie Niemiec czy gdzie indziej. Wreszcie po trzecie, czy był jedynie miejscem martylologii żydowskiej, czyli przede wszystkim martylologii zamordowanych, czy też istniała duża grupa ocalałych więźniów. – Na ogół ustanowienie tych miejsc pamięci zawsze zaczyna się od tych ocalałych, którzy walczą o to, żeby te resztki zostały jakoś zagospodarowane, żeby powstało „coś” – to „coś” to może być pomnik, to coś to może być muzeum, to może być jakaś przestrzeń edukacji – wyjaśnia dr Cywiński.
Charakter miejsc pamięci również jest zależny od kilku czynników. Po pierwsze, czy obóz funkcjonował do końca wojny, czy Niemcy wcześniej go zlikwidowali – jak Treblinkę, Bełżec, Sobibór czy Kulmhof. Po drugie, czy upamiętnienia dokonano niedługo po wojnie, czy kilkadziesiąt lat po. Prelegent zaznaczył, że charakter niektórych miejsc zmienił się w latach 90., kiedy powstały wokół nich centra edukacyjne wraz odpowiednią infrastrukturą.
Kolejną cześć wystąpienia dr Cywiński poświęca na opisanie, jak otoczenie instytucjonalne w danym państwie wpływa na funkcjonowanie miejsc pamięci. Prelegent zaznacza, że każdy kraj stworzył własny model upamiętniania. – Pomimo tego, że stowarzyszenia byłych więźniów często pokrywały wiele krajów (…) to de facto, struktura danego miejsca była wymyślona przez dane państwo w zupełnym oderwaniu do tradycji, które powstały w innych państwach – mówi.
Dr Cywiński zwraca uwagę na problemy instytucjonalne, z jakimi borykają się miejsca pamięci związane z obozami w różnych krajach. W Niemczech są one podległe władzom landów, w związku z czym rząd federalny ma np. problem z realizacją za ich pośrednictwem programów edukacyjnych. We Francji zaraz po wojnie miejsca pamięci były pod opieką ministerstwa ds. kombatantów, które obecnie jest częścią MON. Prelegent wskazuje, że wpływa to na formę upamiętnienia. Podaje przykład Natzweiler-Struthof w Alzacji, który „był normalnym obozem koncentracyjnym jak wiele innych, gdzie ludzie byli kierowani z najróżniejszych przyczyn i powodów, wcale nie związanych koniecznie z wojskowością”. Tymczasem nad obozem dominuje symboliczny cmentarz, który wyglądem przypomina wojskowy.
Dr Piotr Cywiński – jest dyrektorem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau i prezesem Fundacji Auschwitz-Birkenau, z wykształcenia historyk mediewista – w 2002 roku obronił doktorat w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk na podstawie pracy "Brunon z Kwerfurtu. Żywot. Misje. Męczeństwo"
O Holokauście / Rozmowa z dr. Maciejem Kozłowskim, historykiem i b. ambasadorem RP w Izraelu