Materiały i pomoce edukacyjne

02/02/2023 | Na stronie od 02/02/2023

Edukacja - obrazek

Preliminaria

  1. Katechizm Soboru Trydenckiego (1566): "Chrześcijanie grzesznicy są bardziej winni śmierci Chrystusa w porównaniu z niektórymi Żydami, którzy w niej mieli udział: ci ostatni istotnie nie wiedzieli, co czynią, podczas gdy my wiemy to aż nadto dobrze".

  2. Deklaracja sztokholmska. W dniach 26-28 stycznia 2000 roku odbyła się w Sztokholmie międzynarodowa konferencja poświęcona kształceniu, upamiętnianiu i badaniom nad Holokaustem. Konferencję gościł rząd Szwecji. Do udziału zaproszono 45 państw. Celem konferencji było stworzenie uczestniczącym w niej państwom możliwości wyrażenia swej woli walki z rasizmem, antysemityzmem, konfliktami etniczymi i in. poprzez obranie Holokaustu jako punktu wyjścia. W trakcie dyskusji panelowych i prac w grupach roboczych wymieniono poglądy i doświadczenia. Konferencję zamknęła wspólna deklaracja:

  3. European Lutheran Commission on the Church and the Jewish People (LEKKJ) Statement on Antisemitism, 31.05.2004.

  4. Jan. Błoński, Biedni Polacy patrzą na Getto, "Tygodnik Powszechny", 2(1987)

  5. Jan Karski - Raporty - Zagadnienie żydowskie w kraju. (Muzeum Historii Polski)

  6. Jan Karski about his meeting with President Franklin D. Roosevelt, 1943

  7. Hannah Arendt - "Eichmann w Jerozolimie Rzecz o banalności zła" przełożył Adam Szostkiewicz

    Lektura uzupełniająca: Piotr Paziński: Arendt trafia pod strzechy. Mem z Arendt przykryje szmalcowników, Jedwabne i wygra polsko-izraelską awanturę o wizerunek. /polityka.pl 13 III 2018./

Żydowskie korzenie Kościoła

  1. "Kościół Katolicki o swoich żydowskich korzeniach" Publikacja Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

  2. Wykłady o. Michała Adamskiego na temat żydowskich korzeni chrześcijaństwa - 10/12/2005.

  3. Kto spotyka Jezusa, spotyka judaizm:

    • Jezus - Żyd praktykujący - Seria spotkań o. Macieja Biskupa OP "Jezus - Żyd praktykujący", pierwsze Spotkanie: przyjrzymy się żydowskości Jezusa – rytuałom, świętom, nauczaniu, wychowaniu, modlitwie…
    • Kto spotyka Jezusa Chrystusa spotyka judaizm - ks. Andrzej Tulej - Wykłady wygłoszone w Kościele pw. św. Kazimierza na Rynku Nowego Miasta w Warszawie

Materiały edukacyjne - dialog chrześcijańsko żydowski

  1. "Kościół Katolicki o swoich żydowskich korzeniach" - publikacja Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

  2. "Pamieć, która łączy" - polscy chrześcijanie w dialogu z Żydami i judaizmem.

  3. Polska Rada Chrześcijan i Żydów - kim jesteśmy. "Po co chrześcijanom Żydzi" - debatują 22 maja 2018 r. w łódzkim seminarium duchownym katolicki ksiądz z reformowanym rabinem: ks. Grzegorz Michalczyk z Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów oraz Stanisław Wojciechowicz - reformowany rabin z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.

  4. Rozmowa z o. Markiem Nowakiem, dominikaninem, członkiem Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów "Niedziela Warszawska" [dodatek do tygodn. "Niedziela"] 23 I 2000. — Rozmawia Lidia Molak

  5. Marek Nowak OP - "Holokaust i duchowe towarzyszenie polskich księży katolickich". Referat wygłoszony w trakcie II Kolokwium "Żydzi i Chrześcijanie w Dialogu", Sztokholm 8-10 marca 2000

  6. A Time for Recommitment: An Educational Guide - przewodnik edukacyjny ICCJ: po tzw. "Dwunastu punktach berlińskich", dokumencie "Czas odnowionego zobowiązania - budowanie nowych relacji miedzy Żydami i chrześcijanami" podpisanym w lipcu 2009 w Berlinie przez przedstawicieli Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów (ICCJ) z 22 krajów. Więcej: "Twelve Berlin Points Forum"

  7. Pomoce edukacyjne CCJR:

  8. Jewish/non-Jewish Relations - Between Exclusion and Embrace. An innovative online teaching resource with challenging and interesting primary sources that will be very useful to anybody studying the relations between Jews and non-Jews. The project was funded by a grant from the Spalding Trust, by a Knowledge Transfer Grant from Canterbury Christ Church University and supported by the University of Edinburgh.

  9. Studium Leuenberskie "Kościół i Izrael"

  10. Ewa Jóźwiak Pod wspólnym niebem (cz. 1), Pod wspólnym niebem (cz.2)

  11. Pytania przewodnie dotyczące struktury Studium Leuenberskiego pt: "Kościół I Izrael"

  12. Wskazówki i sugestie w sprawie wprowadzania w życie deklaracji soborowej Nastra aetate nr 4. (1.XII.1974) Komisja Stolicy Apostolskiej do Spraw Stosunków Religijnych z Judaizmem, tekst polski w: "Żydzi i judaizm w dokumentach Kościoła i nauczaniu Jana Pawia II 11965-1989", Warszawa 1990, s. 37-38.

  13. Żydzi i judaizm w głoszeniu Słowa Bożego i katechezie Kościoła katolickiego. Wskazówki do właściwego przedstawiania tych zagadnień. Dokument Stolicy Apostolskiej (1985). Notes on the Correct Way to Present the Jews and Judaism in Preaching and Catechesis of the Roman Catholic Church COMMISSION FOR RELIGIOUS RELATIONS WITH THE JEWS. Vatican City 1985

  14. Pamiętamy: Refleksje nad Szoah, [Watykańska Komisja do spraw Kontaktów Religijnych z Judaizmem 1 marca 1998

  15. Recommendation on Education in Catholic and Jewish Seminaries and Schools of Theology. 17th International Catholic-Jewish Liaison Committee. New York City, May 4, 2001

  16. Podstawowe wprowadzenie w temat dialogu Kościół - Żydzi. Wykład ks. bpa Grzegorza Rysia podczas inauguracji roku katechetycznego 2014/2015 w diecezji bielsko-żywieckiej

  17. ABC Dnia Judaizmu 2 stycznia 1999.

    W dziesięć lat od wprowadzenia w Kościele w Polsce obchodów Dnia Judaizmu (17 stycznia), oceniając dotychczasowy rozwój, osiągnięcia, lecz także widoczne odstępstwa od pierwotnych założeń, Komitet ds. Dialogu z Judaizmem przy Konferencji Episkopatu Polski pragnie przyszłym P.T. Organizatorom kolejnych obchodów w skali ogólnopolskiej, diecezjalnej i parafialnej przypomnieć i przedstawić główne zasady, które należy uwzględniać:

  18. Katecheza dla studentów na Dzień Judaizmu w Kościele katolickim - Jan Grosfeld

  19. DIALOG CHRZEŚCIJAŃSKO-ŻYDOWSKI - Studia Nauk Teologicznych Tom 11 - 2016.
    Wydawca: Komitet Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk Wydział Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

  20. Australian Catholic Bishops Conference: Walking Together: Catholics with Jews in the Australian Context.**, 22/03/2023.

    1. Australian Catholic Bishops Conference: Guidelines for Catholic-Jewish Relations With Address of Pope John Paul II to Jewish Community Leaders, Sydney, 26th November, 1986

  21. Hope for the Future - A Study Document for Renewing Jewish-Christian Relations 01.10.2023

    This study document is intended as an educational resource and reflection tool to stimulate a renewal of Jewish-Christian relations in the various LWF member churches and their respective contexts. It aims to strengthen Jewish-Christian relations beyond the Thirteenth Assembly in Kraków and to promote constructive contact and meaningful dialogue between Jews and Christians. /ICCJ/

Materiały i pomoce edukacyjne - nauczenie o Holokauście

  1. Materiały liturgiczne i homiletyczne dla chrześcijan na Dzień Pamięci o Holokauście 2018 przygotowane wspólnie przez Radę Chrześcijani i Żydów oraz Kościoły Wielkiej Brytanii i Irlandii. The Power of Words:

  2. Yad Vashem: International Conference 2024 - Holocaust Education in a Global Context 01/07/2024

    The application process for the 11th International Conference for Educators at Yad Vashem has begun. We remain optimistic that conditions will allow us to hold the conference. We continue to plan and look forward to greeting you in Jerusalem in July. Subsidy request forms will be accepted until February 28, 2024.
    For further questions, please feel free to contact us at International.conference@yadvashem.org.il

  3. Yad Vashem: Educational Materials, Międzynarodowa Szkoła Nauczania o Holokauście

  4. Muzeum Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau: O historii Auschwitz mówimy w naszych lekcjach internetowych oraz cyklu podcastów „O Auschwitz”. Dzięki platformie "Auschwitz. In Front of Your Eyes" Miejsce Pamięci można zwiedzać z przewodnikiem online z każdego miejsca na świecie.

  5. Zrozumieć Holokaust. Książka pomocnicza do nauczania o zagładzie Żydów. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2012.

    Holokaust – to zapowiadana, instytucjonalnie zorganizowana i systematycznie przeprowadzona eksterminacja blisko 6 milionów europejskich Żydów w latach II wojny światowej. Ogrom zbrodni, całkowity brak jej racjonalnych przesłanek nie mieści się w kategoriach naszych norm poznania, ani pojmowania świata. Wydaje się, że aby „zrozumieć” to wydarzenie musimy zadać sobie kilka podstawowych pytań: Dlaczego to było możliwe? Jak do tego doszło? Co zrobić, aby się to już nigdy nie powtórzyło? Co takiego wydarzyło się w świecie, że jedni ludzie najpierw przez wieki mówili innym: „Nie możecie wyznawać swojej religii”, następnie „Nie możecie mieszkać między nami”, aż wreszcie u progu lat 40. XX wieku „Nie możecie żyć, nie jesteście ludźmi”? Odpowiedź na te pytania wymaga zatem rozważenia kwestii stosunku społeczeństw do Żydów, wśród których żyli od stuleci jak również spojrzenia na nasze współczesne relacje. Żydom, żyjącym w diasporze w różnych krajach, często przyszło mieszkać we wrogim im otoczeniu. Niechęć do nich motywowana była różnymi czynnikami – religijnymi, społecznymi, ekonomicznymi czy kulturowymi. Dla „zrozumienia” Holokaustu ważne jest poznanie, czym była ta niechęć, dlaczego powstała, jakie formy przyjmowała na przestrzeni dziejów i jakie były jej konsekwencje. Niezwykle ważne jest także poznanie, chociaż w zarysie historii i kultury Żydów. Kim byli, gdzie mieszkali, czym się trudnili, na czym polegała ich odrębność kulturowa i religijna?

    • Robert Szuchta i Piotr Trojański, "Zrozumieć Holokaust". Książka pomocnicza do nauczania o zagładzie Żydów Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu Ośrodek Rozwoju Edukacji

  6. Zalecenia dotyczące edukacji na temat II wojny światowej i Zagłady, Muzeum POLIN, 19/04/2024

  7. Korzenie Holokaustu: wykłady dr. Macieja Kozłowskiego 19/05/2020

    Dr Maciej Kozłowski – były ambasador Polski w Izraelu, przez dwanaście lat był pełnomocnikiem ministra spraw zagranicznych ds. polsko-żydowskich, z wykształcenia jest historykiem, zajmował się sprawami drugiej wojny światowej w swojej pracy doktorskiej i w innych badaniach, obecnie jest wykładowcą w Collegium Civitas, gdzie prowadzi wykłady o Holokauście (2020)

  8. Education about Auschwitz and the Holocaust at Authentic Memorial Sites CURRENT STATUS AND FUTURE PROSPECT Sedited byPiotr Trojański. AUSCHWITZ-BIRKENAU STATE MUSEUM OŚWIĘCIM 2019

    The publication was created as part of a project implemented by the International Centre for Education about Auschwitz and the Holocaust, entitled ‘The Future of Auschwitz and Holocaust Education in Authentic Memorial Sites’, which was financed by the Ministry of Foreign Affairs of the Kingdom of the Netherlands.

  9. E-learning - Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście

    Wizyta w autentycznym Miejscu Pamięci jest unikatowym doświadczeniem edukacyjnym. Jednak osoby, które nie mogą odwiedzić byłego obozu Auschwitz, mają możliwość zapoznania się z jego historią dzięki edukacji prowadzonej przez Internet. Natomiast dla osób, które odwiedziły już to miejsce, zdalny dostęp do materiałów edukacyjnych pomoże w pogłębieniu wiedzy zdobytej podczas wizyty. E-learning może być wykorzystywany także jako pomoc w przygotowaniu do odwiedzin Miejsca Pamięci.

  10. Holocaust, genocide, and crimes against humanity Suggestions for classroom teachers. TASK FORCE FOR INTERNATIONAL COOPERATION ON HOLOCAUST EDUCATION, REMEMBRANCE, AND RESEARCH (ITF)

    A central concern raised by many educators and students is why teach and learn about the Holocaust when there have been so many other instances of mass suffering of target groups throughout history? Further, why teach and learn about the Holocaust when other crimes against humanity are perpetrated today? A clear and well-informed understanding of the Holocaust, the paradigmatic genocide, may help educators and students understand other genocides, mass atrocities, and human rights violations. Teaching about mass suffering only began after the Second World War, or, to be specific, after the Holocaust, the attempt by the Nazis and their collaborators to completely destroy European Jewry. In part due to our investigation of the Holocaust, a whole field of genocide studies has developed and, in consequence, the crimes against the Armenians have been restored to history and scholars are studying numerous other instances of inhumanity, from the Herero massacres to the Stalinist murders and expulsion, to more recent horrors in Central Africa, the Sudan and Cambodia.

  11. Wskazówki dotyczące przygotowania obchodów Dni Pamięci o Holokauście opracowane dla nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych z państw członkowskich Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Ich celem jest przedstawienie propozycji dotyczących planowania dorocznych obchodów Dnia Pamięci o Holokauście. (2006.)

  12. Przeciwdziałanie antysemityzmowi poprzez edukację Wytyczne dla osób odpowiedzialnych za wyznaczanie kierunków polityki

    Dokument opublikowany w 2019 r. przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), 7, place de Fontenoy, 75352 Paris 07 SP, France/ Francja oraz Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR), ul. Miodowa 10, 00-251 Warszawa, Polska © UNESCO i OBWE, 2019 UNESCO ISBN 978-92-3-000077-6

  13. W 2020 roku Muzeum Krakowa opracowało zestaw materiałów pt.:KL Plaszow. 4 kilometry od Rynku Głównego w Krakowie - przeznaczonych do edukacji o historii KL Plaszow w szkołach średnich Jest on nieodpłatnie dostępny w internecie na stronach Muzeum Krakowa i Muzeum KL Plaszow.

    Przygotowany zestaw składa się z części historycznej, materiałów źródłowych oraz prezentacji, która jest narzędziem do przeprowadzania lekcji.
    Mamy nadzieję, że opracowane przez nas materiały staną się realnym wsparciem dla nauczycieli w ich pracy.
    Materiały są możliwe do ściągnięcia w sekcji Do pobrania -> Materiały edukacyjne.
    Materiały edukacyjne zostały opracowane w ramach projektu pt. „Interdyscyplinarne działania badawcze i edukacyjne związane z miejscem pamięci KL Plaszow jako częścią Trasy Pamięci MHK”, dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Gminę Miejską Kraków, realizowanego przez Muzeum Krakowa w 2020 r.

  14. Rabbi Sacks on the Holocaust – A project for Yom HaShoah in partnership with the Holocaust Educational Trust (2020)

  15. Holocaust Educational Trust - Education

Jak mówić o Holokauście

  1. Małgorzata Wójcik-Dudek: Jak mówić i czytać o Zagładzie? Metodyczne wątpliwości polonisty. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia IV (2013)
  2. Jak dziś mówić o Zagładzie – seminarium z prof. Barbarą Engelking "Nowa Nadzieja" 03/02/2021.
  3. Zalecenia dotyczące edukacji na temat II wojny światowej i Zagłady 19/04/2024 Muzeum POLIN
  4. Kryzys pamięci Holokaustu "Metody dialogu będą musiały ulec zmianie" Piotr Cywiński, 26/01/2024

Niepowodzenie edukacji o Holokauście

  1. The war against the Jewish story The ease with which anti-Zionists have managed to portray the Jewish state as genocidal marks a historic failure of Holocaust education. The Times of Israel,, 5.5.2024 Yossi Klein Halevi
  2. Kryzys pamięci Holokaustu "Metody dialogu będą musiały ulec zmianie" Piotr Cywiński, 26/01/2024
  3. Stracone szanse? Wpływ polskiej edukacji o Zagładzie na postawy wobec Żydów. Marta Witkowska, Anna Stefaniak, Michał Bilewicz. Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii. Psychologia Wychowawcza, NR 5/2014.

    "Nauczanie o Holokauście jest często traktowane jako potencjalny sposób kształtowania postaw młodzieży poprzez przekazywanie wiedzy. W wielu krajach - a po transformacji ustrojowej również w Polsce - lekcje o Holokauście stały się pełnoprawną częścią nauczania historii w szkołach. Mimo że bardzo rzadko prowadzi się ewaluację tego obszaru edukacji, nieliczne badania testujące efektywność nauczania o Zagładzie w polskiej szkole pokazują, że nie osiąga ono pożądanych rezultatów ani w zakresie przekazywania wiedzy, ani kształtowania postaw."

Materiały i pomoce edukacyjne - przeciwdziałanie antysemityzmowi

  1. Omawianie zagadnienia antysemityzmu: cele i sposoby Przewodnik dla nauczycieli.Grudzie 2007 r. (Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR)) i Yad Vashem - The World Holocaust Remembrance Center)

    Niniejszy przewodnik zawiera wskazówki dla nauczycieli i innych pedagogów, którzy odczuwaj potrzeb omawiania kwestii dotyczcych współczesnego antysemityzmu. Majc na uwadze fakt, e kontekst odniesienia w przypadku kadego kraju, a nawet poszczególnych klas moe by inny, niniejszy dokument daje nauczycielom ogólny pogld na powszechne przejawy współczesnego antysemityzmu i przedstawia kilka kluczowych zasad i strategii dydaktycznych, które mog oni wykorzysta omawiajc ten złoony i stanowicy wyzwanie temat. W załcznikach zawarte zostały przydatne informacje bibliograficzne

  2. "Przeciwdziałanie antysemityzmowi poprzez edukację." - Wytyczne dla osób odpowiedzialnych za wyznaczanie kierunków polityki. Dokument opublikowany w 2019 r. przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), 7, place de Fontenoy, 75352 Paris 07 SP, France/ oraz Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR), ul. Miodowa 10, 00-251 Warszawa, Polska © UNESCO i OBWE, 2019 UNESCO ISBN 978-92-3-000077-

  3. Kryzys pamięci Holokaustu "Metody dialogu będą musiały ulec zmianie" Piotr Cywiński, 26/01/2024

Relacje chrześcijańsko-żydowskie i polsko-żydowskie

Markowski Artur, Kijek Kamil, Zieliński Konrad (red.)

Markowski Artur