Ks. Waldemar Chrostowski - wielkie rozczarowanie dotyczy dialogu chrześcijańsko-judaistycznego.
14/07/2021 | Na stronie od 14/07/2021
ks. prof. Waldemar Chrostowski
Źródło: e-KAI
Z rozmowy Alicji Wysockiej z ks. prof. Waldemarem Chrostowskim po odebraniu przez Niego - podczas tegorocznego Święta UKSW - przyznanej Mu Nagrody Rektora za wybitne osiągnięcia naukowe.
Lektura uzupełniająca:
(...)
AW: Uzasadniając wniosek dla Nagrody Rektorskiej ks. prof. Roman Bartnicki podkreślał ogromny dorobek naukowy i popularyzatorski Księdza Profesora. Wyliczył, że średnio co cztery dni ukazywała się jakaś nowa publikacja. Co z tej pracy jest najważniejsze?
– Mój dotychczasowy dorobek obejmuje ponad trzy tysiące pozycji bibliograficznych. Dokonywanie oceny, co z tego uznaję za najważniejsze, jest trudne, ale spróbuję odpowiedzieć. Po pierwsze, dużą wagę przywiązuję do badań i publikacji biblijnych, w których zawarłem hipotezę o istnieniu asyryjskiej diaspory Izraelitów. To dość specjalistyczna sprawa, o znaczeniu przełomowym dla spojrzenia na historię biblijnego Izraela oraz na proces kształtowania się jego świętych tradycji i datowanie ksiąg świętych.
Chodzi o to, że pod koniec VIII wieku przed Chrystusem Imperium Asyrii najechało na Królestwo Izraela, deportując z jego terytorium około 50 tysięcy mieszkańców. Druga Księga Królewska lakonicznie sugeruje, że zaginęli w pomroce dziejów, nie dokonawszy niczego istotnego. Natomiast z moich badań, opartych na innych miejscach Biblii, a przede wszystkim na źródłach pozabiblijnych, zwłaszcza asyryjskich, wynika, że owe 50 tysięcy deportowanych nie rozpłynęło się, lecz rychło okrzepło. W Mezopotamii stworzyło prężną diasporę, która ocaliła dziedzictwo Izraelitów i stała się płodnym podłożem dla nowych wygnańców, którzy ponad stulecie później, w początkach VI wieku przed Chrystusem, zostali deportowani z Jerozolimy i Judy do Mezopotamii przez Babilończyków. O ile początkowo w środowisku biblistów ta teza została przyjęta dość powściągliwie, o tyle teraz, kiedy została opublikowana także w języku angielskim, zyskuje coraz więcej zwolenników i rozpoczęła „drążenie” nowego kierunku badań i studiów biblijnych.
Drugi kierunek mojej pracy naukowo-dydaktycznej łączy się z wielkim rozczarowaniem i dotyczy dialogu chrześcijańsko-judaistycznego. Mogę powiedzieć – może nieskromnie – ale trzeba mówić prawdę: w zakresie teologicznych relacji Kościoła z Żydami i judaizmem nigdzie nie dokonało się tyle, ile w Akademii Teologii Katolickiej i w początkowym okresie istnienia Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Na naszej uczelni odbyło się 18 dorocznych sympozjów teologicznych pod hasłem Kościół a Żydzi i judaizm. Nigdzie na świecie nie było tak systematycznie realizowanej inicjatywy, prowadzonej z naciskiem na religijne i teologiczne aspekty stosunków chrześcijańsko-żydowskich.
AW: To była autorska inicjatywa Księdza Profesora?
– Tak, to był mój pomysł, zapoczątkowany w 1989 roku i ja go cały czas, oczywiście we współpracy z innymi, realizowałem, pod koniec również w kooperacji z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, na którym równolegle pracowałem przez dziewięć lat, od 2001 do 2010 roku. Staraniem ATK i UKSW ukazywała się cenna seria wydawnicza „Kościół a Żydzi i Judaizm” i półrocznik „Maqom” jako Biuletyn Instytutu, a potem Zakładu Dialogu Katolicko-Judaistycznego. To tylko niektóre inicjatywy! Wieloletni wysiłek dał podstawę dla zaistnienia tzw. polskiej szkoły dialogu. Można by się z tego cieszyć, gdyby nie to, że z czasem, zarówno na UKSW jak i w Kościele w Polsce, zabrakło rzeczywistego rozwijania tej drogi.
Kolejni następcy abp. Henryka Muszyńskiego i Stanisława Gądeckiego w funkcji przewodniczącego Komisji Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem właściwie problematyką teologiczną się nie interesowali. Cała wcześniejsza praca została w dużej mierze zahamowana, ale mimo to nie była bezowocna. Opowieść o wieloletnich doświadczeniach w tym przedmiocie zawarłem w trzech tomach rozmów zatytułowanych: Bóg, Biblia, Mesjasz, a także Kościół, Żydzi, Polska oraz Prawda, Chrystus, Judaizm, wydanych przez „Frondę”. Poszczególne tomy miały po kilka i kilkanaście wydań.
Chociaż kościelne kontakty z Żydami poszły w innym kierunku, jednak te publikacje i inicjatywy mocno przeorały świadomość katolików polskich w dziedzinie relacji katolicko-żydowskich.
(...)