Kolejna część Księgi Pamięci Sokołowa przetłumaczona z jidysz

Źródło: Jewish.pl

W starym żydowskim domu modlitwy w Sokołowie Podlaskim w piątkowy wieczór rozdawano zebranym bób i piwo z okazji szabatu. Był to zapewne sposób na zachęcenie większej liczby osób do uczestnictwa w modlitwach w tym miejscu – bo konkurencja była ogromna. Przedwojenny Sokołów tętnił żydowskim życiem, co pokazuje przetłumaczona właśnie z jidysz kolejna część Księgi Pamięci.

Projekt od 2017 r. realizuje Fundacja Gszarim. Dzięki wsparciu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny oraz wpłatom ofiarodawców przetłumaczono na polski cztery książki o historii Sokołowa. Obszerna, 750-stronicowa, Księga Pamięci jest piątą publikacją, której przekład rozłożony został na kilka lat.

Na stronie www.sokolow.jewish.pl pojawiają się polskie wersje książek “Sokołów – moje zniszczone miasteczko” Pereca Granatsztejna, “W cieniu Treblinki” oraz “Dzień w Treblince” Simchy Poliakewicza. W tym roku Fundacja opublikowała na portalu www.jewish.pl powieść w odcinkach “Ludzie z przeszłości” Granatsztejna (dzięki dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego z Funduszy EOG). W październiku na www.sokolow.jewish.pl pojawiła się druga część Księgi Pamięci.

– Ostatnie miesiące to dla nas intensywna praca nad przekładami z jidysz na polski. Opublikowaliśmy obszerne fragmenty Księgi Pamięci Węgrowa (www.wegrow.jewish.pl), powieść “Ludzie z przeszłości”, której akcja rozpoczyna się przed I wojną światową, by prowadzić nas przez dwudziestolecie międzywojenne aż do powstania państwa Izrael. Z Sokołowa Podlaskiego autor zabiera nas do Wilna, a potem do Ameryki Południowej. Teraz prezentujemy czytelnikom drugą część Księgi Pamięci, którą zaczęliśmy tłumaczyć w ubiegłym roku – informuje Katarzyna Markusz z Fundacji Gszarim.

Wszystkie książki udostępniane są za darmo w sieci. Dzięki temu każdy może mieć do nich swobodny dostęp. Daje to też możliwość poznawania nieodkrytej historii lokalnej.

– Nasze tłumaczenia to pierwsze publikacje w języku polskim, które pozwalają poznać żydowską przeszłość Sokołowa i Węgrowa z perspektywy członków tej społeczności. Dowiadujemy się z nich o niezwykle intensywnym życiu kulturalnym, duchowym i politycznym miejscowych Żydów. Zaglądamy do świata, którego istnienie brutalnie przerwała II wojna światowa – mówi Katarzyna Markusz.

Autorką wszystkich tłumaczeń z jidysz jest Agata Reibach, a z hebrajskiego Regina Gromacka. Opiekę merytoryczną nad projektem sprawuje prof. Jan Grabowski.

– Żydowskie księgi pamięci – z których kilka ukazało się już w języku polskim – to niezwykłe dokumenty, które powalają nam spojrzeć na historię Polski, na historię naszych miast i miasteczek, na historię stosunków między Żydami i Polakami z perspektywy, jaka dla polskiego czytelnika jest dziś prawie nieznana. W miarę upływu czasu, wobec odchodzenia pokolenia świadków Zagłady, tego rodzaju świadectwa są szczególnie cenne i niezastąpione – uważa prof. Jan Grabowski.

Fundacja Gszarim zbiera obecnie środki, by w przyszłym roku przetłumaczyć trzecią część Księgi Pamięci Sokołowa Podlaskiego. W przyszłości zamierza też wydać wszystkie publikacje drukiem.