78. rocznica buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II

Źródło: Żydowski Instytut Historyczny

W 78. rocznicę buntu w Treblince Żydowski Instytut Historyczny organizuje uroczystości upamiętniające to wydarzenie.

Obchody będą miały miejsce w Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince 2 sierpnia. Uroczystości rozpoczną się o godzinie 11:00. Przedstawiciele rządu, samorządu i członkowie korpusu dyplomatycznego wygłoszą przemówienia i złożą wieńce pod monumentem Pomnika Ofiar Obozu Zagłady.

Treblinka jest największym cmentarzem polskich Żydów i jednym z największych cmentarzy polskich obywateli. Zamordowano w niej blisko 900 tysięcy Żydów, głównie z Warszawy, Białegostoku, Mazowsza i Podlasia, a także z Czech, Słowacji, Grecji, Jugosławii, Bułgarii, Austrii i Niemiec oraz około 2 tysiące Romów. Znane są nazwiska zaledwie około 45 tysięcy pomordowanych.

2 sierpnia 1943 roku więźniowie obozu zagłady Treblinka II podnieśli bunt. Pragnęli spalić miejsce, które nazywali piekłem, i wydostać się na wolność.

Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma zaprasza na uroczystości 78. rocznicy tego wydarzenia.

W obozie zagłady Treblinka Niemcy zamordowali blisko 900 tysięcy Żydów z okupowanej Polski i innych krajów Europy.

2 sierpnia 1943 roku członkowie Sonderkommando – oddziału więźniów zmuszanych do pracy w obozie – wzniecili bunt, którego celem było zniszczenie Treblinki.

– Oddajemy hołd pomordowanym. To nasz obowiązek pamięci o narodzie żydowskim i ofiarach innych narodowości. – mówi dyrektor ŻIH Monika Krawczyk. – Członkowie konspiracyjnego Archiwum Getta Warszawskiego, które jest przechowywane w Żydowskim Instytucie Historycznym, próbowali informacje o Zagładzie – w tym o Treblince – przekazać aliantom, jednak ich wysiłki nie odniosły skutku. To, co działo się w okupowanej przez Niemców Polsce, chcieli wykrzyczeć światu. Pamięć o tym jest przestrogą.

W powstaniu wzięło udział ponad 700 więźniów, około 200 z nich udało się wydostać z obozu, a około 100 dożyło końca wojny. Większość zabudowań Treblinki zostało spalonych. Po powstaniu Niemcy rozpoczęli likwidację obozu, rozebrali wszystkie obozowe zabudowania i instalacje, teren zaorali i obsiali łubinem, tak żeby po jednej z największych zbrodni w historii nie pozostał żaden ślad.

Uroczystości rozpoczną się 2 sierpnia o 11:00 w Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince. Przedstawiciele rządu, samorządu i członkowie korpusu dyplomatycznego wygłoszą przemówienia i złożą wieńce pod monumentem Pomnika Ofiar Obozu Zagłady.

Po części oficjalnej goście zostaną oprowadzeni po terenie byłego obozu przez edukatorów Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Program obchodów:

11:00 – główne uroczystości pod pomnikiem w centralnym miejscu pamięci Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince
12:00 – zakończenie oficjalnych obchodów
ok. 12:15 – zwiedzanie obozu zagłady Treblinka II z przewodnikami
ok. 13:00 – zakończenie zwiedzania

Żydowski Instytut Historyczny organizuje wyjazd autokarem na uroczystości w Treblince. Dalszych informacji udziela Dział Projektów Kulturalnych i Komunikacji, promocja@jhi.pl

Kontakt:
Magdalena Szyszkowska, mszyszkowska@jhi.pl
Aleksandra Przeździecka-Kujałowicz, aprzezdziecka@jhi.pl
Dział Projektów Kulturalnych i Komunikacji ŻIH

Organizatorzy: 

Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma 
Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy (1941-1944)

Niemiecki nazistowski obóz zagłady Treblinka II został uruchomiony 23 lipca 1942 r. – tego dnia przyjechały do niego pierwsze transporty Żydów z getta warszawskiego.

2 sierpnia 1943 r. około godziny 16:00 rozpoczął się bunt więźniów, którzy zaatakowali niemieckich i ukraińskich strażników oraz podpalili budynki obozowe.

Spośród ponad 700 uczestników buntu około 200 osobom udało się uciec poza granice obozu, a blisko 100 z nich przeżyło wojnę. Ostatnim powstańcem z Treblinki był zmarły w 2016 r., pochodzący z Częstochowy Samuel Willenberg, który co roku wraz z bliskimi odwiedzał Polskę na rocznicę 2 sierpnia i brał udział w uroczystościach.

Do obozu przez prawie półtora roku przybywały transporty z centralnej Polski i innych krajów okupowanej Europy. Codziennie Niemcy mordowali w komorach gazowych około 5-10 tysięcy osób przy użyciu gazów spalinowych z silnika czołgowego. Zwłoki pomordowanych zakopywali w ziemi, a później palili na olbrzymich rusztach w celu zatarcia śladów zbrodni. Ubrania i kosztowności przywiezione przez ofiary zagrabili i wywieźli do Rzeszy.

Treblinka jest największym cmentarzem polskich Żydów i jednym z największych cmentarzy polskich obywateli. Zamordowano w niej blisko 900 tysięcy Żydów, głównie z Warszawy, Białegostoku, Mazowsza i Podlasia, a także z Czech, Słowacji, Grecji, Jugosławii, Bułgarii, Austrii i Niemiec oraz około 2 tysiące Romów. Znane są nazwiska zaledwie około 45 tysięcy pomordowanych.