Jom Jeruszalaim – Dzień Jerozolimy
04/06/2024 | Na stronie od 05/06/2024
Maurycy Lilien (1874-1925), Przy Ścianie Płaczu, heliograwiura z reprodukcją rysunku wykonana przez B. Austa (fragment). Zbiory ŻIH, Centralna Biblioteka Judaistyczna
Źródło: Żydowski Instytut Historyczny
Autor: Przemysław Batorski, Żydowski Instytut Historyczny
28 dnia miesiąca ijar w Izraelu obchodzony jest Jom Jeruszalaim, czyli Dzień Jerozolimy. Upamiętnia on zjednoczenie Jerozolimy, które miało miejsce po 19 latach podziału, podczas wojny sześciodniowej w 1967 r.
Historyczna stolica Izraela jest świętym miejscem dla żydów, chrześcijan i muzułmanów. O panowanie nad nią przez stulecia toczono wojny i spory religijne. Po utworzeniu państwa Izrael w 1948 r. ONZ planowało uczynić z Jerozolimy strefę międzynarodową. Propozycję tę odrzuciły jednak państwa arabskie, a podczas I wojny izraelsko-arabskiej Jordania zajęła część Jerozolimy – Stare Miasto. Odtąd aż do 1967 r. Żydzi nie mieli wstępu do tej części miasta.
W czerwcu 1967 r. Izrael został zaatakowany przez Egipt, Syrię i Jordanię. W krótkiej kampanii – tzw. wojnie sześciodniowej – odniósł zwycięstwo, dzięki któremu zajął Wzgórza Golan, należące do Syrii, kontrolowane przez Egipt półwysep Synaj oraz Okręg Gazy oraz Zachodni Brzeg Jordanu i część Jerozolimy, które należały do Jordanii. Zajęcie Jerozolimy miało miejsce 7 czerwca 1967 r., w 28 dzień miesiąca ijar. W tegorocznym kalendarzu gregoriańskim 28 dzień ijar zaczyna się 9 maja 2021 r. i trwa do zmierzchu 10 maja.
Zajęcie całej Jerozolimy miało wielkie znaczenie polityczne i religijne. Po raz pierwszy od zburzenia Świątyni przez Rzymian w 70 r. Wzgórze Świątynne i Ściana Płaczu znalazły się pod kontrolą Żydów. W 1980 r. parlament Izraela ustanowił Jerozolimę stolicą państwa, siedzibą parlamentu, prezydenta i rządu. Decyzja ta nie została uznana przez Radę Bezpieczeństwa ONZ, a większość państw świata nadal lokuje swoje przedstawicielstwa dyplomatyczne w Tel-Awiwie.
Naczelny rabin Izraela ogłosił Jom Jeruszalaim pomniejszym świętem religijnym. W tym dniu tysiące ludzi – przede wszystkim religijnych Żydów – maszeruje wokół Jerozolimy w uroczystym pochodzie. Marsz kończy się pod Ścianą Płaczu – jedynym zachowanym fragmentem Drugiej Świątyni jerozolimskiej – gdzie odprawia się nabożeństwo dziękczynne, a płonącymi pochodniami upamiętnia się żołnierzach izraelskich, poległych w bitwie o Jerozolimę. Święto to przypada w czasie liczenia omeru, więc podobnie jak w Lag ba-Omer wolno wtedy zawierać małżeństwa[1].
Przypis:
[1] Podstawowe informacje o tym dniu podaję za: Magdalena Bendowska, Jom Jeruszalajim, dostęp 10.05.2021 r.