Zgromadzenie Ogólne Konferencji Kościołów Europejskich w Tallinie: "Z Bożym błogosławieństwem – kształtując przyszłość”

Cztery główne wystąpienia: białoruskiej opozycjonistki Swiatłany Cichanouskiej, niemieckiego socjologa prof. Hartmuta Rosy, byłego arcybiskupa Canterbury Rowana Williamsa (Kościół Anglikański) oraz patriarchy ekumenicznego Konstantynopola Bartłomieja I

20/06/2023 | Na stronie od 20/06/2023

Conference of European Churches logo

Źródło: Polska Rada Ekumeniczna, 16 czerwca 2023

Zgromadzenie Ogólne Konferencji Kościołów Europejskich (KKE)

Zgromadzenie Ogólne Konferencji Kościołów Europejskich (KKE) odbywa się od 14 do 20 czerwca w Tallinnie. Biorą w nim udział delegaci Kościołów członkowskich KKE. Wśród nich jest trzech delegatów polskich Kościołów: ks. Grzegorz Giemza (Kościół Ewangelicko-Augsburski, dyrektor Polskiej Rady Ekumenicznej), ks. Krzysztof Pikulski (Kościół Polskokatolicki) oraz ks. Andrzej Kuźma (Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny).

Zobacz: serwis Zgromadzenia Ogólnego Konferencji Kościołów Europejskich w Tallinnie

W ramach Zgromadzenia zaplanowano cztery główne wystąpienia: białoruskiej opozycjonistki Swiatłany Cichanouskiej, niemieckiego socjologa prof. Hartmuta Rosy, byłego arcybiskupa Canterbury Rowana Williamsa (Kościół Anglikański) oraz patriarchy ekumenicznego Konstantynopola Bartłomieja I (Kościół Prawosławny).

Oprócz tego w programie Zgromadzenia znalazło się szereg warsztatów, nabożeństw, studiów biblijnych i spotkań roboczych. Zaplanowano również dwie dyskusje panelowe związane z tematem wojny w Ukrainie. Jedna z nich nosi tytuł „Kościoły jako twórcy zmian w społeczeństwie powojennym”. Odbędzie się 17 czerwca o godz. 16 i wezmą w niej udział osoby zaangażowane w projekt „Pojednanie w Europie – zadanie Kościołów w Ukrainie, Białorusi, Polsce i Niemczech”, prowadzony przez Polską Radę Ekumeniczną.

Utworzona w 1959 r. Konferencja Kościołów Europejskich jest wspólnotą 114 Kościołów tradycji anglikańskiej, prawosławnej, protestanckiej i starokatolickiej oraz ponad 40 organizacji stowarzyszonych w całej Europie. Polska Rada Ekumeniczna współpracuje z Konferencją Kościołów Europejskich. Wszystkie Kościoły członkowskie PRE są także członkami KKE.

Zgromadzenie Ogólne jest najwyższą władzą Konferencji Kościołów Europejskich, wyznaczającą kierunki działania tej organizacji w kolejnych latach. W skład Zgromadzenia wchodzą delegaci Kościołów i organizacji członkowskich.

Zobacz:

„Nowy ekumenizm” prowadzi do zawierania sojuszy w imię obrony wąskiego zestawu „konserwatywnych wartości”. Efektem jest zniszczenie, widzimy to w napaści Rosji na Ukrainę – mówi patriarcha Konstantynopola.
Jednym z kosztów sojuszu tronu z ołtarzem jest „wygłuszony głos ekumenicznych podmiotów w sprawie niesprawiedliwej inwazji Federacji Rosyjskiej na ukraińską suwerenność” – wskazał patriarcha Konstantynopola Bartłomiej.

Przemawiał on w niedzielę, 18 czerwca, na XVI Zgromadzeniu Ogólnym Konferencji Kościołów Europejskich. Tłumaczył tam m.in., jak „duch podziału”, przybierając szaty obrony tradycji, potrafił doprowadzić aż do brutalnej napaści zbrojnej.

Prawosławny hierarcha zauważył, że wobec zmian społecznych w Europie i w zachodnim kręgu kulturowym pojawiła się ostatnio wizja „nowego ekumenizmu”. Ów ruch prowadzi do zawierania niespodziewanych wcześniej sojuszy w imię obrony wąskiego zestawu „konserwatywnych wartości”. Tak niektórzy amerykańscy ewangelikalni chrześcijanie szukają współpracy z katolikami czy prawosławnymi, których ogólnie uważali za „pogan i czcicieli bałwanów”.

– Podobny duch zaangażowania w wojny kulturowe nie szuka jednak tak naprawdę jedności chrześcijan – podkreślił patriarcha Bartłomiej.

– Ten „nowy ekumenizm” posunął się nawet tak daleko, że namaścił prezydenta Rosji Władimira Putina na swojego politycznego mistrza, a patriarchę Cyryla z Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego na swojego duchowego przywódcę. Jeśli w XX w. ekumenizm był postrzegany jako sposób na przyczynienie się do wizji wspólnego człowieczeństwa i wspólnego dobra, to „nowy ekumenizm” XXI w. stanowi zamiast tego siłę podziału oraz zniszczenia – zaznaczył prawosławny hierarcha.

– Konsekwencje tej dzielącej i destrukcyjnej mentalności widzimy w pełnej krasie w obecnym brutalnym ataku Rosji na Ukrainę, a także w kościelnym uzasadnieniu owej wojny jako zbawienia Ukrainy przed rzekomym uwiedzeniem przez bezbożny, świecki i liberalny Zachód – dodał.

Zdaniem Bartłomieja „niestety, ten «nowy ekumenizm» jest zasadniczo nieekumeniczny, jeśli nie antyekumeniczny, ponieważ pozycjonuje się przeciwko innym chrześcijanom, którzy nie popierają jego wyłącznego skoncentrowania na takim zestawie wartości. Ostatecznie ów «nowy ekumenizm» promuje etos polaryzacji oparty na dualistycznym, a nie inkarnacyjnym rozumieniu relacji Boga ze światem”.

Przeczytaj też: Co można zrobić? Po prostu być. List z Kijowa

Conference of European Churches

Assembly Message: Churches under God’s blessing – shaping the future

PROGRAMME

Press Release No: 24/23
20 June 2023
Tallinn, Estonia

“Churches engaged in shaping the future of Europe must be imaginative and brave, confident not arrogant, listening not just speaking, trusting not anxious, hopeful not merely optimistic.” Over 300 participants of the 2023 CEC General Assembly, representing CEC Member Churches from across Europe, have come up with the following assembly message, inspiring the church fellowship.

Christians from across Europe met in Tallinn, Estonia, for the 2023 General Assembly of the Conference of European Churches with the theme: Under God’s Blessing – Shaping the Future. The assembly was reminded that to be blessed is to be freed from anxiety about our own security or control – liberated from imprisonment within our own history or narrative. It is this notion of blessing that guides the churches of CEC in their vocation in a conflicted world.

The keynote speakers reminded the churches that theology is public, that we Christians must embrace the challenge of contributing to an increasingly secularised political discourse. Churches engaged in shaping the future of Europe must be imaginative and brave, confident not arrogant, listening not just speaking, trusting not anxious, hopeful not merely optimistic.

It is because of this vocation that churches, united in Christ and drawn by the biblical witness, are necessarily challenged about developments on European soil. This compels us to face the challenges of the climate crisis, loss of biodiversity, global migration, rising nationalism under a populist banner, challenges to human rights, broader conflicts and outright war. And all these phenomena feed into and from each other: for example, the eco-crisis damages food sustainability for populations which, as a result of conflict over diminishing access to resources, migrate to seek a better life.

In this context, the assembly recognised its obligation under God to hear the appeal of young people whose future increasingly feels to have been betrayed by those who also were young once. We recognise our corporate responsibility for contributing to the eco-crisis and climate injustice which are tied inextricably with economies that seek limitless growth. God’s creation cries out for different priorities.

This assembly has been clear about the following:

  • The assembly condemns unequivocally Russia’s brutal invasion of Ukraine and the devastation of life, territory and international relationships – the violent breakdown of the post-war settlement in which the rule of law was paramount. The assembly heard powerful witness by those directly affected and a strong appeal for prayer and practical accompaniment into the future. The assembly stands alongside victims of violence in this war.
  • We are concerned about the role of some churches in promoting this appalling conflict, and regret the impact of this divergence on Christian witness on the continent of Europe. While meeting in Tallinn a new chapter in potential European conflict opened up: nuclear weapons were moved into Belarus where democracy and non-violent resistance itself has been suppressed under the current regime. We deeply regret this move.
  • The ongoing blockade of Nagorno-Karabakh by Azerbaijan continues to bring injustice and suffering to people who find themselves oppressed on account of their contested identity and territory.
  • Freedom of religion and belief is under serious threat in some parts of Europe - for example, Christian minorities under attack, sacred sites and places of religious heritage being destroyed, and lands being occupied.
  • The human cost of global migration, not least on the borders of Europe is enormous. While we met we were shocked to hear that nearly 500 people had drowned off the coast of Greece. CEC and CCME have called for a day of prayer and vigil on 25 June 2023.

Some of these issues are addressed by CEC under the framework of Pathways to Peace.

CEC was originally set up to create a space in which Europeans of diverse history, polity and ethnicity could meet together because of and despite differences of perspective and experience. That vocation continues to apply today – especially given current real and violent divisions in Europe. Christians are inevitably united in Christ, enriched by diversity, and are called to witness to that unity in expressing (in word and action) their concern for those without power, who suffer injustice at the hands of others. This also means holding to account all who inflict injustice on others.

As some of the political movements of our age continue to withdraw behind the securities of borders and narrowly-defined identity, Christian churches do not have the luxury of walking apart from each other. Our conversations, rooted in mutual love and grace, must characterize our priorities in the years to come. Churches must heed the call of God in Jesus Christ to be agents of hope, prepared publicly to bear the scars of unjust suffering. This means holding out without fear the reconciling life of resurrection hope in Christ who calls us to take responsibility, under God’s blessing, for shaping the future.

Download the 2023 CEC General Assembly Message

For more information or an interview, please contact:

Livestream: Keynote Speech: His All Holiness Bartholomew
Livestream: Ukraine: Hearing: Preparing for Peace: Role of churches in transforming violence
Livestream: Ukraine: Hearing: Churches as change makers in post-war society
Livestream: CLOSING PRESS CONFERENCE
Livestream: 2023 CEC General Assembly 14-20 June

Dyskusja o roli Kościołów w sytuacji wojny

18 czerwca 2023

Źródło: Polska Rada Ekumeniczna, Ekumenia.pl

O wyzwaniach, jakie dla Kościołów niesie wojna w Ukrainie, oraz perspektywach pokoju i pojednania dyskutowali uczestnicy dyskusji panelowej „Kościoły jako twórcy zmian w społeczeństwie powojennym”, która się odbyła podczas Zgromadzenia Ogólnego Konferencji Kościołów Europejskich w Tallinnie. Wzięły w niej w niej udział m.in. osoby zaangażowane w projekt „Pojednanie w Europie – zadanie Kościołów w Ukrainie, Białorusi, Polsce i Niemczech”, prowadzony przez Polską Radę Ekumeniczną.

Dyskusja odbyła się 17 czerwca. Wśród panelistów znaleźli się: prof. Wołodymyr Bureha (prorektor Prawosławnej Akademii Teologicznej w Kijowie, członek Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego), metropolita Eustraty (ordynariusz eparchii białocerkiewskiej i zastępca kierownika Departamentu Relacji Zewnętrznych Kościoła Prawosławnego Ukrainy), bp Sándor Zán Fábián (zwierzchnik Zakarpackiego Kościoła Reformowanego w Ukrainie), ks. dr Grzegorz Giemza (dyrektor Polskiej Rady Ekumenicznej) i bp Pavlo Shvarts (zwierzchnik Niemieckiego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego Ukrainy). Wołodymyr Bureha, ks. Grzegorz Giemza i bp Pavlo Shvarts są członkami grupy roboczej projektu „Pojednanie w Europie – zadanie Kościołów w Ukrainie, Białorusi, Polsce i Niemczech”.

Dyskusja toczyła się wokół wyzwań związanych z wojną w Ukrainie – sprawiedliwego pokoju, dialogu, pojednania, wybaczenia. Bp Pavlo Shvarts zwrócił uwagę, że Ukraina jest dość zsekularyzowanym krajem. – Mówienie do świeckich osób o wybaczeniu będzie wielkim wyzwaniem. To wykracza poza naszą wyznaniową narrację – powiedział.

Paneliści zwracali uwagę, że wojna postawiła pod znakiem zapytania chrześcijańską ideę miłości nieprzyjaciół i nadstawiania drugiego policzka, a także na to, że pokój i pojednanie są możliwe tylko wtedy, jeśli będzie im towarzyszyć sprawiedliwość. – Sprawiedliwy pokój pociąga za sobą eliminację przyczyn wojny, a nie tylko jej najbardziej widocznych efektów. Pokój nie może być ustanowiony kosztem prawdy. Pokoju nie można osiągnąć zrównując agresora i ofiarę agresji – mówił metropolita Eustraty. Ubolewał również, że wielu kościelnych przywódców stało się sługami agresji albo schowało się za zasłoną milczenia.

Podczas dyskusji zwracano też uwagę na problem nienawiści i zemsty, które zostały przez wojnę uwolnione. – Kościoły muszą dać odpowiedź na to, jak pozostać chrześcijaninem w tym piekle – powiedział Wołodymyr Bureha.

Bp Sándor Zán Fábián zauważył, że odporność psychiczna i duchowa ludzi jest na wyczerpaniu. Wyrażał też zaniepokojenie brakiem dążenia do rozwiązań pokojowych w tym konflikcie, co jest niezbędne w kontekście pojednania i odnowy.

Ks. Grzegorz Giemza opowiadał o projekcie „Pojednanie w Europie – zadanie Kościołów w Ukrainie, Białorusi, Polsce i Niemczech”, prowadzonym przez Polską Radę Ekumeniczną. W projekt zaangażowani są przedstawiciele Kościołów z tych czterech krajów. Polski duchowny mówił, że w kontekście wojny w Ukrainie obecnie nie jest możliwe mówienie o pojednaniu w tej grupie. – Ale musimy się przygotować na czas po wojnie i pozostajemy w kontakcie – podkreślił. Tłumaczył, że po wojnie potrzeba będzie wszelkich możliwych kanałów, aby umożliwić ludziom dialog. – Kościoły są bardzo dobre w ułatwianiu tego – przekonywał. Wyraził też przekonanie, że pojednanie jest możliwe.

Dyskusja odbyła się podczas Zgromadzenia Ogólnego Konferencji Kościołów Europejskich, które obraduje od 14 do 20 czerwca w Tallinnie pod hasłem „Z Bożym błogosławieństwem – kształtując przyszłość” (pisaliśmy o tym tutaj).

Nagranie dyskusji „Kościoły jako twórcy zmian w społeczeństwie powojennym”