MAŁGORZATA KORDOWICZ: JÓZEF CZY JUDA

Źródło: Tygodnik Poiwszechny

Małgorzata Kordowicz

Na łożu śmierci Praojciec Jakub błogosławi swoich synów, prorokując o wiodącej roli poszczególnych szczepów w różnych gałęziach gospodarki.

Dowiadujemy się dla przykładu, że od Symeona (Szymona) będą się wywodzić nauczyciele, żołnierze od Gada, a plantatorzy oliwek od Asera (Aszera). Izrael porównuje też swoje latorośle do zwierząt, które potem znajdą się na ich godłach: „Isachar osieł kościsty” (Rdz 49, 14; Cylkow), „Naftali łania chyża” (wers 21) czy „Binjamin wilk drapieżny” (wers 27). Wątek przed-Ezopowy podejmuje też midrasz, roztrząsając postępowanie wicefaraona wobec swoich braci i ujawnienie przezeń swej tożsamości w reakcji na zdecydowaną postawę Judy (zob. Rdz 44-45). Otóż: konfrontacja między Józefem a Judą – co nam to przypomina? Wołu, który biegał po okolicy i wszystkie zwierzęta przed nim uciekały, gdyż kopał jedne i dźgał drugie, aż pojawił się lew i wół się wycofał.

Przypomnijmy: pierworództwo i związane z nim prerogatywy z urodzenia należały do najstarszego syna Lei, Rubena. Utracił je bezpowrotnie, obcując z jedną z żon swojego ojca – Bilhą, służącą Racheli (zob. Rdz 35, 22 i 49, 4). Podwójny dział ziemi dostał się miast niemu Józefowi, którego synów – Efraima i Manassesa – Jakub usynowił. Zostali więc uznani za protoplastów oddzielnych szczepów, z których każdy otrzymał własne terytorium w Ziemi Obiecanej. Kapłaństwo przypadło w udziale młodszemu bratu Rubena – Lewiemu, królestwo zaś czwartemu synowi Lei – Judzie.

PRZECZYTAJ TAKŻE:

Bracia, gotowi błagać, a nawet walczyć o Beniamina, zdali egzamin śpiewająco. Nie dziwi więc, że wzruszony tym sprawiedliwy Józef wybaczył im to, co mu uczynili, i wreszcie ujawnił swoją tożsamość >>>>

W Egipcie spełnia się sen pierworodnego Racheli – nawet ojciec składa mu pokłon. Tutaj Józef dowodzi Dziećmi Izraela. Wyprowadzają ich i wiodą po pustyni Mojżesz i Aaron ze szczepu Lewiego, lecz podbojem Kanaanu dowodzi już Jozue, potomek Józefa. Arka Przymierza przez prawie 400 lat znajduje się w Szilo, leżącym na terytorium Józefa. Pierwszy król, Saul, jest Beniaminitą. Potem już władza przechodzi w ręce potomków czwartego syna Lei. Dawid ustanawia swą stolicę w Jerozolimie, na terytorium Judy. Salomon wznosi Świątynię na granicy między działami Judy i Beniamina. Po jego śmierci królestwo rozpada się na dwie części i na północy prym wiodą potomkowie Józefa. Gdy Asyryjczycy uprowadzają dziesięć północnych plemion, na scenie pozostają przede wszystkim Juda i Beniamin oraz ci spośród Lewiego, którzy zamieszkiwali ich terytoria. Jeszcze raz, wedle żydowskiej tradycji, berło będzie dzierżyć potomek Józefa – pierwszy mesjasz, zapowiadający nadejście mesjasza syna Dawida – oczywiście z królewskiego rodu Judy. Potem już nastąpi kres tego przechodzenia władzy od szczepu Józefa do szczepu Judy i z powrotem. Wówczas znów będzie jak w naszym midraszu: wół się wycofa i zapanuje lew – jak widać, namaszczony nie tylko na króla zwierząt.©