Konstanty Gebert Laureatem. Wręczenie Nagrody im. Beaty Pawlak 2022

Źródło: Fundacja im. Stefana Batorego

Laureatem został Konstanty Gebert za książkę „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło”

Wydawnictwo Agora, Warszawa 2022

Nagroda ustanowiona została ostatnią wolą Beaty Pawlak, dziennikarki i pisarki, która 12 października 2002 zginęła w zamachu terrorystycznym na indonezyjskiej wyspie Bali. Przyznawana jest za materiał opublikowany w języku polskim w okresie od 1 lipca poprzedniego roku do 30 czerwca bieżącego roku.

W 2022 do nagrody nominowani zostali: Konstanty Gebert za „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło” (Wydawnictwo Agora, Warszawa 2022), Wojciech Rogacin za „Zełenski. Biografia” (Wydawnictwo Wielka Litera, Warszawa 2022), Katarzyna Surmiak-Domańska za „Czystka” (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021), Ilona Wiśniewska za „Migot. Z krańca Grenlandii” (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022) oraz Ludwika Włodek za „Buntowniczki z Afganistanu” (Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2022).

Laureatem został Konstanty Gebert za książkę „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło” (Wydawnictwo Agora, Warszawa 2022).

Po ogłoszeniu Nagrody zaprosiliśmy na debatę „Wojna, która nas (nie) zmienia” z udziałem autorów nominowanych książek.

Inwazja Rosji na Ukrainę, a zwłaszcza kolejne okrucieństwa i zbrodnie wojenne popełniane przez rosyjskich żołnierzy uświadomiły wielu z nas coś, co dla uważniej przyglądających się współczesnemu światu pisarzy i dziennikarzy było jasne już od dawna – tak często powtarzane słowa: „Nigdy więcej!” są pustym, bo nieskutecznym zaklęciem.

Hegel, mając w pamięci wojny napoleońskie pisał, że „doświadczenie i historia uczą, że ani ludy, ani rządy niczego się z historii nie nauczyły”. A może sprawy mają się jeszcze gorzej? Może rację miał René Girard, gdy dowodził, że przemoc, nie należąc do porządku natury, jest jednym ze źródeł ludzkiej kultury, a świat nowoczesny utraciwszy religijne formy kontrolowania tej źródłowej przemocy, skazany jest na autodestrukcję?

Z nominowanymi do Nagrody rozmawialiśmy o tym, jak rozumieją swoją rolę w opisywaniu pogrążającego się w przemocy świata. Skąd czerpią do niej siły? Jak znajdują tematy? Czy próba nawiązania dialogu i zrozumienia Innego są elementem dziennikarskiego warsztatu również wtedy, gdy zmierzyć się przychodzi z przemocą, wojną czy czystką etniczną? Czy ich książki są wyrazem nadziei czy formą buntu?

Beata Pawlak

Beata Pawlak była niespokojnym duchem. W latach 70. działała w krakowskim Studenckim Komitecie Solidarności, w stanie wojennym wydawała podziemną gazetkę. W 1984 roku wyjechała do Paryża. We Francji zaprzyjaźniła się z irańskimi emigrantami i odnalazła pasję na całe życie – islam. Po 1989 roku wróciła do Polski. Przeszkadzał jej kontrast między antyislamskimi stereotypami a ludźmi, których poznała podczas pobytu w Paryżu. Szukała odpowiedzi na pytanie, skąd biorą się islamskie zamachy. Jeździła do krajów muzułmańskich. Poznając ich mieszkańców poznawała islamską cywilizację. Po islamie przyszła ciekawość innych kultur i kolejne podróże. Odwiedziła 25 krajów. Była dziennikarką, reporterką, autorką książek – pisze Wojciech Załuska we wspomnieniu o Beacie Pawlak.

Nagroda im. Beaty Pawlak

Nagroda im. Beaty Pawlak ustanowiona została ze środków Funduszu Jej imienia prowadzonego przez Fundację Batorego. Laureatów wybiera Kapituła w składzie: Piotr Kosiewski (Fundacja im. Stefana Batorego), Maria Kruczkowska („Gazeta Wyborcza”), Antoni Rogala (przedstawiciel rodziny), Olga Stanisławska (reporterka), Adam Szostkiewicz („Polityka”) – przewodniczący, Joanna Załuska (Fundacja im. Stefana Batorego), Wojciech Załuska (Katolicka Agencja Informacyjna).

Laureaci

Dotychczas Nagrodę otrzymali: Joanna Bator, Max Cegielski, Artur Domosławski, Anna Fostakowska, Wojciech Górecki, Jagoda Grondecka, Mateusz Janiszewski, Bartosz Jastrzębski, Marek Kęskrawiec, Piotr Kłodkowski, Krzysztof Kopczyński, Adam Lach, Aleksandra Lipczak, Cezary Michalski, Jacek Milewski, Jarosław Mikołajewski, Jędrzej Morawiecki, Agnieszka Pajączkowska, Beata Pawlikowska, Konrad Piskała, Dariusz Rosiak, Anna Sajewicz, Paweł Smoleński, Andrzej Stasiuk, Witold Szabłowski, Mariusz Szczygieł, Ewa Wanat i Mirosław Wlekły.

Więcej:

27 października 2020, po przerwie Covid19.

Laureaci za 2019 i 2020 rok.

Nagroda imienia Beaty Pawlak przyznawana jest od 2003 roku za tekst na temat innych kultur, religii i cywilizacji.

Kapituła Funduszu im. Beaty Pawlak wręczyła Nagrody za rok 2019 i 2020 (2 edycje).

• Laureatem za 2019 rok został Mirosław Wlekły zaRaban! O kościele nie z tej ziemi, Wydawnictwo Agora.
• Laureatką Nagrody za 2020 rok została Agnieszka Pajączkowska za Wędrowny Zakład Fotograficzny, Wydawnictwo Czarne.

Nominacje do Nagrody im. Beaty Pawlak 2019

• Joanna Gierak-Onoszko, 27 śmierci Toby’ego Obeda, Dowody na Istnienie, Warszawa 2019
• Iza Klementowska, Skóra. Witamy uchodźców, Karakter, Kraków 2019
• Grzegorz Stern, Borderline. Dwanaście podróży do Birmy, Czarne, Wołowiec 2019
• Ilona Wiśniewska, Lud. Z grenlandzkiej wyspy, Czarne, Wołowiec 2018
• Mirosław Wlekły, Raban! O kościele nie z tej ziemi, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2019

Nominacje do Nagrody im. Beaty Pawlak 2020

• Katarzyna Boni,Auroville. Miasto z marzeń, Agora 2020
• Katarzyna Kobylarczyk, Strup. Hiszpania rozdrapuje rany, Czarne 2019
• Agnieszka Pajączkowska, Wędrowny Zakład Fotograficzny, Czarne 2019
• Filip Skrońc, Nie róbcie mu krzywdy, Czarne 2020
• Maja Wolny, Pociąg do Tybetu, Mando 2020