Etyka i obecność Boga: Chasydzi, Mitnagdim i współczesna myśl żydowska

Nad Torą. Fot. COTTONBRO_PEXELS

Fot. COTTONBRO_PEXELS

Źródło: POLIN

Don Seeman dowiedzie w swoim wykładzie, że pytanie o to, czy i jak Bóg jest "obecny", nad którym debatowali chasydzi i mitnagdim, definiuje także różne podejścia do etyki i życia żydowskiego dzisiaj.

Wielu ludziom znana jest rozpoczęta w XVIII wieku debata między chasydami (których bastion znajdował się w Polsce) a mitnagdim (ich przeciwnikami, którzy mieli swój bastion na Litwie). W rzeczywistości są one zakorzenione w jeszcze wcześniejszych debatach między filozofami, takimi jak Majmonides i kabaliści, o tym, jak można powiedzieć, że Bóg jest obecny w świecie.

Mniej powszechnie zwraca się uwagę na to, jak ta debata, która w pewnej formie trwa do dziś w społeczności ultraortodoksyjnej, odcisnęła swoje ślady również w sporach między współczesnymi myślicielami, takimi jak Buber i Heschel z jednej strony, a Emmanuelem Levinasem i egzystencjalizmem z drugiej. O co tak naprawdę chodzi w tej debacie i jak nadal definiuje ona rozmowy wśród nieortodoksów, a także nie-Żydów? Odpowiedź znajdziecie podczas wykładu.

Don Seeman jest profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Religii oraz w Tam Institute for Jewish Studies na Uniwersytecie Emory. Posiada doktorat z antropologii społecznej z Harvardu i opublikował wiele esejów zarówno z zakresu antropologii religii, jak i myśli żydowskiej, zwłaszcza chasydyzmu. Jest autorem książki „One People, One Blood: Ethiopian-Israelis and the Return to Judaism” (Rutgers University Press) i jest współredaktorem serii „Contemporary Anthropology of Religion” w wydawnictwie Palgrave. Jest również współredaktorem książki Don Seeman, Daniel Reiser and Ariel Evan Mayse Hasidism, „Suffering and Renewal: The Holocaust and Pre-Holocaust Legacy of R. Kalonymos Shapira” (SUNY Press, 2021), która rozpoczęła się jako seminarium badawcze w Muzeum Polin! Jest współredaktorem mającego się wkrótce ukazać tomu „Existential Anthropology and the Study of Religion” i pracuje nad monografią „Neighborhood Mystics: Ethnography and Transcendence among Habad Hasidim”. Don mieszka z żoną i czwórką dzieci w Atlancie w stanie Georgia i jest rabinem w New Toco Shul.

Ariel Evan Mayse jest adiunktem na Uniwersytecie Stanforda na Wydziale Studiów Religijnych. Wcześniej pełnił funkcję dyrektora Studiów Żydowskich i wizytującego profesora współczesnej myśli żydowskiej w Hebrew College w Newton, Massachusetts. Uzyskał doktorat z zakresu studiów żydowskich na Uniwersytecie Harvarda oraz ordynację rabinacką w Beit Midrash Har'el w Izraelu.

Jego obecne badania dotyczą roli języka w chasydyzmie, teorii manuskryptów i formowania się wczesnej literatury chasydzkiej, renesansu żydowskiego mistycyzmu w XIX i XX wieku oraz relacji między duchowością a prawem w żydowskich pismach prawniczych. Współredagował i napisał liczne publikacje, m.in. "Speaking Infinities: God and Language in the Teachings of Rabbi Dov Ber of Mezritsh" (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2020).

Wykład odbywa się w ramach Global Education Outreach Program.