Czy Lem pisał o Żydach?

Stanisław Lem w 1966 r. Zdjęcie udostępnione przez Wojciecha Zemka, sekretarza autora. Wikipedia, CC BY-SA 3.0.

Stanisław Lem w 1966 r. Zdjęcie udostępnione przez Wojciecha Zemka, sekretarza autora. Wikipedia, CC BY-SA 3.0.

Źródło: POLIN

Zapraszamy na webinar, w trakcie którego nie tylko poszukamy odpowiedzi na to pytanie, ale będziemy to czynić, odwołując się się do metody analizy tekstu tradycyjnie stosowanej w żydowskich szkołach religijnych.

12 września (niedziela), godz. 17.00
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: Zoom KUP BILET >>

Stanisław Lem niechętnie przywoływał swoje żydowskie pochodzenie. Trudno z jego autobiograficznych opowieści dowiedzieć się, czy miało ono znaczenie dla niego w dzieciństwie, jak przeżył wojnę, czy była to część jego tożsamości. A jednak coraz więcej osób zajmujących się Lemem i jego twórczością pokazuje, że - wbrew pozorom - od tematu nie uciekł. Że doświadczenia wojny, prześladowań, Zagłady pojawiają się w jego najbardziej "kosmicznych" opowieściach. Mechanizmy działające na odległych planetach są takie same, jak te w okupowanej Polsce. Spory pomiędzy grupami zamieszkującymi inne galaktyki przypominają ludzkie. "Nasi" są lepsi, "inni" - gorsi. Dominujący prześladują zdominowanych.

Wydarzenia, których świadkami są lemowscy piloci międzyplanetarni, niepokojąco przypominają te, których sam Lem był świadkiem we Lwowie. Czasem Żydzi pojawiają się też bezpośrednio w prozie Lema - choć zwykle to historie anegdotyczne, jakby marginalne dla całej fabuły.

Na spotkaniu z okazji urodzin Stanisława Lema poszukamy w jego książkach postaci, obrazów, wydarzeń, które mogą nam pomóc w odkrywaniu tej niejawnej, żydowskiej tożsamości naszego bohatera.

To nie będzie wykład ani prezentacja. To będzie rozmowa, wspólne dzielenie lemowskiego włosa na czworo, badanie fragmentów tekstu na sposób też specyficznie żydowski - w chewrutach. Zapraszamy osoby gotowe do rozmowy, otwarte na dyskusje zdalne, ale również chcące się dowiedzieć, czym jest i spróbować, jak działa chewruta.

Do pełnego uczestnictwa w zajęciach konieczny jest komputer z kamerą i mikrofonem oraz stabilne łącze internetowe.

Dagmara Mańka-Wizor - przewodniczka Muzeum POLIN i gł. specjalistka ds. szkoleń; zajmuje się popularyzacją kultury i tradycji Żydów polskich, wyszukuje ślady ich obecności w pejzażu naszym codziennym, śledzi z zainteresowaniem to, gdzie i jak tematyka Żydowska pojawia się w przestrzeni – rozmów, polityki, popkultury, murów, stadionów... Zajęcia prowadzi najczęściej dla dorosłych –w tym od kilku lat warsztaty antydyskryminacyjne dla policji i nauczycieli.