U Żydów Święto - Simchat Tora, Radość Tory. Hag Sameach!

Źródło: Gmina Wyznaniowa Żydowska

Święto Simchat Tora upamiętnia zakończenie rocznego cyklu czytania Tory i rozpoczęcie nowego.

Głównym rytuałem Simchat Tora są radosne procesje (hakafot), podczas których świętujący niosą zwoje Tory, tańcząc i śpiewając. Po zakończeniu siedmiu tanecznych procesji jest odczytywany końcowy fragment Tory, a następnie jej początek.

Nazwa Simchat Tora pochodzi z księgi Zohar. Pierwsze wzmianki o obchodach święta znajdują w Talmudzie.

Radość Tory obchodzi się w Izraelu i w krajach diaspory w różnych terminach. Święto, w zależności od miejsca obchodów, ma różny charakter i obrzędowość. W Izraelu odbywa się tego samego dnia co Szmini Aceret (22 Tiszrej). W krajach diaspory obchodzone jest 23 Tiszrej jako ostatnie święto w cyklu świąt jesiennych.

Simchat Tora

Teresa Śmiechowska, Żydowski Instytut Historyczny

Simchat Tora, Tadeusz Popiel, koniec XIX w.

W kolekcji ŻIH znajduje się duży obraz przedstawiający nastrojową scenę z postaciami Żydów we wnętrzu murowanej synagogi. W centrum kompozycji artysta przedstawił stojącego rabina z długą siwą brodą, tałesem nałożonym na głowę, trzymającego w prawej ręce Torę, a w lewej otwarty modlitewnik — sidur. Wyraźnie widać, że Tora ozdobiona sukienką i koroną, wydobyta z brązowo-szarego tła strumieniem „mistycznego światła“, jest tutaj najważniejsza. Tuż przed rabinem, na pierwszym planie, widzimy przedstawionego od tyłu, tańczącego z rozpostartymi rękami chłopca. Chłopiec tańczy przed Torą albo dla niej. Obraz zatytułowany Simchat Tora (heb. Radość Tory) namalowany został przez Tadeusza Popiela pod koniec XIX w. Autor, znany z akademickich przedstawień o tematyce religijnej i historycznej ukazał w tej scenie konkretne wydarzenie zaobserwowane prawdopodobnie w jednej z krakowskich synagog.

Simchat Tora, święto przypadające w ostatni dzień Sukkot, symbolizuje radość z powodu posiadania Tory – świętego pisma, które jest zarówno Prawem jak i objawioną księgą przymierza ludu Izraela z Bogiem. Święto obchodzone od IX wieku związane jest z zakończeniem rocznego cyklu czytania Tory w synagodze. Podczas uroczystej ceremonii wyjmuje się z aron ha kodesz wszystkie zwoje Tory i w uroczystym pochodzie ze śpiewem i tańcami obnosi siedmiokrotnie wokół bimy – podium z którego odczytuje się jej fragmenty.

Śpiewając i tańcząc z Torą oraz wokół niej wierni świętują Simchat Tora w nastroju wielkiej radości, takiej jaka promieniuje z postaci chłopca na obrazie krakowskiego malarza. I jeśli przyjmiemy, że postać starego rabina jest symbolem zakończenia rocznego cyklu (Pwt. 34), o tyle postać chłopca jest nowym jego początkiem. A nowy cykl czytania Tory rozpoczyna się od pierwszego fragmentu Księgi Rodzaju. Jedno bez drugiego nie może istnieć. Simchat Tora to radosne święto spotkania Końca i Początku.