Łódź - 80 rocznica utworzenia getta

Źródło: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana

Getto w Łodzi zostało utworzone przez Niemców 8 lutego 1940 r., było jednym z pierwszych na ziemiach polskich oraz najdłużej istniejącym. Przeszło przez nie ponad 200 tys. Żydów z Łodzi i okolic, a także z Czech, Niemiec, Austrii i Luksemburga. Większość z nich straciła życie w obozie zagłady w Kulmhof (Chełmno nad Nerem) i w KL Auschwitz-Birkenau. Zaledwie niewielka grupa łódzkich Żydów przeżyła okupację.

8 lutego 2020 r. mija 80 lat od utworzenia getta w Łodzi (niemiecka nazwa miasta Litzmannstadt funkcjonowała od kwietnia 1940 r.)

Więcej:
"Rok za drutem kolczastym." Kronika życia w łódzkim getcie
"Z miasta do getta"

Od 8 lutego 2020 r. pierwsze 80 osób będzie mogło odebrać w Centrum Dialogu książkę "Jesteśmy drzewami wiecznymi”. Jest to katalog wystawy przygotowanej przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi na 75. rocznicę likwidacji Litzmannstadt - Getto i 15-lecie parku Ocalałych.

11 lutego 2020,Centrum Dialogu,dwa wydarzenia:

17.00 - zwiedzanie wystawy "Jesteśmy drzewami wiecznymi".

Oprowadza: Joanna Podolska, dyrektorka Centrum Dialogu.

Wystawa składa się z dwóch części.

Pierwsza: „Getto łódzkie 1944“ ukazuje historię getta łódzkiego, najważniejsze miejsca i wydarzenia z jego historii. Pretekstem jest umieszczony na ścianie wielkoformatowy plan „dzielnicy zamkniętej w Łodzi”. Druga część wystawy poświęcona jest losom ocalałych jego więźniów, którzy po likwidacji getta trafili do obozów, przeszli marsze śmierci, a po wojnie rozjechali się po świecie, by tam budować nowe życie.

Druga: „Jesteśmy drzewami wiecznymi. 10 opowieści o Ocalałych z łódzkiego getta“ prezentuje biografie dziesięciu spośród ponad 640 Ocalałych z Zagłady, których symboliczne Drzewa Pamięci znajdują się w Parku Ocalałych, m.in. Lucjana Dobroszyckiego, redaktora pierwszego wydania „Kroniki łódzkiego getta”, pieśniarza getta Jankiela Herszkowicza czy pisarski Zeni Larsson, która wydała kilka książek o łódzkim getcie w języku szwedzkim. Różne były losy bohaterów. Większość z nich w czasie II wojny światowej znalazła się w obrębie żydowskiej dzielnicy utworzonej przez Niemców w lutym 1940 roku na terenie Starego Miasta i Bałut. W łódzkim getcie przeżyli śmierć swoich bliskich, rozpacz rozstania z rodziną, głód, potem deportacje do Auschwitz i innych obozów. Inni, np. Stefan Skotnicki, opuścili Łódź w pierwszych miesiącach wojny i wrócili tu dopiero w 1945 roku. Powojenne wybory tych, którzy przeżyli, też były różne: jedni zostali w Polsce i próbowali odbudować swoje życie, inni opuścili ojczyznę, by szukać swojego miejsca w innej części Europy czy świata. Dziś ich dzieci i wnuki mówią różnymi językami, mieszkają niemal na wszystkich kontynentach. Park Ocalałych symbolicznie ich łączy z Łodzią. I pokazuje triumf życia nad śmiercią i miłości nad nienawiścią.

18.00 - prezentacja najnowszych publikacji poświęconych gettu łódzkiemu przygotowanych przez łódzkich naukowców:

Dziennik Irene Hauser - Wstrząsająca relacja spisana przez deportowaną z Wiednia do getta jesienią 1941 r. Irene Hauser spisywana od marca do września 1942 r. przetłumaczona z języka niemieckiego i opracowana naukowo ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego w ramach serii Judaica Łódzkie. Więcej o publikacji:

Dziennik Heńka Fogla - Spisywany od marca 1942 do maja 1944 r. dziennik opisujący życie codzienne w getcie łódzkim oczami młodego mężczyzny. Dziennik, mimo iż spisany w języku polskim, czekał na polskie wydanie do 2019 r. Publikacja ukazała sie nakładem Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Więcej o publikacji:

Rok za drutem kolczastym. Obwieszczenia Przełożonego Starszeństwa Żydów z getta łódzkiego - Publikacja złożona z dwóch części: przygotowanego w getcie opracowania opisujące pierwszy rok istnienia „dzielnicy zamkniętej” opartego na wydawanych w getcie obwieszczeniach oraz na zbiorze 429 opracowanych naukowo numerowanych obwieszczeiach przetłumaczonych z języka niemieckiego i żydowskiego. Publikacja ukazała się nakładem Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Więcej o publikacji:

Na spotkaniu będzie możliwy zakup publikacji.

WSTĘP WOLNY MIEJSCE: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83, 91-755 Łódź, park Ocalałych

Partnerami wydarzenia są Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego oraz Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie.