Wędrujący Uniwersytet Muranowski
10/02/2019 | Na stronie od 10/02/2019
Wędrówkę warszawskich Żydów podzielić można na cztery główne etapy:
- Etap pierwszy - od 1483 roku, czyli pierwszego wygnania Żydów z Warszawy, do upadku Rzeczpospolitej w 1795 roku.
- Etap drugi - to okres wymuszonych przenosin z miejsca na miejsce i powolnego kształtowania się rewiru żydowskiego w północnej części Warszawy.
- Etap trzeci - od 1862 roku, kiedy Żydzi osiągnęli de jure prawo do swobodnego wyboru miejsca zamieszkania i kiedy ostatecznie ukształtowała się dzielnica żydowska w Warszawie. Okres ten trwa do wybuchu drugiej wojny światowej.
- Etap czwarty - to czas Zagłady, znaczony trzema punktami kulminacyjnymi: zamknięcie getta 16 listopada 1940 roku, wielką deportacją do Treblinki między 22 lipca a 23 września 1942 oraz powstanie od 19 kwietnia do 12 maja 1943 roku.
W północnej części przyszłej dzielnicy żydowskiej stanął w 1686 roku pałac Józefa Szymona Bellottiego, nadwornego budowniczego króla Jana III Sobieskiego, nazwany „Murano” od weneckiej wysepki Murano, skąd pochodził Bellotti. Tak powstała nazwa późniejszego Muranowa.
Z tym miejscem związane są losy różnych grup, wspólnot, środowisk; w tym miejscu spotykają się Polacy i Żydzi; w tym miejscu dziś mieszkają ludzie, którzy przyszli tu z różnych stron, z różnymi doświadczeniami życiowymi. Wykład będzie dotyczyć zarówno historii, jak i współczesności, doświadczeniu getta oraz miejsca-po-getcie.
Podczas najbliższego Wędrującego Uniwersytetu Muranowskiego przyjrzymy się obszarowi historycznego Muranowa, nazywanego też dzielnicą północną czy nalewkowsko-muranowską, na którym od połowy XIX wieku zaczął kształtować się rewir żydowski i gdzie do wybuchu II wojny światowej mieszkało najwięcej Żydów w Warszawie, a w czasie okupacji rozciągało się tzw. duże getto. Postaramy się scalić i usystematyzować wątki dotyczące żydowskiej historii osiedla, które przewijały się tematach poprzednich wykładów.
Spotkanie poprowadzi prof. dr hab. Jacek Leociak, pracownik Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk oraz Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
Informacje: e-mail: muranow@polin.pl; tel. +22 47 10354
Projekt realizowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN we współpracy z partnerstwem "Przepis na Muranów". Partner edycji: Stacja Muranów.