Żyjąc na osieroconej ziemi.

Spotkanie wokół książki Moniki Sznajderman "Pusty las"

Pisarka Monika Sznajderman (Fot. Jędrzej Nowicki / Agencja Gazeta)

Pisarka Monika Sznajderman (Fot. Jędrzej Nowicki / Agencja Gazeta)

Źródło: Dom Słów - /lublin.wyborcza.pl/

Spotkanie z autorką poprowadzą Kuba Szpilka i Paweł Próchniak.

Lublin czwartek, 13 lutego 18:00 w Domu Słów przy ul. Żmigród 1. Wstęp wolny.

„Pusty las” to książka o życiu „wśród zrujnowanych cerkwi i zdziczałych sadów”, o wrastaniu w osierocony krajobraz i o czytaniu świata, który trwa już tylko w powidokach czegoś, czego „nie wolno przeoczyć”. Monika Sznajderman czyta Beskid Niski i czyta Wołowiec – czyta swoje miejsce na ziemi, miejsce życia na łące pamięci, w wyrwach po dawnych mieszkańcach Łemkowszczyzny. Te wyrwy, te pasma pustki – niewidoczne na pierwszy rzut oka – zjawiają się pośród słów, zawołane po imieniu. W tej prozie niemal słychać stukot klawiszy pod opuszkami palców, słychać oddech zbratany z rytmem kroków. I słychać też – mocno, wyraźnie – coś, co jest „jak łemkowskie gorzkie żale, jak smutna litania”. Pusty las – miejsce, od którego wieje grozą, całe w dreszczach, zagrzebane w cierpkiej ciszy. I jednocześnie jest to miejsce żywych głosów, codziennej krzątaniny, powszedniej czułości istnienia, która pachnie chlebem, tarniną i mgłą - pisze o książce prof. Paweł Próchniak

Żyjąc, zajmujemy miejsce tych, którzy byli przed nami, taka jest oczywista kolej rzeczy. Jak jednak żyć w miejscu, w którym garstka ludzi zajmuje miejsce po ośmiuset, jak wypełnić taką przestronną pustkę? Szczególnie gdy tych ośmiuset nie odeszło tak, jak nakazuje czas, lecz zmiotła ich historia?

Pusty las to opowieść autorki o życiu w Wołowcu, beskidzkiej wsi, z której kolejno znikali szukający szczęścia za oceanem biedacy, wizjonerscy nafciarze, Żydzi, Cyganie, Łemkowie. To także jej hołd dla tego miejsca na ziemi, jego historii, przyrody i jego mieszkańców.

Spotkanie realizowane jest w ramach cyklu "W stronę".

Monika Sznajderman – antropolog kultury. Autorka książek Zaraza. Mitologia dżumy, cholery i AIDS, Współczesna Biblia Pauperum. Szkice o wideo i kulturze popularnej, Błazen. Maski i metafory oraz Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna. Redaktorka kilku antologii esejów, m.in. Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem, Znikająca Europa (z Kathariną Raabe), Jako dowód i wyraz przyjaźni. Reportaże o Pałacu Kultury (z Magdaleną Budzińską) i Przecież ich nie zostawię. O żydowskich opiekunkach w czasie wojny (z Magdaleną Kicińską). Od 1996 roku prowadzi Wydawnictwo Czarne. Za książkę Fałszerze pieprzu uhonorowana Nagrodą im. Marii i Łukasza Hirszowiczów, Nagrodą Literacką Miasta Radomia oraz Nagrodą im. Jerzego Turowicza. Została również wyróżniona przez Kapitułę i Dyrekcję Fundacji im. Jerzego Bonieckiego – Polcul za działalność społeczną, wydawniczą oraz popularyzację czytelnictwa, a także nominowana do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego (2017), Nagrody Literackiej Nike, nagrody Śląski Wawrzyn Literacki oraz do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Urodziła się w Warszawie, od ponad trzydziestu lat mieszka w Beskidzie Niskim.

Paweł Próchniak - – historyk literatury i krytyk literacki, profesor Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Badacz poezji oraz zagadnień pamięci kulturowej i wyobraźni symbolicznej. Pomysłodawca i redaktor naczelny witryny: stronypoezji.pl. Kieruje Pracownią Antropologii Słowa działającą przy Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN”. Członek Polskiego PEN Clubu. Autor książek: Sen nożownika. O twórczości Ludwika Stanisława Licińskiego (2001), Pęknięty płomień. O pisarstwie Tadeusza Micińskiego (2006), Wiersze na wietrze (szkice, notatki) (2008), Modernizm: ciemny nurt. Studia z dziejów poezji (2011), Zamiar ze słów (szkice, notatki) (2011), Rachunek strat. Poezja – krytyka – lektura (2016), Nokturny (z dziejów wyobraźni poetyckiej) (2018).

Kuba Szpilka — etnolog, taternik, alpinista. Autor licznych tekstów publikowanych w czasopismach i pracach zbiorowych, stały współpracownik i członek redakcji kwartalnika „Konteksty” (Instytut Sztuki PAN). Autor książki Bóg się rodzi - napisanej wspólnie z Maciejem Krupą i Jarosławem Mikołajewskim (ilustracje Józef Wilkoń, 2007). Współautor trzech książek napisanych z Maciejem Krupą i Piotrem Mazikiem: Zakopiańczycy. W poszukiwaniu tożsamości (2012), Ślady, szlaki, ścieżki. Pośród tatrzańskich i zakopiańskich wyobrażeń (2013) i Nieobecne miasto (2016) oraz książki Krupówki (2018) - napisanej z Piotrem Mazikiem. Jest też stałym współpracownikiem kwartalnika „Tatry” (Magazyn Tatrzańskiego Parku Narodowego), współautorem cyklu wystaw w Muzeum Tatrzańskim oraz głównym organizatorem Zakopiańskich Spotkań Antropologicznych.