Nie tylko Palestyna. Polskie plany emigracyjne wobec Żydów 1935-1939
28/02/2019 | Na stronie od 28/02/2019
"Międzywojenny antysemityzm to nie tylko getto ławkowe i pogromy. Jego ważny element stanowiły także postulaty usunięcia Żydów z Polski. Słynne hasło „Żydzi na Madagaskar!” nie było jedynie pustym sloganem. W drugiej połowie lat 30. XX wieku próby realizacji masowej emigracji Żydów z Polski stały się częścią polityki polskiego rządu. Czy rządowe plany mogły doczekać się realizacji? Czy też były z góry skazane na niepowodzenie?" Spotkanie z autorką dr Zofią Trębacz poprowadzi dr hab. Grzegorz Krzywiec. Żydowski Instytut Historyczny, 18:00.
Choć wielu czytelników zna hasło „Żydzi na Madagaskar!”, to brakowało nam całościowego przedstawienia narastającej w II RP tendencji do zmniejszenia liczby Żydów poprzez masową emigrację. Książka Zofii Trębacz zapełnia tę lukę w świetnie udokumentowany sposób, pokazując, skąd wzięły się takie pomysły, co znaczyły one w praktyce ówczesnych rządów i jak reagowała na nie opinia publiczna. Dzięki rozległym badaniom w archiwach w Polsce i za granicą oraz imponującej kwerendzie bibliograficznej, jej tezy są solidne, a obraz wydarzeń szeroki i pogłębiony. W rzeczowy sposób pokazuje, jak antyżydowskie koncepcje emigracyjne obozu nacjonalistycznego zostały w drugiej połowie lat trzydziestych, po śmierci Marszałka, przejęte przez sanacyjnych przeciwników endecji, stając się – niestety – polityką państwa polskiego.
(Dariusz Stola)
Dr Zofia Trębacz, historyczka, autorka artykułów na temat przedwojennego antysemityzmu oraz stosunków polsko-żydowskich na uniwersytetach w okresie międzywojennym, członkini zespołu redakcyjnego „Archiwum Ringelbluma”. Współpracowała m.in. z Centrum Badań Żydowskich Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego oraz Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Pracuje w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma.