81. rocznica zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie

18/08/2023 | Na stronie od 04/08/2023

81. rocznica zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie - plakat

Żródło: Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich

Zaproszenie
Społecznego Komitetu Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich
Towarzystwa Przyjaciół Otwocka
Komitetu Upamiętnienia Zagłady Gett w Falenicy i Rembertowie

W 81. rocznicę zagłady żydowskich gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie zapraszamy na uroczystości upamiętniające te tragiczne wydarzenia

UWAGA! Ze względu na szabat, który przypada 19 sierpnia, marsz pamięci i modlitwy w Otwocku odbędzie się w tym roku wyjątkowo w niedzielę 20 sierpnia.

Tegoroczne obchody w Otwocku koncentrujemy szczególnie wokół pamięci o wychowankach i pracownikach Zakładu Leczniczo-Wychowawczego „Centos” zamordowanych 19 sierpnia 1942 r. i w dniach następnych.

W Falenicy natomiast chcemy skupić się wokół losów Jutty Szabason (obecnie: Judith Cohen), która należy do ostatnich żyjących świadków Zagłady z getta falenickiego. Poniżej pełny program obchodów.

OTWOCK

18 sierpnia 2023 r. (piątek)

godz. 18.00

PREMIERA KSIĄŻKI SEBASTIANA RAKOWSKIEGO „Szkoła samodzielności. Historia Zakładu Leczniczo-Wychowawczego «Centos» w Otwocku 1928–1942”

MIEJSCE: Klub „Smok”, Otwock, ul. Warszawska 11/13

Ośrodek „Centosu” w Otwocku to pionierski żydowski ośrodek edukacyjny, w którym schronienie znajdowały dzieci osierocone, z zaburzeniami psychicznymi i z niepełnosprawnością intelektualną. Do wybuchu wojny była to jedyna tego typu żydowska placówka w Polsce.

W „Centosie” stosowano nowoczesne metody wychowawcze oparte na indywidualnym podejściu do dzieci, w tym elementy systemu korczakowskiego. Zakład miał na celu przystosowanie wychowanków do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie. Gdy Niemcy utworzyli w Otwocku getto, teren „Centosu” znalazł się w jego części nazwanej „dzielnicą kuracyjną”. 19 sierpnia 1942 r. większość podopiecznych „Centosu” została wysłana wraz z mieszkańcami Otwocka do obozu zagłady Treblinka. Prawdopodobnie część dzieci została rozstrzelana i pochowana na miejscu. Towarzyszyli im wychowawcy.

Książka Sebastiana Rakowskiego jest pierwszą publikacją na temat historii ośrodka. Opiera się na materiałach archiwalnych odnalezionych przez autora.

19 sierpnia 2023 r. (sobota)
  • godz. 17.00

WYPRAWA ROWEROWA ŚLADAMI DZIECI W OTWOCKIM GETCIE
W ramach „Spacerów po nieistniejącym mieście” zapraszamy na wyprawę śladami wspomnień dzieci z otwockiego getta i żydowskich instytucji świadczących pomoc dzieciom.

ROZPOCZĘCIE:
skwer Pamięci Żydów Otwockich, przy pompie (u zbiegu ulic Świderskiej i Andriollego) PROWADZENIE: Sebastian Rakowski, prezes Towarzystwa Przyjaciół Otwocka Zbigniew Nosowski, przewodniczący Społecznego Komitetu Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich

ZAKOŃCZENIE:
ul. Gliniecka, przed godz. 19.00

  • godz. 19.00, ul. Gliniecka ODCZYTANIE IMION I NAZWISKO PRACOWNIKÓW I WYCHOWANKÓW Zakładu Leczniczo-Wychowawczego „Centos” w Otwocku (stan z roku 1941) Wydarzenie odbędzie się przy ulicy Glinieckiej – w miejscu, gdzie w latach 1928–1942 mieścił się żydowski ośrodek edukacyjny „Centos”. Obecnie miejsce to jest opustoszałe.
20 sierpnia 2023 r. (niedziela)

godz. 19.30

MARSZ PAMIĘCI I MODLITWY

Rozpoczęcie:
rondo Bronisława Marchlewicza (skrzyżowanie ulic Reymonta i Samorządowej)

Zakończenie:
ul. Reymonta, miejsce pamięci otwockich Żydów (mężczyźni proszeni są o nakrycie głowy)

PATRONAT HONOROWY:

  • prezydent Otwocka Jarosław Margielski
  • starosta otwocki Krzysztof Szczegielniak

FALENICA

20 sierpnia 2023 r. (niedziela)

  • godz. 10.00, Rembertów, róg ulic Gawędziarzy i Konwisarskiej ZAPALENIE ZNICZY W MIEJSCU PAMIĘCI przez delegację Komitetu Upamiętniania Zagłady Gett w Falenicy i Rembertowie
  • godz. 17.30, Falenica, ul. Patriotów ZAPALENIE ZNICZY NA RAMPIE KOLEJOWEJ
  • godz. 18.00 SPOTKANIE PRZY POMNIKU upamiętniającym zagładę Żydów Falenicy, skwer przed stacją PKP Warszawa Falenica
  • godz. 18.30
    PROJEKCJA ETIUDY FILMOWEJ „JUTTA I JA” w reżyserii Macieja Cendrowskiego
    MIEJSCE: KinoKawiarnia Stacja Falenica, Warszawa Falenica, ul. Patriotów 44B Film dokumentalny z 2014 r. ukazuje historię Jutty Szabasson – ur. 1937, córki Niemki i polskiego Żyda, którzy w październiku 1938 r. znaleźli się w Falenicy. Jej rodzice zginęli w 1940 r.
    Dzięki pomocy przypadkowych osób i nieprawdopodobnemu szczęściu, dziewczynka przeżyła nie tylko koszmar getta, lecz uniknęła wywózki do obozu zagłady w Treblince. Człowiek w mundurze (nie wiadomo nic więcej) wypchnął ją z peronu stacji w dniu likwidacji getta w Falenicy 20 sierpnia 1942. Po wojnie Jutta mieszkała w licznych sierocińcach, aż wreszcie trafiła do Izraela.
    Film przedstawia historię jej poszukiwań przybranej matki, Stefanii Cendrowskiej. Wspiera ją w tym autor filmu, zaciekawiony przypadkową zbieżnością nazwisk. Jutta – obecnie Judith Cohen – należy do ostatnich żyjących świadków Zagłady związanych z Falenicą.

Uwaga dla osób przyjezdnych:
W związku z prowadzonymi remontami ruch kolejowy z Warszawy do Otwocka w sierpniu br. odbywa się z dużymi zmianami i zakłóceniami. Prosimy o śledzenie aktualnych informacji.

ORGANIZATORZY

  • Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich
  • Towarzystwo Przyjaciół Otwocka
  • Komitet Upamiętnienia Zagłady Gett w Falenicy i Rembertowie
  • Europejski Instytut Kultury Fundacja

PARTNERZY

  • Miasto Otwock
  • Powiat Otwocki
  • Polska Rada Chrześcijan i Żydów
  • KinoKawiarnia „Stacja Falenica”
  • Exitus

PATRONI MEDIALNI

  • Świdermajer.info
  • „Więź”

KONTAKT Z ORGANIZATORAMI

  • kontakt@zydziotwoccy.pl
  • instytutkultury1@gmail.com

INFORMACJE BIEŻĄCE

  • facebook.com/ZYDZI.OTWOCCY/
  • Wykorzystano obraz Wojciecha Cieśniewskiego „Perły”

Więcej do przeczytania: