OBCHODY 76. ROCZNICY ZAGŁADY GETT W OTWOCKU, FALENICY I REMBERTOWIE

oraz obchody w latach 2002-2017.

19/08/2018 | Na stronie od 19/08/2018

PAMIĘĆ O ŻYCIU I ZAGŁADZIE ŻYDOW Z OTWOCKA, FALENICY I REMBERTOWIA

19 - 23 VIII 2018. OBCHODY 76. ROCZNICY ZAGŁADY GETT W OTWOCKU, FALENICY I REMBERTOWIE

Program:

OTWOCK 19 sierpnia 2018 r. (niedziela), godz. 19.00 MARSZ PAMIĘCI I MODLITWY w 76. rocznicę zagłady otwockich Żydów UWAGA! Ze względu na trwającą modernizację linii kolejowej rozpoczęcie marszu odbędzie się NA PARKINGU samochodowym przy stacji PKP (u zbiegu ulic Warszawskiej i Czaplickiego). Następnie marsz wyruszy tradycyjnie do miejsca pamięci Żydów otwockich przy ul. Reymonta.

FALENICA 20 sierpnia 2018 r. (poniedziałek), godz. 19.00 CEREMONIA UPAMIĘTNIAJąCA Zapraszamy wszystkich, którzy chcą uczcić ofiary tej wielkiej tragedii na Uroczyste Spotkanie, połączone z modlitwą ekumeniczną, przy pomniku upamiętniającym zagładę Żydów Falenicy, ul. Patriotów róg Frenkla.

23 sierpnia 2018 r. (czwartek), godz. 19.00 KONCERT MANIUCHY I KSAWEREGO Wystąpi duet: Maniucha Bikont (śpiew), Ksawery Wójciński (kontrabas) oraz djLenar KinoKawiarnia Stacja Falenica, ul. Patriotów 44A (wstęp wolny)

ORGANIZATORZY: Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich Towarzystwo Przyjaciół Otwocka Komitet Upamiętnienia Zagłady Gett w Falenicy i Rembertowie Europejski Instytut Kultury Fundacja

PARTNERZY: Urząd Dzielnicy Wawer m. st. Warszawy Kinokawiarnia "Stacja Falenica" Świdermajer.info "Więź" Polska Rada Chrześcijan i Żydów

PATRONAT HONOROWY: Prezydent Otwocka Zbigniew Szczepaniak

KONTAKT Z ORGANIZATORAMI: e-mail: zydzi.otwoccy@op.pl instytutkultury1@gmail.com

Zagłada

Otwock

19 sierpnia 1942 r. hitlerowcy wywieźli z OTWOCKA do obozu zagłady w Treblince 8-10 tysięcy Żydów (ok. połowy mieszkańców miasta). Wcześniej mieszkali oni na terenie Otwocka i Karczewa, byli to także kuracjusze tutejszych sanatoriów i szpitali. Prawdopodobnie następnego dnia zostali oni zamordowani w komorach gazowych obozu w Treblince. Jednocześnie niektórych Żydów Niemcy rozstrzeliwali na miejscu 19 sierpnia w lesie przy ul. Reymonta zginęło ok. 600 osób.

Rozstrzeliwania kontynuowano w sierpniu i wrześniu. Łącznie zastrzelono tam ok. 2000 osób, które zdołały ukryć się przed transportem śmierci.

Od sierpnia 1949 r. w miejscu ich pochówku stoi kamień pamięci, odnowiony w roku 2012.

Żydzi stanowili przed wojną ok. 60% mieszkańców Otwocka. Urządzone tu przez Niemców getto było drugim pod względem wielkości w dystrykcie warszawskim, największym w naszym rejonie po wschodniej stronie Wisły. Żaden inny dzień nie zmienił historii Otwocka tak bardzo jak ten.

Falenica i Rembertów

20 sierpnia 1942 r., w dzień po inicjującej zbrodnicze dzieło "likwidacji getta" w Otwocku, hitlerowcy uczynili to samo z gettem w FALENICY.

Sześć i pół tysiąca jego mieszkańców załadowano do wysypanych niegaszonym wapnem bydlęcych wagonów i wywieziono do obozu zagłady w Treblince. Razem z nimi pojechało na śmierć w komorach gazowych półtora tysiąca Żydów z getta w REMBERTOWIE, których tego samego dnia przepędzono na rampę kolejową w Falenicy. Trasa piętnastokilometrowego marszu znaczona była ciałami tych, co nie mieli siły iść w upale i bez wody.

Dzień później, w podobny sposób, zlikwidowano getto w Mińsku Mazowieckim. 26 sierpnia hitlerowcy przystąpili do mordowania żydowskich więźniów obozu pracy w KARCZEWIE.

Akcja dobijania resztek Żydów linii otwockiej trwała aż do wiosny. W maju 1943 r. wysadzono w powietrze barak w tartaku Najwera, z uwięzionymi w nim ostatnimi Żydami falenickimi. Tak znikła z naszych miejscowości społeczność żydowska, lokalna społeczność obywateli Rzeczypospolitej.

Obchody - uczestnicy

MANIUCHA I KSAWERY

23 sierpnia 2018 r. o godz. 19.00 zapraszamy Państwa na niezwykły koncert specjalnie przygotowany na ten wieczór przez duet "Maniucha i Ksawery".

Będzie to kolaż jazzowych improwizacji i ginących pieśni z terenów mazowieckich i poleskich. Muzycy wspólnie będą snuć opowieści przekraczające granice gatunków muzycznych i czasu. Zaczerpną brzmienia z wieloletnich podróży Maniuchy do śpiewaczek z ukraińskich wsi, z tradycji i kultury żydowskiej. Tematem wieczoru będą SNY i MARZENIA. Pojawią się kołysanki, wyliczanki, pieśni o pragnieniach dążeniach, tęsknocie oraz nawiązujące do filmu A.Forda "Mir kumen on" o miedzeszyńskim sanatorium, te o równości, wolności, lepszym świecie.

Poetyckie, kameralne, osobiste pieśni tradycyjne o losie będą się przeplatać z rytmicznymi, pełnymi wigoru pieśniami żydowskimi. Razem z Maniuchą i Ksawerym zagra djLenar. Będzie dekonstruował, dopełniał i współtworzył opowieść o snach i marzeniach, o zaginionym świecie i tragedii, jaka spotkała żydowskich mieszkańców Falenicy.

Dziecięca prostota i naiwność spotka się z przejmującym spokojem, smutkiem, pustką i melancholią. Wybrane motywy z piosenek z filmu "Mir kumen on" usłyszymy w wykonaniu specjalnie zaproszonych uczniów Wielokulturowego Liceum Humanistycznego im. Jacka Kuronia.
Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy!

MANIUCHA BIKONT muzyczka, antropolożka, doktorantka wydziału Artes Liberales (UW), uczestniczka badań terenowych w Polsce, na Ukrainie, Białorusi i w Rosji.

Członkini zespołów muzycznych i teatralnych zajmujących się muzyką tradycyjną, rytuałami, improwizacją i niekonwencjonalnymi technikami wokalnymi.
Związana z Fundacją Muzyka Kresów (od 1999 r.), Stowarzyszeniem "Dom Tańca" (od 2006 r.), OPT "Gardzienice" (2005-2010), Chórem Kobiet (2010-2013). Od 2008 roku uczestniczka i współtwórczyni projektów Jagny Knittel realizowanych na ukraińskim i białoruskim Polesiu.

Stypendystka Funduszu Wyszehradzkiego w katedrze etnomuzykologii w Akademii Muzycznej w Kijowie u Jewgena Jefremowa (2010/2011). Wokalistka zespołów: Dziczka, Z lasu, Niewte, Gęba. W kapeli Tęgie Chłopy śpiewa i gra na tubie.

Współpracuje z Prusinowski Kompania i innymi wykonującymi muzykę tradycyjną in crudo.
Współpracuje z muzykami jazzowymi i awangardowymi, jak: Ksawery Wójciński, Assaf Talmudi, Shay Tsabari, Rafael Rogiński, Ilia Saytanov. Prowadzi muzyczne warsztaty i potańcówki w Polsce, na Litwie, Ukrainie i w Rosji.
Współpracuje przy muzyce do filmów i spektakli. Kuratorka koncertów na festiwalu Wszystkie Mazurki Świata.

Związana z Kieleckim Taborem Domu Tańca. Brała udział w nagraniach płyt: Oj Borom Borom, Pieśni z Ukrainy i Kolędy z Podlasia zespołu Dziczka, Where my complete beloved is zespołu Hera, Adieu Adama Struga, Ławeczka zespołu Warszawa Wschodnia, Dansing oraz Wesele kapeli Tęgie Chłopy.

KSAWERY WÓJCIŃSKI kontrabasista i kompozytor, wszechstronny muzyk o wielkiej wrażliwości na brzmienie.

Nie boi się eksperymentów. Jego zainteresowania sięgają od muzyki dawnej aż po najbardziej wyrafinowaną improwizowaną muzykę współczesną.

Współpracował z takimi muzykami jak: Charles Gayle, Uri Caine, Mikołaj Trzaska, Michael Zerang, Hamid Drake, Maniucha Bikont, Satoko Fuji, Nicolle Mitchell, Tim Sparks, Klaus Kugel, Ken Vandermark, Mats Gustafsson, Gaba Kulka, Robert Rasz, Wacław Zimpel, Paweł Postaremczak, Raphael Roginski, Robert Kusiołek, Krzysztof Dys, Szymon i Maurycy Wójcińscy.
Współtworzy formacje: Wójciński/Szmańda Quartet, Charles Gayle Trio. Koncertuje w kraju i za granicą. Jest znany również ze swych wokalnych eksperymentów.

MANIUCHA I KSAWERY to duet, który w autorski sposób łączy jazzową improwizację z ginącymi pieśniami ukraińskiego Polesia.

W swoich kompozycjach muzycy przywołują pieśni wiosenne, żniwne, weselne, miłosne, dziadowskie, kolędy i kołysanki, łącząc je w opowieści odwzorowujące cykle przyrody i ludzkiego życia. Niejednokrotnie sięgają także do archiwalnych nagrań z polskich wsi tego terenu.

Maniucha Bikont i Ksawery Wójciński zajęli pierwsze miejsce w kategorii Soliści Wokaliści na Turnieju Muzyków Prawdziwych (2015) organizowanym przez Filharmonię Szczecińską.
Nagrodę Specjalną im. Czesława Niemena na Festiwalu Polskiego Radia Nowa Tradycja otrzymali w 2016 roku.
Istotę ich twórczości pięknie ujął Olo Walicki: "Duet głosu i kontrabasu to rzadkie połączenie.
To odważny i śmiały ruch, żeby w tak małym składzie przygotować materiał koncertowy.

Muzykom udało się to dzięki dojrzałości, zachowaniu minimalizmu oraz niebywałej precyzji wykonawczej. Mam na myśli nie tylko warstwę warsztatową, ale również odniesienia stylistyczne, kreowaną przez duet estetykę, głęboką znajomość źródeł, świadomość, do czego artyści się odnoszą, co z czym chcą połączyć. Ich gra jest pełna niuansów, uwrażliwia.

Byłem oczarowany tak piękną, autentyczną i przekonującą propozycją tego duetu. Kontrabas tworzy tu autonomiczne środowisko, rozwinięcie emocjonalne muzyki duetu.

Ksawery jest kontrabasistą jazzowym, ale ma rzetelne wykształcenie akademickie, wie co robi, ma też dostęp do wielu technik wykonawczych i świadomie z nich korzysta. Śpiew i instrument rozmawiają ze sobą.
Kontrabas jest integralną częścią dialogu, który tworzy się na żywo i wybrzmiewa w naszych uszach. Partie Ksawerego są bardzo intuicyjnie i silnie związane z melodią śpiewu Maniuchy. Powstaje niezwykła rzecz."

MARCIN LENARCZYK / djLenar - kompozytor, reżyser dźwięku.

Jako reżyser dźwięku zajmuje się całym procesem filmowej produkcji dźwięku. Od pracy nad sound designem już na poziomie scenariusza, po nagrania na planie i postprodukcję finalizowaną zgraniem kinowym.

Otrzymał dwie nagrody indywidualne za najlepszy dźwięk na Koszalińskim Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film".
W 2016 roku był nominowany do nagrody Polskiej Akademii Filmowej Orły" za najlepszy dźwięk do filmu "Córki Dancingu".

Realizował dźwięk m.in. do filmów:

Fuga - reż. Agnieszka Smoczyńska (autor dźwięku, muzyka) Konkurs Seminare de la Critique na MFF w Cannes 2018
Książe i Dybbuk - reż.Elwira Niewiera i Piotr Rosołowski (sound design) Złoty Lew za najlepszy dokument na MFF w Wenecji 2017
Komunia - reż. Zuzanna Zamecka (konsultacja muzyczna) Nagroda Tygodnia Krytyki Filmowej na MFF w Locarno 2016
Córki Dancingu - reż. Agnieszka Smoczyńska (autor dźwięku) Nagroda Jury za unikalną wizję na Sundance IFF 2016
Wszystkie Nieprzespane Noce - reż. Michał Marczak (mix muzyki i reżyseria ADR) Nagroda za najlepszą reżyserię w sekcji World Documentary na Sundance IFF 2016
15 stron świata - reż. Zuzanna Solakiewicz (autor dźwięku) Nagroda Tygodnia Krytyki Filmowej na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno 2014
Efekt Domina - reż. Elwira Niewiera, Piotr Rosołowski (autor dźwięku) Główna nagroda w Międzynarodowym Konkursie Dokumentalnym na Krakowskim Festiwalu Filmowym 2014, Lipsk (Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych i Animowanych) - Nagroda dla najlepszego filmu w Konkursie Niemieckim
Jest autorem instalacji dźwiękowej będącej częścią projektu "Hotel Polonia. Budynków Życie po życiu", zdobywcy głównej nagrody Złotego Lwa na 11.Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji w 2008 roku.
Jego koncert w ramach Ars Acustica (corocznej fuzji radiostacji z całej Europy poświęconej sztuce dźwięku) był transmitowany przez Polskie Radio Pr.2 i retransmitowany przez najważniejsze europejskie stacje radiowe.
Jest twórcą muzyki do przedstawień teatralnych:
Berlin ALexanderplatz w w reż. Natalii Korczakowskiej w Teatrze Studio
Natan Mędrzec w reż. Natalii Korczakowskiej w Teatrze Narodowym
Uwodziciel w reż. Katarzyny Warnke w warszawskim Teatrze Nowym
AutoDaFe w reż. Pawła Miśkiewicza w Krakowskim Teatrze Starym
Wybrane publikacje muzyczne:
djLenar RePRES (bółt records)
Frederic Blondy &djLenar; play Mauricio Kagel Ludwig van (bółt records)
Sisters The Mono (multikulti) Opracowanie informacji o koncercie: Jolanta Pełka W związku z prognozowanym dużym zainteresowaniem koncertem, bardzo prosimy o wcześniejszą rezerwację miejsc. Wstęp jest bezpłatny, ale pierwszeństwo wejścia będą miały osoby z listy. Wejściówki można rezerwować pod numerem telefonu 530 882 809.

Zapraszamy! Jolanta Pełka, Fundacja Europejski Instytut Kultury, autorka projektu
Komitet Upamiętnienia Zagłady Gett w Falenicy i Rembertowie

Koncert wspierają finansowo:

Urząd Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy
Fundacja Europejski Instytut Kultury
KinoKawiarnia Stacja Falenica Poka

Obchody w latach poprzednich

75. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

17 - 23 VIII 2017. 75. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

Hitlerowcy wywieźli z Otwocka do obozu zagłady w Treblince 8-10 tysięcy Żydów (ok. połowy mieszkańców miasta). Nazajutrz taki sam los spotkał 6.5 tysiąca mieszkańców getta w Falenicy. Razem z nimi pojechało na śmierć półtora tysiąca Żydów z getta w Rembertowie, których tego samego dnia przepędzono na rampę kolejową w Falenicy.

Tak znikła z naszych miejscowości społeczność żydowska. Żaden inny dzień nie zmienił historii Otwocka i Falenicy tak bardzo jak ten.

Otwocki marsz pamięci i modlitwy odbędzie się w innym terminie niż zazwyczaj: w niedzielę, 20 sierpnia 2017.

Otwockie uroczystości rozpoczną się o godz. 17.00

Główna ceremonia rocznicowa w Falenicy rozpocznie się 19.30 przy pomniku upamiętniającym zagładę Żydów Falenicy (ul. Patriotów róg Frenkla). Program i plakat. "Wbrew swojej woli" - to spektakl Grupy Supermarket oparty m.in. o "Spowiedź" Calka Perechodnika.

74. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

19 VIII 2016. Żaden dzień nie zmienił historii Otwocka tak bardzo jak 19 sierpnia 1942 r. [ "Tego dnia niemieccy oprawcy wywieźli z naszego miasta do obozu zagłady w Treblince ok. 8-10 tysięcy Żydów (blisko połowę mieszkańców). Prawdopodobnie następnego dnia zostali oni zamordowani w komorach gazowych obozu w Treblince."

73. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

19 VIII 2015. 73. rocznica zagłady otwockich Żydów. Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich oraz Towarzystwo Przyjaciół Otwocka zapraszają na marsz pamięci i modlitwy. W uroczystości wezmą udział dawni żydowscy mieszkańcy Otwocka, m. in. Józef Nitzan (Panicman) z Izraela z 14-osobową rodziną. Rozpoczęcie na bocznicy kolejowej w Otwocku, przy przejściu przez tory, od strony ul. Górnej godz. 19.00

23.VIII.2015 godz. 18.00. spacer po nieistniejącym mieście
Wieczorną wędrówkę śladami otwockiego getta poprowadzi Sebastian Rakowski, kierownik Muzeum Ziemi Otwockiej, prezes Towarzystwa Przyjaciół Otwocka. Relacja.
Co bym wtedy robił?

72. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

20.08.2014. godz 18. 72 lata temu z falenickiej rampy kolejowej hitlerowcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince 7500 Żydów z gett w Falenicy i Rembertowie. Spotkanie upamiętniające. Zdjęcia.

19 sierpnia 2014. W 72. rocznicę zagłady otwockich Żydów Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich oraz Towarzystwo Przyjaciół Otwocka zapraszają:

Z Izraela przyjechali na marsz pamięci i modlitwy otwocczanie Marek Oren i Josip Panicman. Z Nowego Jorku przyjechał 89-letni Filip Białowicz, uczestnik powstania w obozie zagłady w Sobiborze, którego krewni też mieszkali w Otwocku. Wspomnienia Marka Orena:

17 sierpnia 2014. , w kościele pw. św. Wincentego á Paulo w Otwocku (ul. Kopernika 1) podczas Mszy świętej o godz. 12.30 odbędzie się uroczyste przekazanie do parafii medalu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznanego pośmiertnie ks. Janowi Raczkowskiemu, wikariuszowi tej parafii w latach 1941-1947. Medal i dyplom przyznane ks. Raczkowskiemu zawisną w kaplicy Matki Bożej Swojczowskiej w otwockim kościele, obok takiego samego medalu, jaki otrzymał wcześniej ówczesny proboszcz tej parafii, ks. Ludwik Wolski.

71. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

19.08.2013. W 71. rocznicę zagłady otwockich Żydów Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich oraz Towarzystwo Przyjaciół Otwocka zapraszają na marsz pamięci i modlitwy

Rozpoczęcie marszu na bocznicy kolejowej w Otwocku, przy przejściu przez tory, od strony ul. Górnej. Poniedziałek, 19 sierpnia 2013. o godz. 19.00.

Po marszu, ok. godz. 20.15, zapraszamy do Klubu O.C.K. "Smok", ul. Warszawska 11/13 na projekcję dwóch filmów dokumentalnych, których bohaterami są otwoccy Żydzi:

"Moje życie podczas wojny. Film o Dorothy Greenstein" w reżyserii Ewy Wikieł. 83-letnia bohaterka odwiedza miejsca związane ze swym dzieciństwem (rodzinny Otwock), Warszawę oraz miejsca, w których zginęli jej najbliżsi (Treblinka), opowiada swoją historię podczas wzruszającej podróży po Polsce wraz z liczną rodziną w roku 2012.
"Dom" (etiuda o Marku Orenie) w reżyserii Julii Umeckiej. Zdjęcia kręcono w 2009. u bohatera - w Ramat Gan pod Tel Awiwem i w Otwocku. Autorka, jeszcze jako licealistka, szukała odpowiedzi na pytanie, gdzie jest dom Marka Orena. Film został zrealizowany w ramach Przedszkola Filmowego Andrzeja Wajdy. [Program:](/storage/app/media/pliki/71 rocznica_program.pdf)

69. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

19 sierpnia 2011 (piątek), Otwock godz. 19.00 Marsz pamięci i modlitwy w 69. rocznicę zagłady otwockich Żydów.

Po marszu, ok. godz. 20.15, w Klubie O.C.K. "Smok", ul. Warszawska 11/13:

wernisaż wystawy fotografii Mariana Domańskiego "Rzeźbione wodą i wiatrem" oraz
spotkanie dyskusyjne "Zagłada otwockich Żydów - w Spowiedzi Calka Perechodnika" z udziałem Zbigniewa Gluzy i ks. Wojciecha Lemańskiego.

Ośrodek KARTA opublikował w tym roku kolejne, trzecie już wydanie niezwykłego świadectwa Calka Perechodnika - mieszkańca Otwocka, policjanta żydowskiego w tutejszym getcie, wybitnego kronikarza Zagłady.

Tekst pełen jest goryczy, ale i bardzo wnikliwych obserwacji.
Perechodnik oskarża wszystkich: Niemców, Polaków i Żydów, a także siebie samego.

"Spowiedź" została spisana w roku 1943, a jej autor nie doczekał wyzwolenia. Zmarł pod koniec roku 1944, prawdopodobnie na tyfus bądź z rąk szabrowników.

Zapis jego wspomnień stał się tekstem klasycznym, cytowanym niemal we wszystkich poważniejszych opracowaniach na temat Holokaustu."

/Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich Kontakt: tel. 600-872.173 E-mail: zydzi.otwoccy@op.pl Facebook: Żydzi otwoccy / The Jews of Otwock/ [Program:](/19 sierpnia 2011_informacje-OK.pdf)

68. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

26 września 2010 godz. 16.00 Muzeum Ziemi Otwockiej, Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, Towarzystwo Przyjaciół Otwocka zapraszają na spotkanie z Zofią Maj połączone z promocją jej książki "Przyszło mi żyć w ciekawych czasach".

Zofia Maj to córka warszawskich żydowskich nauczycieli, Marii i Jakuba Grinbergów. W Otwocku spędziła najmłodsze lata swojego życia, gdyż jej ojciec był tu nauczycielem matematyki.

Jest absolwentką Wydziału Lotniczego Politechniki Warszawskiej. W roku 1957 wraz z całą rodziną, tuż po swoim ślubie, wyemigrowała do Australii. Znalazła pracę na wydziale metalurgii uniwersytetu w Melbourne - jako pierwsza kobieta w historii wydziału.

Do dziś mieszka w Melbourne. Do Polski przyjechała obecnie m.in. na Światowy Zjazd Inżynierów Polskich i w celu promocji swej książki.

Zofia Maj nie tylko żyła w ciekawych czasach, ale bardzo barwnie je opisała w autobiografii. A jeszcze ciekawiej o nich opowiada. Warto osobiście o tym się przekonać.

Na angielskojęzycznej stronie internetowej można zapoznać się z fragmentami książki. Jest tam dostępny m.in. rozdział dotyczący życia w przedwojennym Otwocku. W polskiej edycji książki został on uzupełniony o wspomnienia z 19 sierpnia 2007 r., gdy na wystawie "Żydzi otwoccy. Kraina dziwnych snów" Zofia nieoczekiwanie odnalazła na szkolnym zdjęciu swego ojca.

Muzeum Ziemi Otwockiej Otwock, ul. Naturowicza 2
Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich jest sekcją terenową Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów. Kontakt: tel. 600-872.173, E-mail: zydzi.otwoccy@op.pl facebook , Muzeum Ziemi Otwockiej

19 sierpnia 2010. godz. 19:00 Kinokawiarnia "Stacja Falenica" pokaz filmu "Po-lin. Okruchy pamięci" w reżyserii Jolanty Dylewskiej (2008.), poprzedzony wprowadzeniem historycznym przypominającym wydarzenia z Falenicy z 20 sierpnia 1942 roku.

Archiwalny materiał zdjęciowy udostępniony przez Towarzystwo Miłośników Falenicy pochodzący z wystawy pt. "Żydzi w Falenicy" zrealizowanej w Klubie Kultury Falenica w 2007 roku.

"20 VIII 1942 miała miejsce zagłada Żydów z falenickiego getta. Realizując plan ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej, niemieckie władze hitlerowskie w bestialski sposób usunęły z terenu Falenicy 6000 jej mieszkańców i skierowały do miejsc zagłady... Jak co roku uczcimy tę tragiczną datę poprzez obecność pod pomnikiem tego wydarzenia. O godz. 18.00 przy ul. Patriotów, róg Frenkla, vs. wejścia do stacji (obecnie sala kina) spotkamy się tam, aby złożyć kwiaty, zapalić znicze, pomodlić się / pomilczeć... Przewidujemy także skromne recytacje. Można, jak co roku, przyłączyć się."

19 sierpnia 2010 r. (czwartek), godz. 19.00 Otwock - Marsz pamięci i modlitwy w 68. rocznicę zagłady otwockich Żydów.

Rozpoczęcie o godz. 19.00 na bocznicy kolejowej, przy przejściu przez tory, od strony ul. Górnej
Przejście z zapalonymi lampkami przez tory kolejowe i dalej ul. Dłuskiego.
Modlitwy żydowskie i chrześcijańskie przy kamieniu pamięci otwockich Żydów, ul. Reymonta.
Po marszu: Prezentacja książki Ity Kalisz, córki otwockiego cadyka, "Cadykowy dwór niegdyś w Polsce" Klub "Smok", ul. Warszawska 11/13. >Książkę przedstawi tłumaczka i autorka opracowania, Anna Ciałowicz. Wydawcą książki jest Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie. Opublikowano ją w wersji dwujęzycznej: w jidysz i po polsku.

Serdecznie zapraszamy do udziału.

Organizatorzy:
Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, Towarzystwo Przyjaciół Otwocka, Otwockie Centrum Kultury, oraz Polska Rada Chrześcijan i Żydów i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie. Patronat: Prezydent Miasta Otwocka Zbigniew Szczepaniak

67. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

20 sierpnia 2009. SPRAWIEDLIWY: 7 grudnia 2008 r. Instytut Yad Vashem uznał pośmiertnie ks. Ludwika Wolskiego za Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

Wręczenie medalu odbyło się 20 sierpnia 2009 r. w Otwocku.

Medal z rąk ambasadora Izraela w Polsce, Zwi Rav-Nera, odebrała siostrzenica ks. Wolskiego, p. Teresa Teisseyre, która w czasie wojny mieszkała u swojego wujka na otwockiej plebanii.

Uznając, że otwocka parafia była "pierwszą rodziną" ks. Wolskiego, pani Teisseyre postanowiła przekazać medal do parafii św. Wincentego á Paulo na ręce obecnego proboszcza, ks. Bogusława Kowalskiego.

19 sierpnia 2009, Zapraszamy do udziału w obchodach 67. rocznicy likwidacji otwockiego getta

18.45, ul. Górna 6 odsłonięcie obelisku w miejscu dawnej synagogi
godz. 19.00, bocznica kolejowa, od strony ul. Górnej marsz pamięci i modlitwy
zakończenie marszu przy kamieniu pamięci otwockich Żydów (ul. Reymonta)
ok. godz. 20.15, Klub "Smok", ul. Warszawska 11/13 wystawa fotograficzna "I wyruszył Jakub z Beer Szewy..."
Zdjęcia: Sylwia Strębska
Komentarz: Anna Ciałowicz
Organizatorzy:
- Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich,
- Otwockie Centrum Kultury,
- Towarzystwo Przyjaciół Otwocka, P.H.U. "Stok" sp. z o.o.,
- Polska Rada Chrześcijan i Żydów,
- Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie,

Patronat:

Prezydent Miasta Otwocka Zbigniew Szczepaniak

Przy okazji gratulujemy Sebastianowi Rakowskiemu, kierownikowi Muzeum Ziemi Otwockiej, który w lipcu br. odebrał w Krakowie dyplom uznania, przyznawany przez Ambasadę Izraela, honorujący Polaków zasłużonych w ratowaniu dziedzictwa żydowskiego. Wyróżnienie jak najbardziej zasłużone!!!

66. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

19 sierpnia 2008 o godz. 19.00, w Otwocku rozpocznie się marsz pamięci i modlitwy w kolejną, 66. rocznicę likwidacji otwockiego getta.

W programie m.in.:

- przejście z zapalonymi światłami z rampy do miejsca rozstrzeliwań otwockich Żydów
- Psalmy, modlitwa Żydów i chrześcijan, przy kamieniu pamięci Żydów otwockich przy ul. Reymonta
- modlitwa Jana Pawła II w intencji narodu żydowskiego.

Zapraszamy wszystkich, którym bliska jest pamięć o żydowskich współobywatelach Otwocka.

Organizatorzy:

Prezydent Miasta Otwocka Zbigniew Szczepaniak,
Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich,
Wydział Kultury Urzędu Miasta,
Otwockie Centrum Kultury,
Towarzystwo Przyjaciół Otwocka oraz
Polska Rada Chrześcijan i Żydów.

Szczegółu programu:

Rozpoczęcie na bocznicy kolejowej - w pobliżu dworca PKP, przy przejściu przez tory, od strony ul. Górnej - w miejscu otwockiego Umschlagplatz.
Zakończenie marszu - w miejscu pamięci otwockich Żydów, przy ul. Reymonta.
Bezpośrednio po marszu, w Klubie "Smok", ul. Warszawska 11/13: Prezentacja fotografii Lidii i Katarzyny Dańko "Świdermajer".

65. rocznica zagłady Żydów otwockich i falenickich.

19 sierpnia 2007:

Marsz pamięci i modlitwy z okazji 65. rocznicy likwidacji otwockiego getta.

Zobacz:

W tegorocznym otwockim marszu pamięci i modlitwy wziął udział naczelny rabin Polski, Michael Schudrich.

Po zakończeniu marszu pamięci i modlitwy w Otwockim Centrum Kultury - inauguracja wystawy "Żydzi otwoccy. Kraina dziwnych snów..." Sebastiana Rakowskiego i Tomasza Brzostka.
Patrz:

Czytaj więcej: https://histmag.org/Odwiedzic-zydowskie-miasteczko-1342

Więcej:
Uroczystości z okazji 65. rocznicy likwidacji otwockiego getta

2002-2007 - Pierwszych pięć lat działalności Społecznego Komitetu Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich

Podejmowano wiele różnorodnych form aktywności. Oto najważniejsze z nich.

Źródło: Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich

Pierwszy otwocki marsz pamięci i modlitwy, 19 sierpnia 2002. Fot. Artur Kubajek

W pierwszych pięciu latach działalności Społecznego Komitetu Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich podejmowano wiele różnorodnych form aktywności. Oto najważniejsze z nich.

Marsze pamięci i modlitwy w rocznicę zagłady otwockich Żydów

Odbywają się one rokrocznie 19 sierpnia w dniu, w którym niemieccy okupanci wywieźli na śmierć do obozu zagłady w Treblince połowę mieszkańców Otwocka. Po raz pierwszy zorganizowano go w roku 2002, w 60. rocznicę zagłady otwockich Żydów (pierwotnie organizatorzy używali określenia „rocznica likwidacji getta”, zrezygnowali z niego jednak, uznając, że to nazwa kłamliwa, pochodząca z języka oprawców).

W pierwszych latach marsz zaczynał się przy rampie kolejowej, tuż obok miejsca, gdzie 19 sierpnia 1942 r. Niemcy zgromadzili ok. 8 tysięcy otwockich Żydów. Stąd uczestnicy przechodzili z zapalonymi lampkami do miejsca pamięci przy ul. Reymonta, gdzie rozstrzeliwano Żydów, których nie wywieziono do Treblinki. Tu Żydzi i chrześcijanie wspólnie modlili się słowami psalmów, odmawiali kadisz i modlitwę Jana Pawła II za naród żydowski.

Marsz pamięci i modlitwy stał się już elementem tradycji miasta. Schemat marszu pozostaje niezmienny od lat, choć po remoncie linii kolejowej zmieniła się jego trasa. Uczestniczy w nim wielu mieszkańców oraz goście z kraju i zagranicy, w tym dawni żyjący żydowscy mieszkańcy Otwocka i ich potomkowie. Są też goście oficjalni.

Porządkowanie cmentarza żydowskiego w Anielinie

Od roku 2002 Komitet regularnie porządkuje żydowski cmentarz w Anielinie pod Otwockiem. Praca na tym cmentarzu to, jak podkreślają członkowie Komitetu, wyraz pamięci o przeszłości rodzinnego miasta, ale też zadośćuczynienie za zniszczenia, jakich dokonali w tym miejscu przed laty inni otwocczanie.

Dzięki zaangażowaniu wielu osób, m.in. młodzieży z otwockich szkół, wygląd cmentarza zmienił się diametralnie. Przed 2002 r. nagrobki zarastały gęste zarośla. Dzięki działaniom Komitetu krzaki i uschnięte drzewa zostały wycięte, a piękne nagrobki są dobrze widoczne. Pozostają one zniszczone, ale członkowie Komitetu uznali, że taki wygląd położonego w lesie cmentarza jest symbolem losów otwockich Żydów.

Od roku 2004 na kirkucie regularnie pracowali też otwoccy i amerykańscy baptyści. To oni – we współpracy z Komitetem oraz wspólnie z młodymi mieszkańcami pobliskiego Ośrodka Readaptacyjnego w Anielinie – ułożyli wokół granic cmentarza ciężkie polne głazy. Polscy i amerykańscy wolontariusze na to symboliczne ogrodzenie nekropolii zużyli ok. 80 ton kamieni.

Na porządkowany cmentarz zaczęło przychodzić coraz więcej mieszkańców Otwocka. Uczniowie Społecznej Szkoły Podstawowej im. Świętej Rodziny wybrali to miejsce do refleksji podczas rekolekcji wielkopostnych poświęconych problemowi wojny, pokoju i pojednania. Cmentarz stał się również miejscem spotkań młodzieży polskiej i żydowskiej. 1 i 2 listopada, gdy katolicy czczą swoich bliskich zmarłych, także na cmentarzu w Anielinie płoną spontanicznie zapalane znicze. Pamięć o tym miejscu ożyła.

Działania edukacyjne

W latach 2002–2007 Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich zorganizował wiele prelekcji i spotkań edukacyjnych, adresowanych głównie do młodzieży, bo to od niej zależy przyszłość. Gośćmi otwockich szkół i parafii byli m.in. Reuven Zygielbojm, Miriam Akavia, Halina Birenbaum, Marian Domański, ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel, Monika Krajewska, Sylwia Szymańska.

Edukacji ma służyć także pokazywanie „żydowskiej” problematyki w mediach. Dzięki działaniom Komitetu powstało wiele publikacji zarówno w prasie lokalnej, jak i w mediach ogólnopolskich. W numerze żydowskiego miesięcznika „Midrasz” poświęconym „linii otwockiej” (wrzesień 2005) opublikowano reportaż o działaniach Komitetu i wywiad z jego sekretarzem, Jadwigą Rakowską. O Komitecie pisano też poza Polską: w Izraelu, Kanadzie i USA.

W roku 2006 Muzeum Ziemi Otwockiej we współpracy z Komitetem przygotowało pierwszą w historii Otwocka wystawę poświęconą dziejom żydowskiej społeczności miasta. W kolejnym roku wystawa ta – powiększona o fotografie Tomasza Brzostka – prezentowana była w kilkunastu miastach Polski, a także w Izraelu. Później stała się częścią ekspozycji stałej Muzeum Ziemi Otwockiej.

Marsz śladami otwockich synagog

Odbył się on 20 października 2002 r. Uczestnicy przeszli wtedy trasą „od śmierci do nadziei”: od miejsca zagłady otwockich Żydów, przez najważniejsze miejsca ich modlitw aż do domu sióstr elżbietanek – zakonnic, które otworzyły serca i drzwi ukrywającym się żydowskim dzieciom.

Spotkania z Kulturą Żydowską

Był to cykl wydarzeń, zorganizowanych jesienią 2003 r. w Józefowie, Otwocku i Karczewie przy współpracy władz tych miast. W ramach Dni odbyły się m.in.: koncert zespołu „Kroke”, promocje książek i przegląd filmów o tematyce żydowskiej, wystawy plastyczne i fotograficzne, warsztaty tańca żydowskiego i wycinanki żydowskiej.

Współpraca międzynarodowa

Dzięki działaniom Komitetu coraz częściej do Otwocka zaczęły przyjeżdżać grupy młodzieży żydowskiej z różnych stron świata, m.in. uczestnicy Marszu Żywych. Uczniowie otwockich szkół regularnie spotykali się z żydowskimi rówieśnikami z Australii, USA i Izraela. Podczas tych spotkań zawsze był czas na zapoznanie się i wspólną zabawę, odwiedzenie Muzeum Ziemi Otwockiej, wspólne porządkowanie cmentarza w Anielinie.

Ze strony Komitetu w organizację polsko-żydowskich spotkań zaangażowani są zwłaszcza nauczyciele otwockich liceów: Piotr Cmiel i Jadwiga Rakowska. Nieoficjalnym „hymnem” tych spotkań stała się piosenka Johna Lennona „Imagine”.

Publikacje

Z inspiracji bądź przy współudziale członków Komitetu udało się opublikować dwie ważne książki o przeszłości żydowskiego Otwocka. Obie ukazały się w roku 2005.

Pierwsza to wydane przez otwocką oficynę wydawniczą Nowa ziemia wspomnienia Mariana Domańskiego (dawniej: Finkielmana) „Moje drogi dzieciństwa 1939-1945” – pasjonująca historia przetrwania osieroconego żydowskiego chłopca.

Drugą książką jest wydana przez Więź autobiograficzna powieść Symchy Symchowicza „Pasierb nad Wisłą”, opisująca życie społeczności żydowskiej przedwojennego Otwocka. O książce tej noblista Elie Wiesel napisał: „Nie byłem nigdy w Otwocku, ale dzięki Pańskiej książce mogłem odczuć, że wędruję w sobotnie popołudnie ulicami tego miasta”.

Żydowskiej historii Otwocka poświęcony był także jeden z zeszytów muzealnych przygotowany przez Muzeum Ziemi Otwockiej. Publikacja była o tyle ważna, że została opublikowana także w języku angielskim.

Kontakty z otwockimi Żydami rozsianymi po świecie

Przedstawiciele Komitetu nawiązali kontakty z dawnymi żydowskimi mieszkańcami Otwocka i ich potomkami. Znaleźliśmy ich nie tylko w Polsce i Izraelu, ale też w USA, Kanadzie, Australii, Włoszech czy Francji. Dzięki temu udało się nawet odnaleźć i doprowadzić po 65 latach do spotkania przyjaciół z dzieciństwa: Mariana Domańskiego z Toronto oraz rodzeństwa Cytrynów, mieszkających w Izraelu.

Dawni otwocczanie chętnie odwiedzali miasto swej młodości. Podkreślali, że są pod wrażeniem podejmowanych tu działań na rzecz upamiętnienia żydowskich współobywateli. Szczególny charakter miała wizyta, jaką w sierpniu 2007 r. złożyli dwaj autorzy książek o żydowskim Otwocku: Symcha Symchowicz i Marian Domański.

W tym samym roku w Tel Awiwie, po otwarciu wystawy „Żydzi otwoccy. Kraina dziwnych snów”, przygotowanej przez Muzeum Ziemi Otwockiej oraz Tomasza Brzostka, miało miejsce spotkanie dawnych żydowskich mieszkańców Otwocka oraz ich potomków. Na otwarcie wystawy i na samo spotkanie z całego Izraela przyjechało kilkadziesiąt osób, które o wydarzeniu dowiedziały się z prasy i radia izraelskiego. Spotkanie było znakomitą okazją do zintegrowania tego środowiska.

Sprawiedliwi otwocczanie

Kilkakrotnie Komitet współorganizował ceremonie wręczenia medalu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata przyznanego otwocczanom, którzy z narażeniem życia ratowali żydowskich sąsiadów. W roku 2004 przyznano ten honorowy tytuł Aleksandrze Szpakowskiej, w roku 2005 Bronisławowi Marchlewiczowi, kierownikowi komisariatu policji polskiej w Otwocku.

Komitet rozpoczął wtedy gromadzenie informacji o obywatelach Otwocka, którzy otrzymali tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Służyły one później pomocą przy kolejnych postępowaniach, a także do przygotowania specjalnej publikacji.