Forum Dialogu: Wspólne Dziedzictwo

Źródło: Forum Dialogu

Program „Wspólne dziedzictwo” to rozpoczęta w 2019 r. inicjatywa Forum zrodzona z przekonania, że prawdziwa zmiana relacji polsko-żydowskich musi w Polsce włączać również liderów społeczności chrześcijańskich i mieć także wymiar religijnego namysłu nad wspólnym dziedzictwem historii i religii, które nas łączy.

Forum Dialogu
Forum Dialogu to największa i najstarsza polska organizacja pozarządowa zajmująca się dialogiem polsko-żydowskim. W programie Szkoła Dialogu edukujemy polską młodzież na temat polsko-żydowskiego dziedzictwa i zachęcamy do działania. Pomagamy Liderom Dialogu upamiętniać historię polskich Żydów. W ramach Wizyt Studyjnych i Spotkań między uczestnikami naszych programów stwarzamy okazje do autentycznego dialogu i współpracy między mieszkańcami dzisiejszej Polski i potomkami polskich Żydów.

„Wspólne dziedzictwo” to słowa, które powracają

„Wspólne dziedzictwo” to słowa, które powracają w dokumencie Nostra Aetate 4, katolickiego Soboru Watykańskiego II, na określenie więzi, jaka łączy chrześcijan i Żydów ze względu na wspólną przeszłość i zakorzenienie chrześcijaństwa w dziedzictwie judaizmu. W polskim kontekście myślimy też o dziedzictwie historii, w której Żydzi i chrześcijanie żyli na tej ziemi obok siebie; historii, która bywała i słodka i gorzka, i jako taka jest pamiętana. Wspólne dziedzictwo to dla nas również doświadczenie Zagłady Żydów, która odbyła się tutaj i była doświadczeniem pokolenia naszych dziadków i pradziadków. To dziedzictwo trudne i chyba wciąż nie przeżyte, z którym również chrześcijanie na poziomie wiary muszą się mierzyć.

Uczestniczki i uczestnicy programu mierzą się ze skomplikowanymi kwestiami judeo-chrześcijańskiego dziedzictwa religijnego, a także trudnego współistnienia w Polsce społeczności chrześcijańskiej i żydowskiej, w tym historii Zagłady, które to kwestie niezmiennie kształtują stosunki polsko-żydowskie – zarówno wczoraj, jak i dziś. Program tworzy przestrzeń do tego, aby wspólnie, w ekumenicznym gronie, poznawać te tematy i rozmawiać o tym, co z tym dziedzictwem zrobić dziś, w naszych wspólnotach i w kontekście Polski.

Pierwsze spotkanie: Wspólne Dziedzictwo: rozmowa z prof. Stanisławem Krajewskim (20 kwietnia 2021)

Rozmowa z prof. Stanisławem Krajewskim otworzyła nowy cykl comiesięcznych spotkań Wspólne Dziedzictwo: rozmowy o relacjach chrześcijańsko-żydowskich organizowany przez Forum Dialogu, przeznaczony dla wszystkich osób zainteresowanych tematem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego.

Program współfinansowany przez Dutch Jewish Humanitarian Fund oraz Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej z Syjonu.

prof. Stanisław Krajewski - Profesor zwyczajny na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskał doktorat z matematyki, habilitację z filozofii i tytuł profesora nauk humanistycznych. Aktywny uczestnik odrodzenia życia żydowskiego w Polsce jeszcze przed rokiem 1989, potem czynny w żydowskim życiu organizacyjnym. Jest współtwórcą Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, której współprzewodniczy od niemal 30 lat. Współtworzył wystawę „Powojnie” w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Autor książek i artykułów dotyczących logiki, filozofii matematyki, judaizmu, historii i doświadczeń Żydów, dialogu międzyreligijnego. Wśród jego książek są: „Żydzi, judaizm, Polska” (1997), „54 komentarze do Tory dla nawet najmniej religijnych spośród nas” (2004), „Poland and the Jews. Reflections of a Polish Polish Jew” (2005), „Tajemnica Izraela a tajemnica Kościoła” (2007), „Nasza żydowskość” (2010), „Co zawdzięczam dialogowi międzyreligijnemu i chrześcijaństwu, What I Owe to Interreligious Dialogue and Christianity” (2017), „Żydzi w Polsce – i w Tatrach też” (2019), a także „Twierdzenie Gödla i jego interpretacje filozoficzne: od mechanicyzmu do postmodernizmu” (2003) oraz „Czy matematyka jest nauką humanistyczną?” (2011).

Zuzanna Radzik - wiceprezeska Forum Dialogu, teolożka, absolwentka Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie i Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Stała współpracowniczka „Tygodnika Powszechnego” i autorka książek na temat roli kobiet w Kościele katolickim. Laureatka Nagrody im. Ireny Sendlerowej za wieloletnią działalność na rzecz dialogu chrześcijańsko-żydowskiego oraz zaangażowanie w feminizm katolicki.

Wspólne Dziedzictwo - wszystkie spotkania

Wspólne Dziedzictwo: Co mi dał dialog z Żydami? Rozmowa z Martą Titaniec. (24 czerwca 2021)

Spotkanie z Martą Titaniec, sekretarz generalną Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, które odbyło się w ramach naszego cyklu Wspólne Dziedzictwo: rozmowy o relacjach chrześcijańsko-żydowskich.

Marta Titaniec – członkini Prezydium Zarządu warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. Absolwentka politologii na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Od 2000 r. sekretarz generalna Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów. W latach 2010-2018 odpowiadała za projekty zagraniczne w Caritas Polska. Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego X i XI Zjazdu Gnieźnieńskiego, wiceprezeska Fundacji Św. Wojciecha-Adalberta w Gnieźnie. Członkini Zespołu Laboratorium „Więzi”. Prezeska Fundacji św. Józefa, współpomysłodawczyni inicjatywy Zranieni w Kościele, telefonu zaufania dla osób dotkniętych przemocą seksualną w Kościele.

Wspólne Dziedzictwo: Rozmowa z rabinem Stasem Wojciechowiczem (26 maja 2021)

Rozmowa z rabinem Stasem Wojciechowiczem o współczesnym judaizmie i jego różnorodności. Spotkanie odbyło się w ramach naszego cyklu Wspólne Dziedzictwo: rozmowy o relacjach chrześcijańsko-żydowskich.

Stas Wojciechowicz – urodzony w Taszkiencie w rodzinie polsko-żydowskiej, wyemigrował do Izraela w 1994 r. Studiował nauki polityczne, następnie służył w SOI w Korpusie Edukacji i Młodzieży. Podjął studia rabinackie w Hebrew Union College w Jerozolimie, gdzie otrzymał smichę w 2006. Jako student pracował w kongregacji w Aszdodzie, zaś po studiach w Petersburgu jako rabin społeczności postępowej „Szaarej Szalom”. W Warszawie mieszka i pracuje od 2010 jako reformowany rabin społeczności „EC Chaim” przy GWŻ Warszawa. W 2015 roku wybrany na wiceprzewodniczącego Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Wspólne Dziedzictwo: Rozmowa z księdzem Żelazką (22 lipca 2022)

Rozmowa z księdzem Piotrem Żelazką, proboszczem parafii katolików języka hebrajskiego w Beer Szewie na pustyni Negew w Izraelu, a od niedawna wikariuszem łacińskiego patriarchatu Jerozolimy dla katolików języka hebrajskiego. Spotkanie odbyło się w ramach naszego cyklu Wspólne Dziedzictwo: rozmowy o relacjach chrześcijańsko-żydowskich.

ks. Piotr Żelazko – ksiądz katolicki, doktor nauk biblijnych i archeologii, absolwent Papieskiego Instytutu Biblijnego w Rzymie i Franciszkańskiej Szkoły Biblijnej w Jerozolimie. Od 2008 r. mieszka i pracuje w Izraelu - najpierw jako duszpasterz katolików języka hebrajskiego w Jerozolimie, obecnie w Beer Sheva. Od 2012 r. wykładowca Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego w Rzymie (Jerusalem Campus). Współzałożyciel Inicjatywy Międzyreligijnej Negewu - organizacji dialogu religijnego żydów, chrześcijan i muzułmanów zamieszkujących pustynię Negew.

Wspólne Dziedzictwo: Czy rabin może być kobietą? Rozmowa z rabinem Jeffreyem Foxem (12 październikia 2021)

12.10.2021 naszym gościem był rabin Jeffrey Fox, rosz Jesziwa (hebr. rektor) w Yeshivat Maharat, który opowiedział o tym, czym jest i jak wygląda codzienność jesziwy. Jesziwa Maharat jako pierwsza w świecie ortodoksyjnego judaizmu zdecydowała się kształcić kobiety do ról przywódczych. Biegłe w prawie żydowskim i teologii absolwentki używają tytułów maharat i raba, de facto pełniąc funkcję rabinów. Dlatego porozmawialiśmy szerzej o tym, czym jest ortodoksja i na ile można ją otworzyć lub poszerzyć, dostosowując do współczesnych potrzeb. A wobec zmieniającej się rzeczywistości również ortodoksji spytaliśmy, kim jest dzisiaj rabin, a także jakich przewodników religijnych potrzebuje współczesna społeczność ortodoksyjnych Żydów.

Wspólne Dziedzictwo: Wyzwania dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. Rozmowa z rabinem Davidem Rosenem (28 października 2021) (YouTube)

28.10.2021 tematem spotkania była żydowska perspektywa na zmianę relacji chrześcijańsko-żydowskich w XX i XXI wieku. Spotkaliśmy się z rabinem Davidem Rosenem, dyrektorem ds. międzyreligijnych w American Jewish Committee, zaangażowanym w relacje z Watykanem oraz w globalne sieci dialogu międzyreligijnego. Razem z nim przyjrzeliśmy się dotychczasowym osiągnięciom i nadchodzącym wyzwaniom dla dialogu.

Wspólne Dziedzictwo: Rozmowy o relacjach chrześcijańsko-żydowskich: z rabinem Jeffreyem Foxem, rabinem Davidem Rosenem, Alizą Kline, rabinem Davidem Sandmelem.

"Rozmowy, na które chcemy zaprosić Państwa tej jesieni, mają na celu zgłębianie tematu relacji chrześcijańsko-żydowskich zarówno od strony historii, współczesnych relacji ale też osobistych i praktycznych doświadczeń naszych rozmówców. W naszym cyklu chcemy pokazywać judaizm jako żywą wspólnotę wiary, szukającą dróg i form bycia we współczesnym świecie. Zbyt często bowiem chrześcijanie ignorowali rozwój judaizmu i jego różnorodność w swojej teologii."

Wspólne Dziedzictwo: Rozmowa z rabinką Małgorzatą Kordowicz (31 sierpnia 2021)

Małgorzata Kordowicz – rabinka, Absolwentka Wydziału Hebraistyki UW, uczyła hebrajskiego m. in. na UW, w WLH im. J. Kuronia i na UMCS-ie w Lublinie, a obecnie w warszawskim Liceum im. Zuzanny Ginczanki. Wydała 2 książki: polsko-hebrajski modlitewnik dla dzieci oraz wzbogacony o część współczesną reprint elementarza do nauki hebrajskiego z początku ubiegłego wieku. Przez 15 lat była członkinią zespołów redakcyjnych kilku polsko-żydowskich periodyków. W 2016 r. ukończyła studia w Żydowskim Seminarium Teologicznym (JTS) w Nowym Jorku i – jako pierwsza Polka – została rabinką. Posługuje w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, a w Szkole Teologii Żydowskiej Uniwersytetu Poczdamskiego uczy przyszłych rabinów i kantorów.

Spotkanie będzie nawiązywało do zbliżających się wrześniowych świąt żydowskich: Rosz ha-Szana, Jom Kipur, Sukkot i Simchat Tora. Będziemy gościć Małgorzatę Kordowicz, rabinkę w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, która opowie o symbolice i współczesnym znaczeniu tych świąt. Porozmawiamy o tym, skąd bierze się ta kumulacja i jakie znaczenie ma kolejność świąt. Spotkanie będzie okazją do zanurzenia się we współczesnym przeżywaniu świąt przez społeczność żydowską. Rozmowę poprowadzi Zuzanna Radzik, teolożka i wiceprezeska Forum Dialogu.