Sobór jerozolimski zw. też soborem apostolskim

Nazwa narady apostołów i starszych Kościoła, która odbyła się w Jerozolimie ok. 49 r. (Dz 15,6–21).

Brali w niej udział apostołowie, m.in. Piotr i Jakub, oraz zaproszeni Paweł i Barnaba, a główną przyczyną jej zwołania był powstały w Antiochii spór między judeochrześcijanami, domagającymi się obrzezania pogan i włączenia ich do Synagogi przed chrztem, a chrześcijanami wywodzącymi się ze środowisk pogańskich, którzy odrzucali ten wymóg.

Przybywający z Antiochii Paweł i Barnaba reprezentowali pogląd, że ze względu na uniwersalny charakter Ewangelii o Jezusie Chrystusie należy prowadzić misję wśród „wszystkich narodów”.

Sobór podjął decyzję, iż chrześcijan pochodzących z pogaństwa nie obowiązują przepisy Prawa Mojżeszowego (nie Prawo, lecz łaska Chrystusa bowiem jest warunkiem zbawienia), aczkolwiek powinni przestrzegać zawartego w nim etosu.

Postanowienia s.j. przyczyniły się do rozwoju chrześcijaństwa; natomiast z jego przeciwników wyłonił się judeochrześcijański ruch heretycki ebionitów, którzy zachowywanie Prawa i praktyk żydowskich uznawali za konieczny warunek zbawienia.

/źródło: Słownik Języka Polskiego/

Biblia Tysiąclecia

Listy Apostolskie

Tak zwany Sobór jerozolimski

Spory o zachowanie Prawa

15

1 Niektórzy przybysze z Judei nauczali braci: «Jeżeli się nie poddacie obrzezaniu według zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie być zbawieni».
2 Kiedy doszło do niemałych sporów i zatargów między nimi a Pawłem i Barnabą, postanowiono, że Paweł i Barnaba, i jeszcze kilku spośród nich uda się w sprawie tego sporu do Jerozolimy, do Apostołów i starszych. 3 Wysłani przez Kościół szli przez Fenicję i Samarię, sprawiając wielką radość braciom opowiadaniem o nawróceniu pogan.
4 Kiedy przybyli do Jerozolimy, zostali przyjęci przez Kościół, Apostołów i starszych. Opowiedzieli też, jak wielkich rzeczy Bóg przez nich dokonał.
5 Lecz niektórzy nawróceni ze stronnictwa faryzeuszów oświadczyli: «Trzeba ich obrzezać i zobowiązać do przestrzegania Prawa Mojżeszowego».
6 Zebrali się więc Apostołowie i starsi, aby rozpatrzyć tę sprawę.

Mowa św. Piotra

7 Po długiej wymianie zdań przemówił do nich Piotr: «Wiecie, bracia, że Bóg już dawno wybrał mnie spośród was, aby z moich ust poganie usłyszeli słowa Ewangelii i uwierzyli.
8 Bóg, który zna serca, zaświadczył na ich korzyść, dając im Ducha Świętego tak samo jak nam.
9 Nie zrobił żadnej różnicy między nami a nimi, oczyszczając przez wiarę ich serca. 10 Dlaczego więc teraz Boga wystawiacie na próbę, wkładając na uczniów jarzmo, którego ani ojcowie nasi, ani my sami nie mieliśmy siły dźwigać. 11 Wierzymy przecież, że będziemy zbawieni przez łaskę Pana Jezusa tak samo jak oni».
12 Umilkli wszyscy, a potem słuchali opowiadania Barnaby i Pawła o tym, jak wielkich cudów i znaków dokonał Bóg przez nich wśród pogan.

Mowa św. Jakuba

13 A gdy i oni umilkli, zabrał głos Jakub i rzekł: «Posłuchajcie mnie, bracia! 14 Szymon opowiedział, jak Bóg raczył wybrać sobie lud spośród pogan. 15 Zgadzają się z tym słowa Proroków, bo napisano:
16 Potem powrócę i odbuduję przybytek Dawida, który znajduje się w upadku. Odbuduję jego ruiny i wzniosę go,
17 aby pozostali ludzie szukali Pana i wszystkie narody, nad którymi wzywane jest imię moje - mówi Pan, który to sprawia.
18 To są [Jego] odwieczne wyroki.
19 Dlatego ja sądzę, że nie należy nakładać ciężarów na pogan, nawracających się do Boga,
20 lecz napisać im, aby się wstrzymali od pokarmów ofiarowanych bożkom, od nierządu, od tego, co uduszone, i od krwi.
21 Z dawien dawna bowiem w każdym mieście są ludzie, którzy co szabat czytają Mojżesza i wykładają go w synagogach».

Dekret Apostołów

22 Wtedy Apostołowie i starsi wraz z całym Kościołem postanowili wybrać ludzi przodujących wśród braci: Judę, zwanego Barsabas, i Sylasa i wysłać do Antiochii razem z Barnabą i Pawłem.
23 Posłali przez nich pismo tej treści: «Apostołowie i starsi bracia przesyłają pozdrowienie braciom pogańskiego pochodzenia w Antiochii, w Syrii i w Cylicji.
24 Ponieważ dowiedzieliśmy się, że niektórzy bez naszego upoważnienia wyszli od nas i zaniepokoili was naukami, siejąc zamęt w waszych duszach,
25 postanowiliśmy jednomyślnie wybrać mężów i wysłać razem z naszymi drogimi: Barnabą i Pawłem,
26 którzy dla imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa poświęcili swe życie.
27 Wysyłamy więc Judę i Sylasa, którzy powtórzą wam ustnie to samo.
28 Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego ciężaru oprócz tego, co konieczne.
29 Powstrzymajcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu. Dobrze uczynicie, jeżeli powstrzymacie się od tego. Bywajcie zdrowi!»
30 Wysłannicy przybyli więc do Antiochii i zwoławszy lud, oddali list.
31 Gdy go przeczytano, ucieszyli się z jego pocieszającej treści.
32 Juda i Sylas, którzy byli również prorokami, w częstych przemówieniach zachęcali i umacniali braci.
33 Po upływie pewnego czasu wyprawili ich bracia z pozdrowieniami pokoju od braci do tych, którzy ich wysłali.
<34 > 35 A Paweł i Barnaba przebywali w Antiochii, nauczali i razem z wielu innymi głosili słowo Pańskie.

Więcej do przeczytania:

• Sobór w Jerozolimie, Kościół Chrześcijan Baptystów
• Pierwszy sobór jerozolimski, 5 maja 2021, Stanisław Biel SJ - blog