Spotkanie w ramach Roku Polskiego w Izraelu (2008)

Wobec nowej rzeczywistości: Kościół katolicki w Polsce, Żydzi, Izrael

Ortodoksyjny izraelski rabin, Alon Goshen-Gottstein, który w sanktuarium w Łagiewnikach odkrył uniwersalny charakter przesłania św. Faustyny o miłosierdziu Bożym - to największe moje odkrycie niedawnej wizyty w Jerozolimie.

Spotkanie pod wspólnym tytułem "Wobec nowej rzeczywistości: Kościół katolicki w Polsce, Żydzi, Izrael" odbywało się w ramach Roku Polskiego w Izraelu, organizowanego przez Instytut Adam Mickiewicza, i składało się z dwóch części.

Najpierw odbyły się dyskusje w kameralnym gronie ok. 20 osób, zaproszonych po połowie przez polskich i izraelskich organizatorów, czyli ze strony polskiej: Instytut Adama Mickiewicza, Polską Radę Chrześcijan i Żydów oraz Laboratorium WIĘZI, a ze strony izraelskiej: Międzyreligijną Radę Koordynacyjną w Izraelu i jerozolimski Instytut Van Leera. Polscy uczestnicy przyjechali do Izraela już w piątek 28 listopada, aby spędzić szabat i niedzielę w Jerozolimie. Rozpoczęliśmy od kolacji szabatowych w domach naszych izraelskich gospodarzy. W sobotę i niedzielę był czas i na udział w modlitwie w synagodze, i na podróż grupy katolickiej do Betlejem (niezwykłe spotkanie z tamtejszymi siostrami karmelitankami!) oraz Mszę w Bazylice Grobu Pańskiego.

W niedzielne popołudnie rozpoczęliśmy szczere i pogłębione dyskusje. Była mowa o współczesnej tożsamości Polaków i Izraelczyków oraz związkach obu tożsamości narodowych (i państwowych) z religią, a także o stosunku polskich katolików do Żydów oraz izraelskich Żydów do Polski i polskiego katolicyzmu. Izraelscy uczestnicy spotkania podkreślali, że Polska od kilku lat jest jednym z najlepszych sojuszników państwa Izrael. Zastanawialiśmy się wspólnie, co należy robić, aby poprawić także relacje między polskimi katolikami a izraelskimi Żydami. Poprawić - bo choć można podawać wiele dobrych przykładów, i tak najczęstszą postawą po obu stronach jest ignorancja, a w najlepszym razie indyferentyzm.

Drugą część obrad stanowiło publiczne sympozjum, które wieczorem 1 grudnia 2008 r. zgromadziło w prestiżowym Instytucie Van Leera (po sąsiedzku z rezydencją prezydenta Izraela!) ponad stu uczestników. Występowali tam m.in. ambasador RP w Izraelu, Agnieszka Magdziak-Miszewska, abp Józef Życiński, naczelny rabin Polski Michael Schudrich, kapelan prezydenta RP ks. Roman Indrzejczyk i prof. Stanisław Krajewski, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów. Izraelscy mówcy to: prof. Gabriel Motzkin, dyrektor Instytutu Van Leera, pisarz i ekspert Shalem Center Yossi Klein Halevi oraz rabin Alon Goshen-Gottstein, dyrektor Instytutu Eliasza.

Tam właśnie usłyszałem cytowane na początku słowa rabina Goshen-Gottsteina o duchowych owocach jego podróży po Polsce śladami Jana Pawła II. Duże wrażenie na słuchaczach zrobiło też wystąpienie rabina Schudricha, który apelował do Żydów o zrozumienie polskiego bólu i dostrzeżenie przemian, jakie nastąpiły w stosunku polskich katolików do Żydów, zwłaszcza pod wpływem pontyfikatu Jana Pawła II. Osoba papieża-Polaka była często wymieniana. Yossi Klein Halevi mówił, że poza Polakami żaden naród nie zawdzięcza Janowi Pawłowi II tak wiele co Żydzi.

Specjalnie z okazji jerozolimskiego sympozjum Laboratorium WIĘZI opublikowało książkę "The Bond of Memory. Polish Christians in Dialogue with Jews and Judaism". Ta 64-stronicowa, bogato ilustrowana pozycja przedstawia pozytywne przykłady zaangażowania polskich katolików na rzecz pamięci o polskich Żydach i pogłębiania duchowych więzi z judaizmem.

Więcej o jerozolimskim spotkaniu - w styczniowym numerze WIĘZI…

Zbigniew Nosowski

za: "Laboratorium Więzi - Instytut Analiz Społecznych i Dialogu"