XX Dzień Judaizmu w Kielcach

O kwartalniku, kontakt, linki, Archiwum numerów

XX Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce (Jer.20:7-13)

17 stycznia 2017

autor: Stanisław Krajewski

17 stycznia 2017 roku, w Kielcach obchodziliśmy jubileuszowy XX Dzień Judaizmu w kościele katolickim w Polsce. Hasłem przewodnim były słowa z Księgi Jeremiasza: "Uwiodłeś mnie, Panie, a ja pozwoliłem się uwieść". Gościem specjalnym jubileuszowych obchodów był rabin Abraham Skórka, przyjaciel papieża Franciszka, któremu Polska Rada Chrześcijan i Żydów nadała tytuł: Człowiek Pojednania.

Słowa proroka są gorzkie i smutne; są zarazem potężne i inspirujące. Gorzkie, bo ludzie się z niego bezlitośnie wyśmiewają. Smutne, bo musi im mówić, jak bardzo jest Ÿle. Potężne, bo czujemy, iż powoduje nim siła przemożna. Inspirujące, bo jesteśmy tego dziedzicami.

Te słowa gorzkie i smutne, potężne i inspirujące są świadectwem czegoś, co się zdarzyło jakieś 2600 lat temu. Nie ma teraz takich proroków. Ba! - wedle tradycyjnego podejścia żydowskiego proroctwo ustało jeszcze w starożytności. Pozostała tradycja i pisma. Żywa tradycja i przemawiające do nas pisma. Dlatego rozpatrując te słowa gorzkie i smutne, potężne i inspirujące mogę rzec: dla nas teraz najistotniejsze jest pytanie, czego mogą nauczyć nas, teraz.

Nas? Zamiast mówić o innych zacznę od siebie. Czego one mogą nauczyć mnie?

Najprościej: trwałości zobowiązania; tego, że jestem włączony w sprawę większą niż to, co widzę wokół siebie; misji; więzi z tymi, którzy są gotowi dostrzec podobne przesłania.

Zobowiązanie, do którego nawiązywał prorok, jest nadal tym samym zobowiązaniem. A przynajmniej tak rozumiemy naszą sytuację. Historyk może się zdziwić: przecież tyle się od owego czasu zmieniło! Najlepszą odpowiedzią będzie opowieść talmudyczna o Mojżeszu, który kilkanaście wieków po swojej śmierci znalazł się w sali wykładowej szkoły rabinów. Usiadł w ostatnim rzędzie i nic nie mógł zrozumieć. Ukojenie przyniosła mu odpowiedŸ wykładowcy na pytanie jednego ze słuchaczy. Zapytany, skąd coś wiadomo, odparł: to nauka dana Mojżeszowi na Synaju. Zakładamy, że istnieje ciągłość. Czujemy ją. Tak więc zobowiązanie, o którym mowa, to skutek przymierza, zawartego niegdyś pod Synajem, i nadal aktualnego.

Przymierze zmusza nas, czyli tych Żydów, którzy traktują je serio, do pamiętania - pamiętania o objawieniu. Zarazem nakazuje oczekiwać. Nie tylko przeszłość jest bowiem fundamentem przymierza. Jest nim w pewnym sensie także przyszłość. Ona - przyszłość mesjańska - ma się dopiero dokonać, ale mamy mieć ją na widoku już teraz. Nie wiemy, jak nadejdzie i jak będzie wyglądać, ale wiemy, że będzie oznaczała zasadniczą, głęboką zmianę na lepsze. Naszej sytuacji i kondycji ludzkości, a nawet całego świata. Ta wizja jest Ÿródłem nadziei - fundamentalnej, nieposkromionej nadziei, pewności, że to nie niesprawiedliwość będzie miała ostatnie słowo, optymizmu, którego nie da się uzasadnić racjonalnie.

Nadzieja taka musi mieć Ÿródła wykraczające poza granice naszego świata. Bo świat co rusz skłania do pesymizmu. Nie tylko Jeremiasz miał powody do obaw. My też. Pamiętamy wojenną Zagładę, której cień jest zawsze obecny. Z jej powodu wspólnota polskich Żydów jest tylko mizerną resztą wielkiej niegdyś społeczności. Spowodował to nie tylko sam przemysł śmierci zorganizowany przez Niemcy. Powojenne postawy antyżydowskie były jednym z powodów emigracji większości spośród blisko 300 tys. Żydów którzy znaleŸli się na ziemiach Polski. Teraz widzimy zagrożenia dla państwa Izraela, zarówno zagrożenia ze strony jego nieubłaganych wrogów, jak i zagrożenia wewnętrzne - podziały, bezpodstawną nienawiść, ujemny wpływ zagrożeń na psychikę Żydów, żyjących w sytuacji ciągłej prawie-wojny.

A ponadto wszędzie na Zachodzie i na świecie odczuwalny jest obecny kryzys cywilizacyjny. Jesteśmy na zakręcie, nie wiadomo, gdzie się znajdziemy. Z powodu kryzysu rośnie poczucie beznadziei i zagrożenia, wzmagają się agresywne nacjonalizmy. To ma konsekwencje, które dotykają wszystkich. Zagrożona jest demokracja. Również w Polsce. Innym skutkiem - znanym z historii - jest łatwość obarczania winą - za wszelkie zło - właśnie Żydów. W niektórych miejscach od nienawiści do islamu do antysemityzmu jest tylko krok. Bywa tak i w obecnej Polsce.

Misja żydowska w najskromniejszym wymiarze to po prostu - przetrwać. Nasze przetrwanie nie jest zapewnione. Niby wszystko jest inaczej niż za czasów Jeremiasza, ale przyszłość jest równie niepewna. Czy to w Polsce i w Europie, czy w Izraelu potrzebujemy innego Ÿródła optymizmu niż mechanizmy rządzące światem wokół nas. Może być ono tylko poza tym światem. Gorzkie i smutne, potężne i inspirujące słowa proroka odsyłają do tego wiecznego Ÿródła.

Ale w międzyczasie pojawiło się coś, czego w czasach Jeremiasza nie można było sobie wyobrazić. Pojawiły się mianowicie wielkie religie oparte na biblijnych fundamentach. Przede wszystkim chrześcijaństwo. To umożliwia budowę szczególnej więzi. Pomimo ciężaru historii dawnej i nowszej możliwe i potrzebne jest budowanie wspólnoty Żydów i chrześcijan. Z żydowskiej perspektywy chrześcijanie są partnerem wyróżnionym. Bo chyba tylko chrześcijanie mogą nas naprawdę zrozumieć: mogą zrozumieć tajemnicę Izraela. Jeśli zechcą. Wiedzą bowiem, że Bóg prawdziwy to Bóg Izraela. My wiemy, wy wiecie. Wspólnie wiemy, że Bóg prawdziwy to Bóg Izraela.

Literatura dialogu:

Premiera książki "Dlaczego chrześcijanie potrzebują Żydów?"

Kiedy: 23 IV 2017. Warszawa Jan Grosfeld, profesor Nauk Społecznych na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, członek Komisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem w swojej najnowszej książce podejmuje temat żydowskich wpływów na kształt cywilizacji europejskiej. Przedstawia głęboki związek tradycji judaistycznej z chrześcijaństwem, które nie tylko wyrosło z pnia judaizmu, ale dziś odnawia swoje w nim zakorzenienie.

Aktualności:

Coroczna konferencja Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów (ICCJ).

Kiedy: 2 -5 lipca 2017 Bonn W dniach 2 -5 lipca, w Bonn odbędzie się coroczna konferencja Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów. Tematem tegorocznego spotkania będzie: „ Reforma, Reinterpretacja, Odnowa: Martin Luther, 500 lat Tradycji i Reformy w Judaizmie i Chrześcijaństwie.

Międzynarodowa Rada Chrześcijan i Żydów zaprasza wszystkich zainteresowanych dialogiem chrześcijańsko - żydowskim aby przyłączyć się do wspólnych debat i dyskusji podczas konferencji.

Rejestracja uczestników:

Studia podyplomowe na temat relacji chrześcijańsko - żydowskich

Kiedy: 2017. Kraków Instytut Teologii Fundamentalnej, Ekumenii i Dialogu, Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie zaprasza nauczycieli, katechetów, osoby zainteresowane dialogiem chrześcijańsko - żydowskim i polsko - żydowskim oraz judaizmem na interdyscyplinarne studia podyplomowe na temat relacji chrześcijańsko - żydowskich. W programie studiów m.in. - Koegzystencja chrześcijan i Żydów od starożytności do czasów współczesnych - Antysemityzm. Geneza, przebieg i konsekwencja Zagłady - Dialog chrześcijańsko-żydowski i polsko-żydowski Dodatkowe informacje:

Adam Michnik gościem spotkania z cyklu "Między religiami" w Muzeum POLIN

Kiedy: 28 listopada 2016. Warszawa 28 listopada w Muzeum POLIN odbyło się kolejne spotkanie z cyklu "Między Religiami". Główną ideą cyklu jest omawianie współczesnych problemów z perspektywy judaizmu, chrześcijaństwa i islamu w ich wzajemnym kontakcie, a także w odniesieniu do dialogu międzyreligijnego.

Tym razem dyskusja toczyła się wokół pytania o sojusz tronu i ołtarza. Spotkanie prowadził prof. Stanisław Krajewski, Współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, red. Halina Bortnowska, publicystka, wieloletnia redaktorka miesięcznika Znak, Andrzej Saramowicz, prezes fundacji Sufich. Gościem specjalnym był Adam Michnik, autor znanej książki "Kościół, lewica, dialog", redaktor naczelny Gazety Wyborczej. Patronem medialnym jest kwartalnik "Wieź". Halina Bortnowska - []()

Odszedł Sir Sigmund Sternberg

Kiedy: 18 października 2016. Londyn 18 października 2016 roku, w wieku 95 lat odszedł Sir Sigmund Sternberg, promotor dialogu międzyreligijnego, patron Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów, współzałożyciel Forum Trzech Religii, brytyjski filantrop.

Liczne nekrologi opublikowane w tym tygodniu opisały działania, w których uczestniczył i stanowiska, które pełnił w społeczności żydowskiej w Wielkiej Brytanii i na całym świecie. Jego wkład w dziedzinie stosunków międzyreligijnych i filantropii został słusznie doceniony. Sir Sigmund był wizjonerem, który mocno podkreślał konieczność otwarcia się na horyzont żydowsko-chrześcijańskiego dialogu i spotkań trójstronnych chrześcijańsko - judaistyczno - islamskich. Był przekonany, że zarówno relacje żydowsko- chrześcijańskie i stosunki żydowsko-chrześcijańsko-muzułmańskie - zasługują na głęboką uwagę i namysł w naszych współczesnych społeczeństwach.

List biskupa Mieczysława Cisło do współprzewodniczących Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów

Kiedy: 4 lipca 2016. Lublin Z radością i wdzięcznością pragnę serdecznie podziękować za przyznanie mi przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów honorowego członkowstwa tejże Rady. Przyjmuję je jako zaszczyt i wyróżnienie a jednocześnie zobowiązanie i zadanie na przyszłość.

Ks. Jerzy Stranz został laureatem Nagrody im. Ks. Romana Indrzejczyka

Kiedy: 23 IV 2016. Poznań Tegorocznym laureatem Nagrody im. ks. Romana Indrzejczyka przyznawanej przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów został kapłan diecezji poznańskiej ks. Jerzy Stranz

Uroczystość wręczenia Nagrody odbyła się w Poznaniu, podczas obchodów Dnia Judaizmu w Kościele katolickim.

"Ksiądz Jerzy Stranz jest dyrektorem Wydawnictwa Księgarni Świętego Wojciecha, współzałożycielem i prezesem Stowarzyszenia Coexist, które jest dobrowolnym, samorządnym, apolitycznym, zrzeszeniem mającym na celu promocję postawy dialogu w wymiarze religijnym, kulturowym, społecznym i artystycznym" - czytamy w uzasadnieniu decyzji kapituły nagrody.

Duchowny od wielu lat organizuje obchody Dnia Judaizmu w diecezji poznańskiej, które z biegiem czasu przekształciły się w wielodniowe, a nawet kilkutygodniowe festiwale, bogate w spotkania, debaty, koncerty i wystawy.

Ksiądz Jerzy Stranz należy do wąskiego grona księży katolickich zaangażowanych bezgranicznie w dialog międzyreligijny, w budowę mostów między ludźmi różnych kultur, wyznań i przekonań religijnych, widzących sens w tworzeniu klimatu wzajemnego zrozumienia i zbliżenia, pokonywania uprzedzeń, przełamywania barier zbudowanych często na ignorancji.

Nagroda im. ks. Romana Indrzejczyka przyznawana jest chrześcijańskim osobom konsekrowanym, które swą działalnością przyczyniają się do rozwoju dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej.

Patron Nagrody - ks. Roman Indrzejczyk był wiceprzewodniczącym PRChiŻ, spowiednikiem i bliskim przyjacielem prezydenta Lacha Kaczyńskiego, zaangażowanym w działalność ekumeniczną. Zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.