Nagroda Historyczna „Polityki” dla książki „Ocalałam” – wywiadu z Krystyną Budnicką

Źródło: Więź

Rozmowa rzeka z jedną z ostatnich ocalałych z warszawskiego getta została uhonorowana Nagrodą Historyczną „Polityki” im. Mariana Turskiego w kategorii pamiętników i wspomnień.

Wczoraj podczas uroczystej gali odbywającej się w siedzibie tygodnika „Polityka” przyznano Nagrody Historyczne im. Mariana Turskiego za rok 2024. Wśród nagrodzonych znalazła się wydana przez Wydawnictwo Więź książka „Ocalałam” – wywiad rzeka z Krystyną Budnicką, jedną z ostatnich ocalałych z getta warszawskiego, przeprowadzony przez ks. Grzegorza Michalczyka i Rafała Kotomskiego.

WIĘŹ – łączymy w czasach chaosu

Więź.pl to pogłębiona publicystyka, oryginalne śledztwa dziennikarskie i nieoczywiste podcasty – wszystko za darmo! Tu znajdziesz lifestyle myślący, przestrzeń dialogu, personalistyczną wrażliwość i opcję na rzecz skrzywdzonych.

Czytam – WIĘŹ jestem. Czytam – więc wspieram

– Książka „Ocalałam” nie jest duża, liczy niespełna dwieście stron, ale siła, przekaz, emocje w niej zawarte są odwrotnie proporcjonalnie do jej rozmiaru – podkreśliła prof. Bożena Szaynok. W swojej laudacji akcentowała rolę, jaką dla Krystyny Budnickiej (Heny Kuczer) odegrał ciepły i dający bezpieczeństwo dom rodzinny, który stał się później czymś więcej niż tylko wspomnieniem. – Warto zapamiętać słowa o sile zabezpieczającej na całe życie, o azylu pamięci, bo ich znaczenie poraża, kiedy poznajemy w dalszej części rozmowy, co stało się z rodziną pani Krystyny, kiedy wybuchła wojna. Ci, których kochała, rodzice, bracia, siostra, zostali zabici, zginęli w czasie wojny i nie ma ich grobów. Hena żyła w getcie warszawskim, a w 1943 roku przez dziewięć miesięcy ukrywała się w bunkrze pod ziemią. Miała wtedy jedenaście lat. Na tyle dużo, żeby zapamiętać okrucieństwa wojny, i za mało, żeby jakoś je sobie po dorosłemu wytłumaczyć.

Krystyna Budnicka
ks. Grzegorz Michalczyk
Rafał Kotomski
Ocalałam

Odpowiedź, jakiej Krystyna Budnicka udziela swoim rozmówcom na pytanie, jak żyć z takimi wspomnieniami i skąd brać siłę, układa się według prof. Szaynok w katalog największych mądrości życiowych. Wpisuje się w nie staranie, by nie użalać się nad sobą, wierzyć w zwycięstwo dobra, a potępiając zło, nie czuć w sobie nienawiści do drugiego człowieka. Przywołując postać Mariana Turskiego – zmarłego 18 lutego tego roku wieloletniego redaktora „Polityki”, pomysłodawcy Nagród Historycznych i przewodniczącego ich jury – prof. Szaynok wskazała na wyrażane przez niego i przez Krystynę Budnicką przekonanie, że zarówno wobec wielkiego zła, jak wobec trudności w zwykłych, codziennych sytuacjach nie wolno pozostawać obojętnym.

– Bohaterka książki „Ocalałam” zachwyca niezwykłą, wręcz uderzającą pogodą ducha – zauważyła prof. Szaynok. – Rafał Kotomski i ks. Grzegorz Michalczyk napisali, że słuchając jej, doświadczyli czegoś niezwykłego. A ja nie mam wątpliwości, że to będzie udziałem każdego czytelnika tej książki.

– Dowiedziałam się tyle o sobie… Jeżeli to wszystko prawda, to naprawdę fajnie – z właściwym sobie poczuciem humoru reagowała na tę sytuację Krystyna Budnicka. – Dziękuję bardzo, ale mój udział jest skromny. Zawsze mówię: ludzie, ja nie jestem bohaterką. Ale to, co mi zostało w pamięci, przekazuję. Od wielu, wielu lat chodzę na spotkania z młodzieżą i jeżdżę do Niemiec. Ciągle uważam, że dlatego przeżyłam, żeby świadczyć – podkreśliła laureatka.

W tym roku do Nagród Historycznych zgłoszonych zostało 180 książek. Wśród nagrodzonych znaleźli się również: Rafał Wnuk i Sławomir Poleszak, autorzy książki „Niezłomni czy realiści? Polskie podziemie antykomunistyczne bez patosu” (Wydawnictwo Literackie, kategoria „Praca naukowa”); Aneta Prymaka-Oniszk za książkę „Kamienie musiały polecieć. Wymazywana przeszłość Podlasia” (Wydawnictwo Czarne, kategoria „Praca popularnonaukowa”); Justyna Majewska, autorka książki „Mury i szczeliny. Przestrzenie getta warszawskiego” (ŻIH, kategoria „Debiut w pracach naukowych i popularnonaukowych”). Jako najlepsze wydawnictwo źródłowe nagrodzono serię „Biblioteka Zesłańca. Świadectwa XX wieku: t. 1–17” pod redakcją Piotra Cichorackiego, Marceliny Jakimowicz i Małgorzaty Ruchniewicz (Polskie Towarzystwo Ludoznawcze). Nagrodę specjalną otrzymał „Polski Słownik Biograficzny”, wydawany przez Polską Akademię Nauk, Polską Akademię Umiejętności i Instytut Historii im. T. Manteuffla PAN.

Nagrody Historyczne „Polityki”, które w tym roku otrzymały imię Mariana Turskiego, to najstarsze i jedne z najbardziej prestiżowych wyróżnień, jakie w Polsce mogą otrzymać autorzy prac historycznych. W skład kapituły wchodzą: prof. Wiesław Władyka, dr hab. Barbara Klich-Kluczewska, prof. Jerzy Kochanowski, prof. Dariusz Stola, dr hab. Bożena Szaynok, dr hab. Marcin Zaremba.

Więź.pl to personalistyczne spojrzenie na wiarę, kulturę, społeczeństwo i politykę.
Wesprzyj nas dobrowolną darowizną:
wpłać teraz

Książka „Ocalałam” nie jest pierwszą publikacją naszego wydawnictwa uhonorowaną Nagrodą Historyczną „Polityki”. W roku 2023 nagrodę specjalną otrzymali Andrzej Friszke, Jan Olaszek i Tomasz Siewierski za wywiad rzekę „Zawód: historyk”.

Przeczytaj też: Czuliśmy gorąco. Dziewięć miesięcy w bunkrze

EK