Marsz Tolerancji w Gdańsku w 86. rocznicę nocy kryształowej
09/11/2024 | Na stronie od 13/11/2024
Obchody 86. rocznicy Nocy Kryształowej w Gdańsku, fot. Muzeum Gdańska
Źródło: Dzieje.pl
Marsz Tolerancji, warsztaty edukacyjne dla uczniów, wykład poświęcony kulturze żydowskiej i koncert zaplanowano we wtorek (12 listopada) w Gdańsku w ramach obchodów 86. rocznicy nocy kryształowej.
O zaplanowanych w związku z obchodami 86. rocznicy nocy kryształowej wydarzeniach poinformował Andrzej Gierszewski, rzecznik prasowy Muzeum Miasta Gdańska. "Obchody będą okazją do refleksji nad historią oraz współczesnym znaczeniem tolerancji i dialogu międzykulturowego" - podał.
Przypomniał, że 11 i 12 listopada 1938 roku w Gdańsku, kilka dni po nocy kryształowej w III Rzeszy, niemieccy naziści brutalnie zaatakowali swoich żydowskich sąsiadów. "W 86. rocznicę tych wydarzeń, na terenie dawnego Wolnego Miasta Gdańska, ofiary nazistowskiej przemocy zostaną upamiętnione poprzez muzykę, literaturę oraz warsztaty i spotkania z gdańską młodzieżą" - przekazał.
Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, cytowana w komunikacie, podkreśliła, że w 86. rocznicę nocy kryształowej zostaną upamiętnione tragiczne wydarzenia, które wstrząsnęły społecznością żydowską w Gdańsku i na całym świecie.
"Naszym obowiązkiem jest pielęgnować pamięć o tych, którzy padli ofiarą nienawiści i przemocy, oraz działać na rzecz tolerancji i otwartości w naszym mieście" - powiedziała.
Dodała, że zaplanowane działania są nie tylko hołdem dla ofiar zbrodniczego systemu, ale także okazją do międzykulturowego dialogu oraz wzmacniania społecznej wrażliwości na wszelkie formy dyskryminacji.
We wtorek w Nowej Synagodze w Gdańsku odbędą się pilotażowe warsztaty edukacyjne dla uczniów Uniwersyteckiego Liceum Ogólnokształcącego im. Pawła Adamowicza. Uczestnicy poznają mechanizmy leżące u podstaw dyskryminacji i będą rozmawiać o sposobach reagowania na jej przejawy w codziennym otoczeniu. Warsztaty zakończy wykład dotyczący kultury i tradycji żydowskiej oraz związanych z nimi stereotypów, co pozwoli młodzieży zweryfikować powszechnie krążące mity.
O godz. 17.30 rozpocznie się Marsz Tolerancji, który przejdzie symboliczną trasą obejmującą trzy historyczne miejsca: Zespół Przedbramia, makietę Wielkiej Synagogi przy ul. Bogusławskiego oraz Ratusz Głównego Miasta.
Andrzej Gierszewski przekazał, że marsz jest wyrazem pamięci i przypomnieniem o znaczeniu pokojowego współistnienia.
Na zakończenie marszu w Ratuszu Głównego Miasta prof. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk wygłosi wykład poświęcony kulturze żydowskiej, po którym odbędzie się koncert muzyki żydowskiej w wykonaniu zespołu Zagan Acoustic prezentującego kompozycje inspirowane żydowską tradycją muzyczną, takie jak "Shalom" i "Tango Cukrowej Trzpiotki".
Wieczorem, od godziny 18.20, z wieży Ratusza Głównego Miasta tradycyjnie rozbrzmiewać będą dźwięki carillonu. Utwory związane z kulturą żydowską wykona holendersko-polsko-żydowski muzyk Mathieu Daniël Polak. Koncert będzie transmitowany online na profilu "Gdańskie Carillony".
Wydarzenia w ramach strefy społecznej są otwarte i nieodpłatne.
Tzw. noc kryształowa miała miejsce z 9 na 10 listopada 1938 roku, kiedy to żydowskie sklepy i domy były obiektem ataków. Dewastowano cmentarze, grabiono domy modlitwy i palono synagogi. W wyniku tych wydarzeń wielu Żydów straciło życie oraz dorobek, a dziesiątki tysięcy zostały zesłane do obozów.
We Wrocławiu Marsz Wzajemnego Szacunku w rocznicę Nocy Kryształowej
W Gdańsku noc kryształowa rozpoczęła się trzy dni później. Głównym celem tłumu była Wielka Synagoga, symbol żydowskiej obecności w mieście. Nie została jednak spalona dzięki postawie grupy weteranów z gdańskiego 128. pułku piechoty pod dowództwem emerytowanego kapitana żydowskiego pochodzenia Dawida Lissauera. Budynek ostatecznie rozebrano w maju 1939 roku. Żydzi, którzy nie zostali deportowani z Gdańska podczas II wojny światowej, początkowo przebywali w domu starców prowadzonym przez gminę przy ul. Stągiewnej 26, a później w getcie jednobudynkowym przy ul. Owsianej.(PAP)
pm/ miś/
Więcej
We Wrocławiu Marsz Wzajemnego Szacunku w rocznicę Nocy Kryształowej
Kilkaset osób wzięło udział w czwartek wieczorem we Wrocławiu w Marszu Wzajemnego Szacunku, który co roku organizowany jest 9 listopada - w rocznicę Nocy Kryształowej. "Przez Europę płynie ponownie fala nacjonalizmów” - mówił przed marszem prezydent miasta Rafał Dutkiewicz.
Marsz wyruszył spod Synagogi pod Białym Bocianem i zakończył się pod pomnikiem upamiętniającym spaloną podczas Nocy Kryształowej synagogę przy ul. Łąkowej.
Rozpoczynając marsza przewodniczący Gminy Żydowskiej we Wrocławiu Aleksander Gleichgewicht przypomniał, że na placu przed Synagogą pod Białym Bocianem hitlerowcy spędzali Żydów z Breslau (niemiecka nazwa Wrocławia) przed transportem do obozów zagłady.
„Spotykamy się tu by pamiętać po 79 latach Noc Kryształową - to preludium Holokaustu. Spotykamy się by ostrzegać przed rasizmem, antysemityzmem i ksenofobią, których pierwsze litery składają się na słowo RAK” - mówił Gleichgewicht.
Dodał, że „RAK wciąż ma przerzuty, także w Polsce”. „Czyżby szczepionka II wojny światowej przestała już działać, utraciła swą moc wraz ze śmiercią ocalonych i świadków, czy niczego nie nauczyły nas przeszłe tragedie. Nie jest tak, bo wciąż tu przychodzimy, dajemy świadectwo, nie tylko pamięci, ale również niezgody na akty przemocy i pogardy wobec obcego. Dajemy świadectwo swoje obywatelskiej troski o teraźniejszość i przyszłość Polski, Europy i świata wolnych od nienawiści” - mówił Gleichgewicht.
Jak zaznaczył w tym roku Marsz Wzajemnego Szacunku szczególnie poświęcony jest Rwandzie. „Nie zapominajmy o Rwandzie, która leczy ranny po niewyobrażalnej masakrze” - mówił Gleichgewicht nawiązując do ludobójstwa jakie miało miejsce w tym kraju w 1994 r.
Prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz powiedział, że obecność na Marszu Wzajemnego Szacunku jest znakiem sprzeciwu wobec tego co „w sposób zły, ale wyrazisty płynie przez Europę i świat, a także przez Polskę”. „Przez Europę płynie ponownie fala nacjonalizmów (…) nacjonalizmy są cuchnącym potem Europy. Europa powinna obmywać się z tego cuchnącego potu. Są one jednocześnie rakiem, który zjada umysły ludzkie i popycha ludzi do złych czynów” - mówił Dutkiewicz.
Przypomniał, że Marsz Wzajemnego Szacunku odbywa się dwa dni przed Narodowym Świętem Niepodległości. „Te dwa zdarzenia rozmawiają ze sobą i mówią do siebie, że tylko w sposób otwarty i szanujący godność ludzką można myśleć o niepodległej Polsce” - powiedział Dutkiewicz.
Noc Kryształowa to pogrom ludności żydowskiej w Niemczech, który miał miejsce w nocy z 9 na 10 listopada 1938 r. Do pogromów, które miały zorganizowany charakter, doszło też w wielu miastach ówczesnego Dolnego Śląska. Podczas Nocy Kryształowej spalono kilkaset synagog na terenie Niemiec, zbezczeszczono cmentarze żydowskie oraz kilka tysięcy sklepów i mieszkań żydowskich. Tej nocy zginęło blisko stu Żydów, a ponad dwadzieścia tysięcy wkrótce zostało osadzonych w obozach koncentracyjnych.(PAP)
autor: Piotr Doczekalski
Commemoration of the 85th anniversary of the November Pogroms in Berlin
Source: The Official Website of Berlin
The anti-Jewish pogroms of the National Socialists 85 years ago will be remembered and the victims of the Holocaust commemorated at numerous memorial events on Thursday.
The Central Council of Jews in Germany is organising its central memorial event at the Beth Zion Synagogue in Mitte. The event will be broadcast live on ARD. Wreath-laying ceremonies, funeral marches and other commemorative events will also take place in the Berlin districts.
Governing Mayor: Never again is now!
The Governing Mayor Kai Wegner warns: "The 85th anniversary of the November pogroms reminds us of our responsibility. Each and every one of us is called upon to show civil courage in our everyday lives, on the street and at work, to take a stand and defend ourselves against anti-Semitism and attacks on our Jewish neighbours and fellow citizens". He also emphasised: "Berlin is the city of freedom. Hate and violence, anti-Semitism, racism and incitement to hatred do not belong here." Wegner will take part in the commemorative event organised by the Jewish Community of Berlin at the Jewish Community Centre and give a speech.
Cultural Senator Chialo: Protecting Jewish life together Berlin's Senator for Culture Joe Chialo has called for decisive action against anti-Semitism on the occasion of Remembrance Day. " November 9 is not a day of destiny. Anti-Semitism is not destiny: it is up to us to take the protection of Jewish life into our collective hands," the CDU politician announced via the Senate Department for Culture and Social Cohesion on X (formerly Twitter) on Thursday.
Nationwide rise in anti-Jewish and anti-Israeli incidents In 1938, Nazi thugs launched a nationwide wave of violence against Jews on the night of November 9-10. According to the German Historical Museum, more than 1,300 people were killed, 1,400 synagogues were destroyed and damaged, 7,000 shops were attacked and 30,000 Jews were deported to concentration camps. Following the Hamas attack on Israel around a month ago, the number of anti-Jewish and anti-Israeli incidents has risen sharply both nationally and internationally.
Traffic restrictions on November 9
There will be traffic restrictions for drivers in many parts of the city due to commemorative events, according to the traffic information centre. A commemorative procession will be travelling from Schöneberg to Charlottenburg from 4 pm. From Winterfeldtplatz via Goltzstraße, Winterfeldtstraße, Maaßenstraße, Nollendorfplatz, Kleiststraße, Wittenbergplatz, Tauentzienstraße, Kurfürstendamm and Joachimsthaler Platz, traffic restrictions are to be expected until 9.30 pm. A demonstration with a chain of lights will reportedly march from 19:30 to 20:30 in Friedenau from Breslauer Platz via Hedwigstraße, Sponholzstraße and Dürerplatz to Rembrandtstraße. In Mitte, a commemorative event from 7.30 pm to around 9.30 pm will cause restrictions in the areas of Sophienstraße, Große Hamburger Straße, Auguststraße, Tucholskystraße, Oranienburger Straße, Krausnickstraße and Große Hamburger Straße.
Author: dpa/BerlinOnline/deepl.com
Publication date: 9 November 2023
Last updated: 9 November 2023