XII Płockie Dni Żydowskie

Źródło: Muzeum Żydów Mazowieckich

Muzeum Żydów Mazowieckich zaprasza

3 WRZEŚNIA, 18:00

Wernisaż wystawy „Nieukończone życia” połączony z wykładem dr Karoliny Szymaniak o pisarkach i poetkach żydowskich.

Wystawa Fundacji Bente Kahan prezentuje artystki i artystów z różnych krajów, więzionych i zgładzonych za swoje pochodzenie, dzielących tragiczny los europejskich Żydówek i Żydów w trakcie II wojny światowej. Wśród nich są m.in. Debora Vogel, Bruno Schulz, Alma Rosé, Leo Straus, Zuzanna Ginczanka, Miriam Ulinower i Władysław Szlengel. – W samym środku piekła starały i starali się wyrazić siebie poprzez muzykę, teatr, literaturę i sztukę. Żyły i żyli w świecie upadłych wartości. Ich twórczość to testament, który dla nas zostawiły i zostawili – zaznaczają twórcy „Nieukończonych żyć”.

Wernisaż tej wystawy w Muzeum Żydów Mazowieckich połączony będzie z wykładem o pisarkach i poetkach żydowskich, który wygłosi dr Karolina Szymaniak: literaturoznawczyni i kulturoznawczyni, tłumaczka, adiunkt w Katedrze Judaistyki im. Tadeusza Taubego Uniwersytetu Wrocławskiego oraz w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie. Jest laureatką wielu nagród i stypendiów, współzałożycielką Żydowskiego Instytutu Sztuki. Autorką publikacji m.in. o pisarce Deborze Vogel tworzącej w językach jidysz i polskim. Za opracowanie pism Racheli Auerbach w getta warszawskiego otrzymała Nagrodę Historyczną „Polityki” w 2016 roku. Wykładała m.in. w Stanach Zjednoczonych, Izraelu, Francji, Niemczech, Australii, Litwie i w Ukrainie.

4 WRZEŚNIA, 18:00

„Podziemny Muranów” – spotkanie literackie z prof. Jackiem Leociakiem. Prowadzenie: Rafał Kowalski.

Jacek Leociak jest kierownikiem Zakładu Badań nad Literaturą Zagłady w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, członkiem założycielem Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Zajmuje się różnymi formami zapisu doświadczeń granicznych, w tym doświadczenia Zagłady. Razem z prof. Barbarą Engelking przygotował koncepcję galerii „Zagłada” w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie.

Jest autorem m.in. książek „Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście” (wspólnie z prof. Barbarą Engelking), „Biografie ulic. O Żydowskich ulicach Warszawy” (uhonorowaną historyczną Nagrodą Klio), „Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie” (nominacja do Nagrody Literackiej Nike), „Warszawski trójkąt Zagłady” (wspólnie z Zofią Waślicką-Żmijewską i Arturem Żmijewskim; nominacja do Nagrody m.st. Warszawy), antologii „Archiwum Ringelbluma” wspólnie z Martą Janczewską). W 2019 roku otrzymał Nagrodę im. Kazimierza Wyki, przyznawaną za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej.

W 2024 roku swoją premierę miała jego najnowsza publikacja „Podziemny Muranów” z fotografiami autorstwa Artura Żmijewskiego, po lekturze której Rafał Kowalski z Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku napisał: „Profesora Jacka Leociaka wędrówka po Muranowie jest lekcją uważnego patrzenia i słuchania. Dostrzegania w miejscu-po-getcie tamtego świata niczym starego tekstu, który nie znika całkowicie, prześwituje przez nową warstwę pisma. Usłyszenia życia w wielkim milczeniu pośród gwaru współczesnego miasta… Spaceruje ze zdjęciami, rzeczami, świadectwami, często mocno zniszczonymi, cudem ocalałymi. Zatrzymuje się na dłuższą chwilę, by napisać wybitną książkę, po czym znów rusza”.

5 WRZEŚNIA

„Nizozot” – koncert zespołu Bastarda Trio.

Zespół tworzą klarnecista Paweł Szamburski, wiolonczelista Tomasz Pokrzywiński i Michał Górczyński grający na klarnecie kontrabasowym. Czerpią inspiracje ze średniowiecznej i renesansowej polifonii, poprzez dziewiętnastowieczne chasydzkie niguny (czyli mistyczne pieśni pozbawione słów, sylabizowane), po muzykę tradycyjną z różnych zakątków świata. W oparciu o to kreują również własne kompozycje i improwizacje. – W ten sposób muzyczne tradycje minionych epok płynnie przekształcają się w oryginalną, bardzo osobistą i na wskroś współczesną wypowiedź artystyczną – podkreślają członkowie Bastarda Trio.

Zespół ceniony jest w Polsce i poza jej granicami: w ramach koncertów (np. w prestiżowej Het Concertgebouw w Amsterdamie), tworzenia specjalnych programów na zaproszenie organizatorów festiwali (np. Warszawskiej Jesieni) i instytucji kultury (np. Filmoteki Narodowej-Instytutu Audiowizualnego), i za wzięcie udziału w międzynarodowym projekcie badawczym HERA „Sound Memories: The Musical Past in Late-Medieval and Early-Modern Europe”, realizowanego przez wiodące uniwersytety europejskie.

W 2023 roku swoją premierę miał album tego tria zatytułowany „Nizozot”, inspirowany spuścizną trzech dynastii chasydzkich: Modrzyc, Szapiro i Koźnic. Muzycy starają się na nim odkryć uniwersalne piękno żydowskich melodii i jednocześnie opowiedzieć własną historię.

• – Fotografia Karoliny Szymaniak: jej archiwum prywatne.
• – Fotografia Jacka Leociaka: Mikołaj Starzyński.
• – Fotografia Bastarda Trio: archiwum zespołu.

Zapraszamy serdecznie.