Europejscy protestanci o nadziei i Wieczerzy Pańskiej – 9. Zgromadzenie Wspólnoty Kościołów Ewangelickich w Europie obraduje w Sybinie (Rumunia)

Źródło: ewangelicy.pl

27 sierpnia 2024 roku rozpoczęło się w Sybinie 9. Zgromadzenie Ogólne Wspólnoty Kościołów Ewangelickich w Europie (GEKE). Spotkanie Wspólnoty reprezentującej 40 milionów wiernych z 96 Kościołów protestanckich tradycji luterańskiej, reformowanej, unijnej i metodystycznej odbywa się pod hasłem „W świetle Chrystusa – wezwani do nadziei.”

28 sierpnia 2024, Redakcja Ewangelicy

Węgierskie kontrowersje

Do Sybina przybyło 100 delegatów z prawie wszystkich Kościołów członkowskich GEKE. Z uczestnictwa w Zgromadzeniu zrezygnowali przedstawiciele węgierskich Kościołów reformowanych.

Diecezje Węgierskiego Kościoła Reformowanego w Rumunii zwróciły się do władz Wspólnoty o wycofanie z obrad dokumentu „Płeć – seksualność – małżeństwo – rodzina”, argumentując, że temat jest zbyt kontrowersyjny i może wywoływać zbyt daleko idące różnice zdań.

Ponad 400-stronicowy tekst jest dokumentem studyjnym, uwzględniającym interdyscyplinarne aspekty poruszanych zagadnień, zleconym do opracowania jeszcze przez poprzednie Zgromadzenie Ogólne, które odbyło się w 2018 roku w Bazylei (Szwajcaria). Tekst, który wywołał sprzeciw węgierskich reformowanych, nie był na żadnym etapie tekstem doktrynalnym i jako taki nie miał być przedmiotem głosowania ani też oficjalnym stanowiskiem Kościołów należących do GEKE. Tym bardziej decyzja węgierskich reformowanych w Rumunii, z którą utożsamił się Reformowany Kościół na Węgrzech, wywołał zdumienie władz GEKE, które odmówiły spełnienia prośby.

W specjalnym oświadczeniu reformowani podkreślili, że nie wyślą swoich delegatów do Sybina, a jedynie obserwatorów. Podjęta decyzja nie oznacza jednak, że węgierscy reformowani rezygnują z członkostwa w GEKE lub je zawieszają, ani też ograniczają swoich zobowiązań wobec Wspólnoty.

W Zgromadzeniu, oprócz delegatów, udział biorą również obserwatorzy wysłani przez partnerskie organizacje kościelne oraz Kościoły, które nie są sygnatariuszami Konkordii Leuneberskiej jak chociażby ewangelicko-luterański Kościół Szwecji.

Mimo zaproszenia do Sibiu nie przybył przedstawiciel Kościoła rzymskokatolickiego, ani też większościowego Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego. Szczególnie pierwsza absencja jest zastanawiająca, tym bardziej, że GEKE od niedawna prowadzi oficjalny dialog z Watykanem, który na krótko przed rozpoczęciem Zgromadzenia powiadomił o absencji swojego przedstawiciela.

Jak mówić o Bogu, praktyka Wieczerzy Pańskiej i demokracja

Podczas Zgromadzenia delegaci zapoznają się także z innymi tekstami, a w szczególności dwoma dokumentami studyjnymi – Chrześcijańska mowa o Bogu oraz Praktyka i teologia Wieczerzy Pańskiej. Obydwa teksty są efektem kilkuletniej pracy teologów różnych wyznań protestanckich z wielu krajów, natomiast dokument, dotyczący Sakramentu Wieczerzy Pańskiej powstał również przy udziale Kościołów członkowskich, które podzieliły się swoimi refleksami, dotyczącymi praktyki eucharystycznej począwszy od kwestii teologicznych poprzez liturgiczne, a skończywszy na technicznych. Innym tekstem z kolei jest dokument Kościół i demokracja przez grupę regionalną Europy południowo-wschodniej.

Swoje sprawozdanie przedstawiło prezydium GEKE oraz sekretarz generalny ks. dr Mario Fischer.

Zgromadzenie zajmie się ponadto stanowiskami Kościołów na temat migracji, sytuacji w Ukrainie, a także sytuacją na Bliskim Wschodzie oraz rozmowami międzyreligijnymi. Zespół młodych teologów przedstawi także wyniki konsultacji.

Omówiona zostanie również strategia GEKE „Być wspólnie Kościołem w świetle nadziei” na lata 2024-2030 oraz dokonany zostanie wybór nowej Rady GEKE w związku z końcem kadencji obecnej, w której zasiada m. in. ks. Marcin Brzóska, proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie. Delegatem Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce jest ks. Arkadiusz Raszka (Dzięgielów), a Kościoła Ewangelicko-Reformowanego bp Semko P. Koroza (Łódź). Obecny jest również ks. Paweł Gajewski, który reprezentuje Kościół Waldensów we Włoszech, a także ks. dr Ireneusz Lukas ze Światowej Federacji Luterańskiej.

Zgromadzenie w Sybinie wspiera duża grupa młodych wolontariuszy, w tym dwoje z Polski: Zuzanna Cebula (Kraków) oraz Adrian Gałuszka (Drogomyśl).

Liturgiczna inauguracja

Spotkanie GEKE rozpoczęło się od wielojęzycznego nabożeństwa połączonego z Sakramentem Wieczerzy Pańskiej. Kazanie wygłosił ks. John Bradbury (Zjednoczony Kościół Reformowany w Wielkiej Brytanii), urzędujący prezydent GEKE.

Podczas nabożeństwa przywitano również cztery nowe Kościoły członkowskie GEKE, wszystkie Kościoły – różnej wielkości – są Kościołami luterańskimi: Kościół Ewangelicko-Luterański Gruzji, Niemiecki Kościół Ewangelicko-Luterański w Ukrainie, Kościół Islandii oraz Niemiecki Kościół Ewangelicko-Luterański Łotwy.

Jednocześnie oficjalnie pożegnano Ewangelicko-Luterański Kościół Łotwy, który zdecydował się opuścić struktury GEKE, m. in. z powodu swojego stanowiska wobec ordynacji kobiet.

Obrady GEKE odbywają się w średniowiecznej katedrze luterańskiej Marii Panny, należącej do Ewangelickiego Kościoła Augsburskiego Wyznania w Rumunii – Kościoła gromadzącego saskich Transylwańczyków, używających w liturgii języka niemieckiego. Kościół ten jest jednym z dwóch Kościołów luterańskich w Rumunii, posiadający ok. 10 tys. wiernych, ale aż 150 budynków kościelnych, z których aż 90% stanowią kościoły średniowieczne. Niektóre z nich wpisane są na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO

GEKE jest Wspólnotą Kościołów różnych wyznań protestanckich, głównie wywodzących się z XVI-wiecznej Reformacji, które na mocy Konkordii Leuenberskiej łączy pełna wspólnota ołtarza i ambony, czyli uznają i praktykują między sobą wspólnotę eucharystyczną oraz wzajemną posługę duchownych w swoich Kościołach.