"Teologia i obojętność". Gośćmi Karoliny Wigury: Anna Karoń-Ostrowska i Stanisław Krajewski.

Źródło: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

"Nie bądź obojętny"

"Nie bądź obojętny" – to zdanie przywołane przez Mariana Turskiego przed bramą śmierci obiegło cały świat. Ale czym właściwie jest obojętność? Moralnym nakazem, obowiązkiem, cywilizacyjnym stemplem, a może indywidualną potrzebą? Przyjrzymy się obojętności w różnych kontekstach w ramach nowego podcastu Muzeum POLIN. W trzecim odcinku pt. "Teologia i obojętność" gośćmi Karoliny Wigury będą Anna Karoń-Ostrowska i Stanisław Krajewski.

• Rozmowy prowadzi Karolina Wigura
• Premiera III odcinka na kanale YouTube: 25 maja (czwartek), godz. 20.00, "Teologia i obojętność"
• Słuchaj także na polin.pl, Spotify oraz innych aplikacjach podcastowych

W trzecim odcinku cyklu przyjrzymy się obojętności w kontekście teologii. Jak teologia opisuje obojętność? Czy jest wystarczająco wrażliwa w tej kwestii? Z zaproszonymi gośćmi porozmawiamy o tym, co na temat obojętności mówią teologie żydowska i chrześcijańska. Czy jest coś takiego jak grzech obojętności, czy jedynie grzech zaniechania? Czy obojętność, ten stan odrętwienia, ewoluował w teologii w jakikolwiek sposób na skutek wydarzeń wojennych i Zagłady?

Rabini i teolodzy mieli zróżnicowane stanowiska po wojnie: Abraham Heschel, Hans Jonas, Emanuel Levinas, Martin Buber, Karl Rahner i inni. Niektórzy z nich mówili o śmierci czy milczeniu Boga. Zagadka obojętności i milczenia Boga wobec zła, która pojawia się w tekstach teologicznych, jest jedną z najbardziej mrocznych, by nie powiedzieć, ponurych i niezgłębionych tajemnic bytu.

A może jest jeszcze gorzej? Może Bóg nie tylko milczy wobec jęków i modlitw ofiar, ale świadomie zsyła nieszczęścia na Hioba i jego anonimowych, choć milion razy zwielokrotnionych następców. Okrutna obojętność Boga wobec bezmiaru niezawinionego cierpienia jest faktem, z którym ludzie nie umieją i zapewne nie będą umieli sobie poradzić. Obojętność, która ma wymiary kosmiczne. Czy dlatego, że – jak pisze ks. Michał Heller w swoich rozważaniach kosmologicznych – "nie interesuje Go nic mniejszego od nieskończoności"?

Uczestniczki i uczestnicy rozmowy:

• Karolina Wigura – socjolożka, historyczka idei, publicystka, pisze m.in. dla działu politycznego w Kulturze Liberalnej, wykładowczyni Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
• Anna Karoń-Ostrowska – filozofka, wykładowczyni akademicka, od 1993 roku w redakcji "Więzi". Współzałożycielka Instytutu Myśli Józefa Tischnera. Pomysłodawczyni i członkini Komitetu Naukowego krytycznego wydania pism literackich i teatralnych Karola Wojtyły–Jana Pawła II. Autorka książki "Dramat spotkania człowieka z Bogiem i z drugim w myśli Karola Wojtyły–Jana Pawła II". Współautorka m.in.: "Dzieci Soboru zadają pytania",
• "Spotkanie" (wywiad-rzeka z ks. Józefem Tischnerem).
• Stanisław Krajewski – filozof, matematyk i publicysta, działacz mniejszości żydowskiej w Polsce. Profesor na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Były przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Filozofii UW. Po 1989 roku współtworzył Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Izraelskiej, Polską Radę Chrześcijan i Żydów (której współprzewodniczącym jest od początku) oraz Fundację Forum Żydowskie, w ramach której zainicjował "żydowski telefon zaufania". Autor m.in. "54 komentarze do Tory dla nawet najmniej religijnych spośród nas", "Żydzi, judaizm, Polska".

Posłuchaj drugiego odcinka "Historia i obojętność"

Gośćmi Karoliny Wigury byli: Maciej Górny i Jarosław Kuisz.

Do czego w najnowszej historii doprowadziła nas obojętność, brak reakcji i nieangażowanie się? Jaką lekcję możemy z tego wyciągnąć? Wątek powstania w getcie warszawskim jest pretekstem do dyskusji o obojętności, jak i nieobojętności Polaków wobec Żydów, jak również do rozmowy na temat wojny i obojętności. Także tej wojny, która rozgrywa się teraz w Ukrainie.

Transkrypcja drugiego odcinka "Historia i obojętność" >>

Posłuchaj pierwszego odcinka "Filozofia i obojętność"

Gośćmi Karoliny Wigury byli: Tomasz Stawiszyński i Piotr Stankiewicz.

W pierwszym odcinku cyklu przyglądaliśmy się obojętności w kontekście filozofii. Co filozofia mówi o bierności, winie, zaangażowaniu? Co Marek Aureliusz lub Budda powiedzieliby o współczesnym świecie, który jak się wydaje jest coraz bardziej obojętny? Czy filozofia może nam nieść jakieś pocieszenie wobec obecnego "trendu obojętności"? Zachęcamy do posłuchania rozmowy.

Transkrypcja pierwszego odcinka "Filozofia i obojętność" >>

W siedmioodcinkowym podcaście "Nie bądź obojętny" będziemy mówili o obojętności z perspektywy filozofii, najnowszej historii, teologii żydowskiej i chrześcijańskiej. Zastanowimy się nad źródłami tego zjawiska w dzisiejszych czasach, podyskutujemy o obojętności lub jej braku w mediach, polityce, ale też w literaturze i poezji. Podążając za hasłem "Nie bądź obojętny", postaramy się przeanalizować rozmaite aspekty obojętności, myśląc o przyszłości i zastanawiając się, co zrobić, by obojętność w dzisiejszym świecie była coraz mniej "popularna".

Premiery kolejnych odcinków:

• 28 września (czwartek), godz. 20.00, "Psychologia i obojętność",
• 26 października (czwartek), godz. 20.00, "Media i obojętność",
• 23 listopada (czwartek), godz. 20.00, "Literatura i obojętność",
• 14 grudnia (czwartek), godz. 20.00, "Obojętność dziś".

Podcast "Nie bądź obojętny" realizowany jest w ramach całorocznego programu Muzeum POLIN "Nie bądź obojętny. 80. rocznica powstania w getcie warszawskim".