Spotkanie autorskie z Małgorzatą Międzobrodzką, autorką „Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna”

Spotkanie autorskie z Małgorzatą Międzobrodzką, autorką „Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna”

Źródlo: JCC Krakow i Wydawnictwo Żyznowski

Zaproszenie Wydawcy

Serdecznie zapraszamy naspotkanie z Małgorzatą Międzobrodzką, autorką książki „Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna”. Prowadzenie: dr Edyta Gawron „Pisząc o mieszkających kiedyś w Wieliczce Żydach, uświadomiłam sobie, że próbuję przywrócić historii miasta jej część zapomnianą, część trudną, skomplikowaną, tragiczną, ale nierozdzielną.”

Małgorzata Międzobrodzka „Małgorzata Międzobrodzka niniejszą pracą tworzy osnowę faktograficzną dla historii Żydów wielickich. Autorka skorzystała z olbrzymiej ilości materiałów źródłowych: zarówno oryginalnych, niepublikowanych, jak i takich, które ukazały się drukiem. Stworzyła kalendarium społeczności żydowskiej w Wieliczce, którego nikt do tej pory nie ustalił i nie sporządził.

Patrzy ona na swoich historycznych bohaterów w jakimś stopniu z zewnątrz, bo przez dokumenty żydowskie i nieżydowskie, które przechowują instytucje i takie, i takie. Dwa ostatnie rozdziały książki mają nieco inny, bardziej osobisty charakter, gdyż obfitość materiałów archiwalnych Autorka zastąpiła relacjami i świadectwami tych, którzy przeżyli.

Bardzo dużym zbiorem dokumentów z okresu okupacji są podania o pozwolenie na zamieszkanie w Wieliczce (ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie), które Autorka skopiowała z rękopiśmiennych podań (stąd różne wersje nazwisk) i wciągnęła do aneksu. To potężny zbiór personaliów, który stanowi również bardzo przydatne narzędzie dla wszystkich, którzy mogą w tym regionie szukać swoich przodków.”

Wiesław Żyznowski (Wydawca)

More:

Nagroda im. ks. Stanisława Musiała dla Małgorzaty Międzobrodzkiej 3 marca 2023

Źródło: Wydawnictwo Żyznowski 7 marca 2023

3 marca 2023 w auli Collegium Novum UJ odbyło się uroczyste wręczenie Nagród im. księdza Stanisława Musiała Małgorzacie Międzobrodzkiej i Agnieszce Mysakowskiej. Nagroda ta, ustanowiona przez Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”, jest przyznawana co roku osobom szczególnie zasłużonym dla dialogu polsko-żydowskiego i chrześcijańsko-żydowskiego. Fundatorami nagrody są: rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa oraz Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie.

Z laudacji dla Małgorzaty Międzobrodzkiej wygłoszonej przez Roberta Piaskowskiego, pełnomocnika Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury:

„Wydana w 80. rocznicę zagłady wielickich Żydów publikacja opowiada nie tylko o życiu tej społeczności, ale przede wszystkim o w wielkiej nieobecności. W czasie okupacji hitlerowskiej zginęła przecież połowa ludności żydowskiej Europy i aż 90% jej przedwojennej populacji w Polsce, której blisko 3,5 milionowa diaspora była druga co do wielkości na świecie.”

„Wraz z ludźmi niemal unicestwiona została tworzona przez stulecia kultura materialna i duchowa narodu. Niemal.

Dzięki badaczom takim jak dzisiejsza laureatka udaje się, kawałek po kawałku, odbudowywać chociaż ułamek wielkiej spuścizny, którą nazistowska machina zagłady skazała na wymazanie z powierzchni ziemi.”

Istotą tej nagrody jest budowanie stosunków międzyludzkich opartych na wielkim szacunku i wzajemnej akceptacji, współpracy […]
– Małgorzata Międzobrodzka

Małgorzata Międzobrodzka mówi o swojej książce: „Pisząc tę ksiażkę trafiłam na zdanie, które figuruje na okładce: Żydzi byli dobrzy ludzie, ale po co pisać o nich książkę. Nagroda ta umocniła mnie w przekonaniu, że dla wielu osób ta książka jest ważna i cieszę się, że po wielu, wielu latach została przeze mnie napisana.”

Zdjęcia i film publikuje Wydawca - Urszula i Wiesław Żyznowscy dzięki uprzejmości Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Autor zdjęć: Anna Wojnar

Małgorzata Międzobrodzka: Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna

Jews in Wieliczka. A Documentary Narrative

Małgorzata Międzobrodzka niniejszą pracą tworzy osnowę faktograficzną dla historii Żydów wielickich. Autorka skorzystała z olbrzymiej ilości materiałów źródłowych: zarówno oryginalnych, niepublikowanych, jak i takich, które ukazały się drukiem. Stworzyła kalendarium społeczności żydowskiej w Wieliczce, którego nikt do tej pory nie ustalił i nie sporządził. Patrzy ona na swoich historycznych bohaterów w jakimś stopniu z zewnątrz, bo przez dokumenty żydowskie i nieżydowskie, które przechowują instytucje i takie, i takie. Dwa ostatnie rozdziały książki mają nieco inny, bardziej osobisty charakter, gdyż obfitość materiałów archiwalnych Autorka zastąpiła relacjami i świadectwami tych, którzy przeżyli. Bardzo dużym zbiorem dokumentów z okresu okupacji są podania o pozwolenie na zamieszkanie w Wieliczce (ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie), które Autorka skopiowała z rękopiśmiennych podań (stąd różne wersje nazwisk) i wciągnęła do aneksu. To potężny zbiór personaliów, który stanowi również bardzo przydatne narzędzie dla wszystkich, którzy mogą w tym regionie szukać swoich przodków.

– Wiesław Żyznowski: Od wydawcy

„Pisząc o mieszkających kiedyś w Wieliczce Żydach, uświadomiłam sobie, że próbuję przywrócić historii miasta jej część zapomnianą, część trudną, skomplikowaną, tragiczną, ale nierozdzielną.”
– Małgorzata Międzobrodzka: Od autorki

Ta opowieść o obecności (i nieobecności) Żydów w Wieliczce, o ich relacjach z miastem, jego chrześcijańskimi mieszkańcami, kopalnią, a także ze sobą nawzajem, rozpoczynająca się w XIV, a kończąca w XX wieku, z całą pewnością nie jest opowieścią kompletną. Być może przestrzeń pomiędzy przedstawionymi faktami wypełniały ważniejsze wydarzenia, na których ślad nie trafiłam, i być może ktoś w przyszłości wypełni te luki.

– – –

This narrative, which is most certainly incomplete, begins in the fourteenth century and ends in the twentieth. It tells of the presence (and absence) of Jews in Wieliczka, of their relationships and connections with the town, with its Christian inhabitants, with the salt mine, and also with each other. Perhaps events of greater import, whose traces I did not discern, occurred in the spaces between the facts presented here, and perhaps someone will fill those lacunae at a future date.

– Małgorzata Międzobrodzka: Od autorki / Note from the author

Małgorzata Międzobrodzka jest absolwentką historii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1978–1994 pracowała jako asystent w Bibliotece Polskiej Akademii Nauk. Swoją dalszą karierę zawodową związała z Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, gdzie pracowała od grudnia 1994 roku do końca czerwca 2016 roku (od listopada 1997 roku była kierownikiem działu historycznego). Poza dziejami Wieliczki (m.in. historią solnictwa i żup krakowskich) autorka zajmuje się tematyką społeczności żydowskiej Wieliczki i okolic.