Czytelnia POLIN: "Nie tylko Kroke. Historia Żydów krakowskich"

Źródło: POLIN

Rozmowę na temat książki pt. "Nie tylko Kroke. Historia Żydów krakowskich". Z Michałem Galasem, Edytą Gawron i Przemysławem Zarubinem rozmawiać będzie Marta Perchuć-Burzyńska. Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego.

• 1 lutego 2023 (środa), godz. 18.00
• spotkanie stacjonarne w Muzeum
• dyskusja w języku polskim

Tysiąc lat historii żydowskiej społeczności Krakowa – w jednej książce. Monografia, na którą Kraków czekał od pokoleń.

Szczycimy się faktem, że uciekający z całej Europy przed prześladowaniami Żydzi znaleźli schronienie w Polsce – w Po-lin, "miejscu, w którym mogli odpocząć". Ale co poza tym wiemy o historii Żydów w jednym z pierwszych miejsc ich osadnictwa, w Krakowie? Monumentalna i jednocześnie wciągająca opowieść o krakowskiej społeczności żydowskiej wypełnia białą plamę w polskiej historiografii.

W obszernej i ilustrowanej pracy autorzy prowadzą czytelnika przez żydowskie dzieje, począwszy od średniowiecza i pierwszych przybywających do Krakowa grup Żydów. Wyjaśniają powody przenosin do Kazimierza, opisują rozwój żydowskiego Krakowa w "złotym wieku" ery Jagiellonów, udział Żydów w polskim ruchu narodowym czasów rozbiorów i ich rolę w odrodzeniu Polski. Gwar krakowskich ulic był przez stulecia niepowtarzalną polifonią jidysz, hebrajskiego i polskiego. Temu, jak umilkł, poświęcone są rozdziały dotyczące czasu Zagłady. Monografię kończy część odnosząca się do odrodzenia życia żydowskiego po wojnie i próbach przywrócenia pamięci o żydowskim Krakowie.

Na kartach książki znajdziemy też informacje o życiu codziennym i wiele nieoczywistych wątków dotyczących społeczności żydowskiej, jak jej kontakty z dworem królewskim czy barwny obraz półświatka. Poznamy wielkich kabalistów i słynnych rabinów, specyfikę ruchów mesjańskich, chasydyzmu i "żydowskiego oświecenia". Dowiemy się także o działalności organizacji Żydów krakowskich poza granicami Polski.

Michał Galas – kierownik Zakładu Historii Judaizmu i Literatur Żydowskich oraz kierownik Pracowni Badań nad Historią i Kulturą Żydów w Polsce i Relacjami Polsko-Żydowskimi im. Marcella i Marii Roth. Członek Rady Dyscypliny Historia UJ. Pełnił funkcje: dyrektora Instytutu Judaistyki UJ), skarbnika European Association for Jewish Studies oraz prezesa Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich.

Autor, współautor i redaktor wielu publikacji w zakresie zainteresowań badawczych – historii religijnej Żydów polskich oraz historii judaizmu we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem judaizmu w USA.

Profesor wizytujący i wykładowca na wielu uniwersytetach, w tym: University College London, University of Rochester, USA, University of Potsdam, Maryland University, Cambridge University, Ukraiński Katolicki Uniwersytet we Lwowie i in.

Edyta Gawron – historyczka specjalizująca się w historii współczesnej Żydów. Prowadzi badania z zakresu historii społecznej Żydów w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Żydów krakowskich. Jest autorką prac dotyczących dziejów Żydów w Krakowie oraz obszaru Galicji. Prowadzi badania nad okresem Zagłady w Krakowie, koncentrując się nad historią społeczną krakowskiego getta. Jej prace dotyczą także opracowania relacji świadków Zagłady i okresu powojennego w Polsce.

Kuratorka i współkuratorka wystaw historycznych – m.in. wystawy stałej "Kraków – czas okupacji 1939-45" w dawnej Fabryce Schindlera, "Polska i Palestyna – dwie ziemie i dwa nieba. Żydzi krakowscy w obiektywie Ze’va Aleksandrowicza" w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie.

Przemysław Zarubin – dr historii, specjalizuje się w dziejach Żydów w okresie staropolskim. Do jego obszarów zainteresowań należą: stosunek sejmików szlacheckich wobec Żydów, zagadnienie konwersji żydowskich, życie ludzi z marginesu społecznego, przestępczość żydowska oraz historia Żydów krakowskich (XVIII-XIX wiek).

Pracuje jako asystent w Zakładzie Historii Żydów na Uniwersytecie Jagiellońskim. Prowadzi zajęcia z historii średniowiecza oraz historii nowożytnej. Jest administratorem naukowej bazy danych projektu pt. "Żydowski samorząd ziemski w Koronie (XVII-XVIII wiek)". Jest autorem haseł w Encyklopedii Krakowa. Członek zwyczajny Komisji Historii i Kultury Żydów PAU. Jest kierownikiem grantu z Narodowego Centrum Nauki pt. "Rola Żydów w życiu gospodarczym Krakowa i okolic w okresie autonomicznym".

Marta Perchuć-Burzyńska – dziennikarka radiowa i telewizyjna. Z wykształcenia romanistka. Związana od lat z Radiem TOKFM, w którym jest wydawcą i prezenterem informacji, a także prowadzi audycje Kultura Osobista i Godzina Kultury. Współprowadząca audycję Poczytalni. Autorka telewizyjnego cyklu spotkań z ludźmi kultury "Tamte lata, tamte dni".