XV Obchody Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu – Rzeszów, 27 stycznia 2023

Dzień Pamięci o Ofiarch Holocaustu - obchody w Rzeszowie

Źródło: IPN

Miasto Rzeszów po raz piętnasty włącza się w Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu, które potrwają od 27 stycznia do 3 lutego 2023 r.

Uroczystości w całym województwie koordynowane są przez prof. Elżbietą Rączy z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie i UR oraz prof. Wacława Wierzbieńca z Uniwersytetu Rzeszowskiego.

27 stycznia 2023 r. o godz. 9:00 spotkamy się pod bramą cmentarza żydowskiego w Rzeszowie na ul. Rejtana, który powstał w 1849 r. Cmentarz ten został doszczętnie zdewastowany podczas II wojny światowej. Znajdują się tam nieliczne macewy oraz obelisk na grobie pomordowanych Żydów podczas Holokaustu, ufundowany w 1947 r. przez ocalonych Żydów rzeszowskich.

W tym miejscu zostanie odmówiona modlitwa z udziałem Rabina Yehoshua Ellisa z Warszawy i potomków byłych żydowskich mieszkańców obecnego województwa Podkarpackiego oraz złożone kwiaty i zapalone światło pamięci ku czci pomordowanych Żydów.

Kolejnym punktem na mapie Rzeszowa będzie pomnik - głaz zlokalizowany na terenie nieistniejącego już XVI-wiecznego cmentarza żydowskiego, zniszczonego w czasie II wojny światowej. Obecnie nazywanego placem Ofiar Getta. Ustawiono go przy ścieżce w pobliżu dwóch synagog: tzw. staromiejskiej i nowomiejskiej.
Na monumencie wmontowana jest tablica pamiątkowa z inskrypcją mówiącą o tym, że w lecie 1942 r. zgromadzono w tym miejscu Żydów przed wywiezieniem ich do obozów zagłady.
W tym miejscu o godz.11:00 oddamy hołd wywiezionym i straconym ofiarom holokaustu z Rzeszowa i okolic.

O godz. 12:00 odbędzie się otwarcie wystawy „Żydowski akropol” w Archiwum Państwowym w Rzeszowie, na ul. Warneńczyka 57.

27 stycznia 2023 r. obchodzić będziemy również 78. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Głównym motywem obchodów rocznicowych jest początek zagłady w Auschwitz, która rozpoczęła się wiosną 1942 r. Wtedy to Niemcy rozpoczęli masowe deportacje Żydów do Auschwitz, władze obozowe zdecydowały o utworzeniu dwóch prowizorycznych komór gazowych w pobliżu obozu Auschwitz II-Birkenau.

Delegacja Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie zapali światło pamięci na pomniku pamięci Ofiar Obozów Koncentracyjnych, który mieści się na terenie Cmentarza Komunalnego Wilkowyja.

PROGRAM OBCHODÓW W RZESZOWIE:

27 stycznia 2023 r. (piątek)

9.00 - 10.00
Uczczenie Ofiar Holocaustu z udziałem Rabina Yehoshua Ellisa z Warszawy i potomków byłych żydowskich mieszkańców obecnego województwa Podkarpackiego (nowy Cmentarz żydowski, al. Rejtana – wejście od ul. Dołowej)
11.00 - 11.30
Uczczenie Ofiar Holocaustu przy obelisku na starym cmentarzy żydowskim w Rzeszowie, ul. Bożnicza
12.00
Otwarcie wystawy „Żydowski akropol” (Archiwum Państwowe w Rzeszowie, ul. Warneńczyjka 57)

28 stycznia 2023 r. (sobota)

10.00 - 10.30
Modlitwa za Ofiary Holocaustu, połączona z odczytywaniem nazwisk Polaków z Podkarpacia zamordowanych za pomoc niesioną Żydom oraz Żydów, którzy ponieśli śmierć wraz z nimi (Kościół Farny pw. Św. Wojciecha i Stanisława w Rzeszowie, pl. Farny 5)
18.00
Wykład: Tu się modlili, tu się spotykali - synagoga jako miejsce modlitwy i centrum życia społecznego; Prowadzenie: Karolina Ożóg, Stowarzyszenie Rajsze (Biuro Wystaw Artystycznych w Rzeszowie ul. Sobieskiego 18)
Wystawa towarzysząca: Ślady Przeszłości – fotografie Żydów rzeszowskich z końca XIX i początków XX wieku; Autorzy: Marzena Lorens, Rafał Kocoł; Produkcja: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie.

29 stycznia 2023 r. (niedziela)

12.00
Spacer: Tu mieszkali. Spacer ku pamięci mieszkańców Rzeszowa zamordowanych podczas Holokaustu; Plac Ofiar Getta w Rzeszowie, Kamień Pamięci, prowadzenie: Marta Wójcik, Stowarzyszenie Rajsze

1 lutego 2023 r. (środa)

9.00 - 10.00
Prezentacja książki malarki Niny Talbot z USA, pt. The Past is the Present (Nowy Jork 2022), poświęconej jej rodzinie z Dynowa i pracom artystycznym dotyczącym Holocaustu (Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Historii sala 234, al. Rejtana 16c)
9.30 - 11.00
Losy rodzin Halpern, Ringler i Chonigsman w okresie Holocaustu (o swoich bliskich opowiedzą: Rachel Halpern, Tamar Halpern, Szmuel Halpern, Dawid Ringler, Wiktoria Chonigsman)
11.30 - 13.00
Prezentacja malarki Niny Talbot z USA pt. The Past is the Present (Nowy Jork 2022) poświęconej jej rodzinie z Dynowa i pracom artystycznym dotyczącym Holocaustu; Archiwum Państwowe (Rzeszów ul. Władysława Warneńczyka 57).
Wydarzeniom towarzyszyć będzie wystawa Żydowski Akropol; Archiwum Państwowe (Rzeszów ul. Władysława Warneńczyka 57)

2 lutego 2023 r. (czwartek)

10.00 - 10.30
Prelekcja dr hab. Elżbiety Rączy (UR, IPN O/Rzeszów, Zagłada Żydów na podkarpaciu w okresie niemieckiej okupacji. (Liceum Sztuk Plastycznych im. Piotra Michałowskiego; ul. Stanisława Staszica 16 A)
10.30 - 11.30
Prezentacja książki Niny Talbot z USA The Past is the Present, New Jork 2022 poświęconej jej rodzinie z Dynowa i pracom artystycznym dotyczącym Holocaustu. (Liceum Sztuk Plastycznych im. Piotra Michałowskiego w Rzeszowie, ul. Staszica)

VII edycja konferencji dla nauczycieli Jak uczyć o Holocauście? Rola instytucji muzealnych w nauczaniu o zagładzie Żydów:

  • Roman Zych, PCEN/PZPW Rzeszów, Rozpoczęcie konferencji
  • Krystyna Wróblewska, Dyrektor PCEN/PZPW w Rzeszowie, Powitanie uczestników konferencji i słowo wstępne
  • Prof. dr hab. Wacław Wierzbieniec, UR, Materiały dotyczące Holokaustu w zbiorach muzeów na Podkarpaciu • Nina Talbot, New York, Prezentacja książki malarki Niny Talbot z USA, pt. „The Past is the Present“ (Nowy Jork 2022), poświęconej jej rodzinie z Dynowa i pracom artystycznym

Organizatorzy:

  • Zakład Historii i Kultury Żydów Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego
  • Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie
  • Archiwum Państwowe w Rzeszowie
  • Podkarpackie Kuratorium Oświaty
  • Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli
  • Stowarzyszenie Rajsze

Obchody na Podkarpaciu

27 stycznia - 3 lutego 2023
Błażowa, Czudec, Dukla, Dynów, Głogów Małopolski, Gmina Wiśniowa, Haczów, Jasło, Jarosław, Kolbuszowa, Korczyna, Krosno, Lubaczów, Łukawiec, Nowosielce, Przemyśl, Rzeszów, Sanok, Tarnobrzeg, Turze Pole, Tyczyn, Uherce Mineralne, Zagórz, Zarszyn.

PLIKI DO POBRANIA