Za nami konferencja „80 lat po Aktion „Reinhardt” (1942-1943): reakcje społeczne i upamiętnienie"

22/09/2022 | Na stronie od 22/09/2022

Za nami konferencja „80 lat po Aktion „Reinhardt” (1942-1943): reakcje społeczne i upamiętnienie"

Źródło: Żydowski Instytut Historyczny

„80 lat po Aktion „Reinhardt” (1942-1943): reakcje społeczne i upamiętnienie"

Autor: Żydowski Instytut Historyczny

W dniach 21-22 września 2022 roku w Żydowskim Instytucie Historycznym miała miejsce konferencja naukowa „80 lat po Aktion „Reinhardt” (1942-1943): reakcje społeczne i upamiętnienie" organizowana we współpracy z Państwowym Muzeum na Majdanku i Muzeum Getta Warszawskiego. To kolejne wydarzenie z cyklu upamiętnienia ofiar niemieckiej akcji „Reinhardt” w jej 80 rocznicę.

Celem konferencji było przedstawienie stanu badań dotyczącego zbiorowych i indywidualnych reakcji dwóch społeczności, żydowskiej i polskiej, w okresie terroru oraz masowych deportacji do obozów zagłady oraz i porównanie przebiegu akcji likwidacyjnych w getcie warszawskim oraz w różnych miejscach pięciu dystryktów Generalnego Gubernatorstwa.

Wykład otwierajacy zatytułowany „When Time ends: A cultural history perspective on Jewish life in Poland, 1940-1943” wygłosił prof. Daniel Blatman, Główny Historyk Muzeum Getta Warszawskiego.

Pierwszego dnia konferencji miały miejsce cztery panele poświęcone zagładzie Żydów i reakcjom lokalnych społeczności. Drugiego dnia konferencji wykład otwierający wygłosił prof. Stephan Lehnstaedt (Touro College Berlin). Tematem prelekcji były powojenne procesy dotyczące Aktion Reinhardt. Po otwarciu odbyły się trzy panele, w czasie których prelegenci podejmowali temat obozów zagłady oraz upamiętnień i pamięci o Aktion Reinhardt.

W czasie konferencji dyrektor Monika Krawczyk uhonorowała specjalną odznaką na 75-lecie Żydowskiego Instytutu Historycznego osoby zasłużone dla instytucji: dr Jarosława Sellina, prof. Andrzeja Żbikowskiego, dr Batię Brutin, Magdalenę Erdman, dr Martynę Grądzką-Rejak.

Podsumowaniem konferencji była dyskusja panelowa z udziałem prof. Andrzeja Żbikowskiego, dr. Martyny Grądzkiej-Rejak, prof. Dariusza Libionki i dr hab. Katarzyny Person. Uczestnicy konferencji naukowej brali również udział w wydarzeniach towarzyszących, takich jak koncert „Tak, jakbyśmy nigdy nie istnieli” w Teatrze Palladium, spacerach i oprowadzaniach.

80 lat po Aktion „Reinhardt” (1942-1943): reakcje społeczne i upamiętnienie | dzień 1

80 lat po Aktion „Reinhardt” (1942-1943): reakcje społeczne i upamiętnienie | dzień 2

Wiosną 1942 r. Niemcy – pod kryptonimem Akcja „Reinhard” – rozpoczęli deportacje i mordowanie Żydów z terenu Generalnego Gubernatorstwa oraz Bezirk Bialystok. Zabijano ich w trzech utworzonych w tym celu ośrodkach zagłady. Getto warszawskie było największym w okupowanej przez Niemców Europie. To właśnie z Warszawy, przez osiem tygodni, od 22 lipca do 21 września 1942 r. (święto Jom Kippur), bez przerwy odchodziły transporty do obozu zagłady w Treblince. Do listopada 1943 r., kiedy Akcja „Reinhard” została zakończona, zamordowano ponad 1,5 mln Żydów polskich, a także z innych krajów okupowanej Europy. Konferencja, organizowana przez Muzeum Getta Warszawskiego i Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, odbywa się w 80. rocznicę rozpoczęcia akcji zagłady polskich Żydów.

Pierwszym celem konferencji jest zbadanie zbiorowych i indywidualnych reakcji dwóch społeczności, żydowskiej i polskiej, w okresie terroru oraz masowych deportacji do obozów zagłady. Drugim celem jest zbadanie i porównanie przebiegu akcji likwidacyjnych w getcie warszawskim oraz w różnych miejscach pięciu dystryktów Generalnego Gubernatorstwa. Ważne są dla nas także konsekwencje dla społeczności żydowskiej i relacji z ludnością nieżydowską. Trzecim celem jest zbadanie sposobów upamiętniania terenów byłych obozów utworzonych w ramach „Akcji „Reinhard”.

Konferencja jest częścią upamiętnienia 80. rocznicy zagłady Żydów w niemieckiej akcji „Reinhard". Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy