Senat RP upamiętnił ofiary getta warszawskiego

Źródło: Żydowski Instytut Historyczny

Autor: Żydowski Instytut Historyczny

W 80. rocznicę wielkiej akcji likwidacyjnej getta warszawskiego z lata 1942 roku Senat RP przyjął uchwałę upamiętniającą blisko 300 tysięcy ofiar deportacji. Inicjatorem projektu była Dyrektor ŻIH Monika Krawczyk, która w liście do Marszałka Senatu przekazała propozycję tekstu uchwały.

W tekście przyjętym przez senatorów podkreślono, że wielka akcja likwidacyjna getta warszawskiego, która rozpoczęła się niemal równo osiemdziesiąt lat temu, 22 lipca 1942 roku, była częścią szerokiego, niemieckiego planu zagłady Żydów:

Początek wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta to bez wątpienia jedna z najtragiczniejszych dat w dziejach ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach Polski. Ale pamiętać należy, że akcja ta stanowiła tylko jeden z etapów operacji „Reinhardt”, mającej na celu wymordowanie wszystkich Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, a w dalszym planie – realizację zaplanowanej przez III Rzeszę eksterminacji europejskich Żydów.

Uchwałę przyjęto na posiedzeniu 20 lipca, a głosowało za nią wszystkich 81 obecnych na posiedzeniu senatorów. Pełen tekst uchwały można pobrać ze strony Senatu RP.

Dowiedz się więcej o deportacjach z warszawskiego getta

Przeczytaj o naszym programie upamiętnienia ofiar akcji „Reinhardt"

Senat jednogłośnie podjął uchwałę w 80. rocznicę wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta

Źródło: Senat RP

20 lipca br., podczas 46. posiedzenia, Senat jednogłośnie podjął uchwałę w 80. rocznicę wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta, która upamiętnia początek zagłady getta warszawskiego i tysięcy jego mieszkańców. Chcąc też uczcić pamięć blisko 2 mln żydowskich ofiar niemieckiej akcji „Reinhardt” z innych miejscowości okupowanej Polski, Izba oddała hołd pomordowanym polskim Żydom oraz składa cześć Ich pamięci.

Senatorowie przypomnieli w uchwale, że likwidację warszawskiego getta – największej i najliczniejszej w okupowanej Europie dzielnicy utworzonej przez okupacyjne władze do izolowania ludności żydowskiej – Niemcy rozpoczęli 22 lipca 1942 r., w dzień żydowskiego święta Tisza be-Aw, upamiętniającego zburzenie świątyni jerozolimskiej. Od tego dnia z Umschlagplatzu codziennie odchodziły transporty liczące 5–7 tys., a niekiedy nawet 10 tys. Żydów, w większości obywateli Rzeczypospolitej, wyruszających w swoją ostatnią drogę – na śmierć – do obozu zagłady w Treblince. W ciągu niespełna 2 miesięcy wywiezionych i zamordowanych w komorach gazowych obozu w Treblince zostało, według różnych szacunków, 250–300 tys. Żydów (ok. 75% ówczesnych mieszkańców getta).

W uchwale czytamy, że akcja wysiedlania getta warszawskiego unaoczniła dramatyczne położenie zamkniętych tam Żydów, zmobilizowała pozostałych przy życiu do szukania ratunku, zwłaszcza dla dzieci, poza murami getta, po tzw. aryjskiej stronie – wśród polskich przyjaciół i członków Polskiego Państwa Podziemnego, a członków konspiracji w getcie zmusiła do przygotowania zbrojnego oporu. Pierwszy akt zbrojnej samoobrony nastąpił już w styczniu 1943 r., a do kulminacyjnych wystąpień doszło w kwietniu 1943 r. podczas powstania w getcie warszawskim.

Senatorowie podkreślili, że początek wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta to bez wątpienia jedna z najtragiczniejszych dat w dziejach ludności żydowskiej w okupowanej Polsce. Wskazują, że stanowiła ona tylko jeden z etapów operacji „Reinhardt”, mającej na celu wymordowanie wszystkich Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, a w dalszym planie – realizację zaplanowanej przez III Rzeszę eksterminacji europejskich Żydów. „Przypominamy tę tragedię ludności żydowskiej – tragedię ludzką, tragedię narodu – ale także tragedię Warszawy oraz Polski. Wspominamy mordowany naród żydowski, wspominamy polskich Żydów, naszych współobywateli. Niech pamięć o tych dramatycznych wydarzeniach stanowi wyraz sprzeciwu i potępienia zbrodniczych, ludobójczych działań, tak by okrucieństwo, jakie wydarzyło się przed 80 laty, nigdy już się nie powtórzyło” – czytamy w uchwale.