80 lat temu Kraków utracił swoich żydowskich mieszkańców

Źródło: LoveKrakow.pl oraz Krakow.pl

W tym roku przypada 80. rocznica deportacji Żydów z krakowskiego getta do obozu zagłady w Bełżcu.

W piątek i w sobotę Muzeum Krakowa organizuje całą serię wydarzeń, które upamiętniają ten dramatyczny czas.

Przed wybuchem II wojny światowej w Krakowie mieszkało ponad 60 tys. Żydów. W utworzonym przez Niemców getcie znalazła się jedynie niewielka cześć przedwojennej żydowskiej społeczności miasta. Okupacyjny terror, przeludnienie, praca przymusowa, głodowe racje żywnościowe sprawiały, że każdy dzień spędzony w getcie był walką o przetrwanie. Pod koniec maja 1942 roku ogłoszono przymusową rejestrację, a na początku czerwca wywieziono z getta do Bełżca około 7 tys. osób. Czerwcowe deportacje Żydów zapoczątkowały masowy mord ludności żydowskiej w dystrykcie krakowskim realizowany w ramach tzw. akcji Reinhardt.

Plac Zgody (dziś plac Bohaterów Getta) był miejscem, na którym gromadzono ludność żydowską przed deportacjami. Ich przebieg dokładnie opisał polski aptekarz mieszkający w getcie, Tadeusz Pankiewicz, który obserwował wywózki z okien dyżurnego pokoju. Punktem zbornym po każdym wysiedleniu była jego apteka. W tym miejscu ludzie dzieli się informacjami o wywiezionych i ocalonych. Żydowscy znajomi polskiego aptekarza prosili go, aby napisał kronikę, w której opowiedziałby o ich losach, o tym co widział na co dzień mieszkając w getcie. W książce „Apteka w getcie krakowskim” Pankiewicz upomniał się o tych, którym nie udało się przeżyć, a o których nikt inny nie mógł się upomnieć, ponieważ zginęły całe rodziny. Obecnie w miejscu apteki Tadeusza Pankiewicza znajduje się muzeum Apteka pod Orłem, które kontynuuje misję farmaceuty upominania się o pamięć o nieobecnych, których życie zostało brutalnie przerwane.

Zdjęcia, które publikujemy w galerii, pochodzą z zasobów Muzeum Krakowa. Pokazują zarówno żydowskie życie w czasach przedwojennych, jak i czasy okupacji, getta i akcji deportacyjnej.

Program uroczystości:

Apteka pod Orłem (Muzeum Krakowa)

piątek, 3 czerwca:

• godz. 11.00–13.00 – spotkanie upamiętniające ofiary krakowskiego getta przeznaczone dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych
• godz. 11.00–12.00 – „Apteka Tadeusza Pankiewicza w getcie krakowskim” – indywidualne, bezpłatne zwiedzanie wystawy w Aptece pod Orłem dla uczestników wydarzenia, plac Bohaterów Getta 18
• godz. 12.00 – otwarcie wystawy plenerowej „I nigdy ich już więcej nie widzieliśmy”, plac Bohaterów Getta
• godz. 12.10 – spotkanie ze świadkiem historii Niusią Horowitz-Karakulską, plac Bohaterów Getta
• godz. 12.25 – prezentacja wystawy plenerowej: Katarzyna Kocik (Muzeum Krakowa)
• godz. 13.00 – złożenie kwiatów na placu Bohaterów Getta
• godz 13.30 – spotkanie przy Drzewku Pamięci Tadeusza Pankiewicza, placyk przy ul. Józefińskiej 35 (Urząd Miasta Krakowa, Federacja Stowarzyszeń Przewodnickich)

sobota, 4 czerwca

• godz. 14.00 –„Nie było domu, gdzie by nie zabrano kogoś z najbliższych” – spacer po terenie dawnego getta w Krakowie: Jan Grabowski (Muzeum Krakowa). Miejsce rozpoczęcia: plac Bohaterów Getta 18. Obowiązuje limit miejsc, zakup biletów online lub w kasie Apteki pod Orłem
• godz. 17.00 – oprowadzanie po wystawie „Kraków w czasie okupacji” w Fabryce Emalia Oskara Schindlera, przewodniczka Agnieszka Szafraniec. Oprowadzenie w cenie biletu na wystawę, obowiązuje limit miejsc, rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających Muzeum Krakowa
• godz. 19.00–19.40 – Głosy z krakowskiego getta – odczytanie relacji świadków czerwcowej i październikowej deportacji z getta w Krakowie. Miejsce rozpoczęcia: plac Bohaterów Getta

Program wydarzeń obejmuje też kolejne miesiące tego roku. Więcej szczegółów można znaleźć TUTAJ.

• czwartek, 30 czerwca, godz. 18.00 – spotkanie z Anną Janowską-Ciońćką i Stowarzyszeniem Dzieci Holocaustu (sala edukacyjna Apteki pod Orłem)
• czwartek, 4 sierpnia, godz. 14.00 – „Konspiracja w krakowskim getcie – śladami Żydowskiej Organizacji Bojowej” – spacer edukacyjny: Bartosz Heksel (Muzeum Krakowa)
  • Miejsce rozpoczęcia: plac Bohaterów Getta 18
  • Obowiązuje limit miejsc, zakup biletów online lub w kasie Apteki pod Orłem
• czwartek, 15 września, godz. 18.00 – „Życie rodzinne w getcie krakowskim”– wykład online na profilu Apteki pod Orłem na Facebooku: Martyna Grądzka-Rejak (Muzeum Getta Warszawskiego)
• czwartek, 20 października, godz. 18.00 – „Selektywna pamięć Europy 1941–2022: Auschwitz, Jasenovac, Warszawa, Srebrenica, Sarajewo, Prisztina, Bucza, Mariupol. Dlaczego z »nigdy więcej« pozostaje tylko »więcej«” – wykład w sali edukacyjnej Apteki pod Orłem: Mateusz Zdeb (Muzeum Krakowa)
  • Udział bezpłatny
• piątek, 28 października, godz. 18.00 – wykład Grzegorza Siwora o Zakładzie Sierot w getcie połączony z upamiętnieniem ofiar październikowej deportacji, wykład w sali edukacyjnej Apteki pod Orłem (Grzegorz Siwor, autor książki „Enoszijut. Opowieść o Dawidzie Kurzmannie”)
  • Udział bezpłatny
• czwartek, 17 listopada, godz. 18.00 – „Każda ofiara ma imię” – wykład online na profilu Apteki pod Orłem na Facebooku: Ewa Koper (Muzeum Pamięci w Bełżcu)

Rezerwacje:
Centrum Obsługi Zwiedzających
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory)
godziny otwarcia: poniedziałek–niedziela 10.00–19.00
telefon: 12 426 50 60
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl