Czytelnia POLIN: Debata o ludobójstwach

Źródło: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Rozmowa, której punktem wyjścia będzie książka zatytułowana "Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło".

Z autorem – Konstantym Gebertem – oraz Rafałem Pankowskim, Joanną Talewicz i Grzegorzem Motyką rozmawiać będzie Michał Nogaś. Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Agora.

25 maja (środa), godz. 18.00
spotkanie w Audytorium Muzeum POLIN
transmisja na Facebooku Muzeum POLIN >>
dyskusja w języku polskim

W najnowszej książce Konstanty Gebert śledzi historię ludobójstw ostatnich 120 lat, od wymordowania przez cesarskie Niemcy rdzennych mieszkańców Namibii, przez dokonane przez Turków ludobójstwo Ormian, zbrodnie popełnione w Kambodży Czerwonych Khmerów oraz w Rwandzie i w byłej Jugosławii, aż po dokonujące się dzisiaj w Chinach wyniszczanie Ujgurów. Pyta o ich źródła i konsekwencje oraz o to, czy i jak możemy je powstrzymać, by hasło "Nigdy więcej" nie było pustym frazesem.

"Czy książka o ludobójstwie może być zajmująca? Bezstronna? Jednoznaczna? Krzepiąca, choć niezostawiająca złudzeń? Przystępna, nawet sprawcza? Jeśli tak, to taka właśnie jest ta książka". Prof. Joanna Tokarska-Bakir, Polska Akademia Nauk

"Ta niezwykła książka jest próbą odpowiedzi na pytania, które stawiali sobie myśliciele tej miary co Rafał Lemkin, Hannah Arendt czy Zygmunt Bauman. Gebert stawia i dokumentuje tezę, że Zagłada nie była w historii Europy i świata aktem jednorazowym i wyjątkowym. Jego przemyślenia skłaniają do zadumy nad tym, co sprawia, że normalni ludzie stają się jej sprawcami. I dlaczego immanentne zło zyskuje w oczach sprawców rangę moralnej wartości". Prof. Adam Daniel Rotfeld, Uniwersytet Warszawski

"Konstanty Gebert w sposób niezwykle erudycyjny przypomina, że masowy mord towarzyszy człowiekowi przynajmniej od rzezi antycznej Troi. Ale w ludobójstwie nie chodzi o przyjemność mordowania. Jest ono, na zgubę naszych sumień, drogą ku koślawej i zbrodniczej przebudowie świata. To ludzie ludziom gotują ten los, a okrzyk «Nigdy więcej» może być traktowany jak okrutna drwina. Lektura obowiązkowa dla wszystkich, którzy umieją się przejmować losem bliźnich". Paweł Smoleński, "Gazeta Wyborcza"

Konstanty Gebert – rozpoczął działalność dziennikarską w prasie podziemnej; z "Gazetą Wyborczą" związany od jej powstania. Był jej korespondentem podczas wojny w Bośni, a przy tym współpracownikiem specjalnego sprawozdawcy ONZ Tadeusza Mazowieckiego. Relacjonował też wydarzenia m.in. z Turcji, Indii (Kaszmir) i Birmy, przez lata śledził konflikt izraelsko-palestyński, badał skutki ludobójstwa w Rwandzie. Zakończył współpracę z redakcją w 2022 roku. Jest zarazem jednym z architektów odrodzenia życia żydowskiego w Polsce, współzałożycielem niezależnego Żydowskiego Uniwersytetu Latającego i Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów oraz twórcą i pierwszym naczelnym żydowskiego miesięcznika "Midrasz". Jest autorem 12 książek i wielu artykułów prasowych publikowanych w Polsce i za granicą. Wykładał m.in. na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, Uniwersytecie Berkeley w Kalifornii, Grinnell College i Collegium Civitas.

Rafał Pankowski – socjolog kultury i politolog, profesor Collegium Civitas, absolwent Uniwersytetu Oksfordzkiego i Uniwersytetu Warszawskiego. Jest autorem kilku książek: "Neofaszyzm w Europie Zachodniej. Zarys ideologii", "Rasizm a kultura popularna" i "The Populist Radical Right in Poland: The Patriots" oraz licznych artykułów publikowanych w Polsce i za granicą. Od 1996 r. pełni funkcję zastępcy redaktora naczelnego magazynu "Nigdy Więcej". Jest także współzałożycielem Stowarzyszenia Nigdy Więcej i współpracownikiem Centrum Studiów Europejskich na Uniwersytecie Chulalongkorn w Bangkoku.

Joanna Talewicz – badaczka praw człowieka, konsultantka w zakresie Diversity&Inclusion, edukatorka, działaczka, autorka artykułów i książek. Doktor antropologii kulturowej, adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego. Współzałożycielka i prezeska Fundacji w Stronę Dialogu. Pomysłodawczyni i koordynatorka projektów edukacyjnych i badawczych dotyczących społeczności romskiej. Jest członkinią polskiej delegacji IHRA (International Holocaust Remembrance Alliance).

Grzegorz Motyka – profesor, historyk, politolog, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN, zajmuje się problematyką stosunków polsko-ukraińskich po 1939 r. oraz kwestią antykomunistycznego oporu w Europie Środkowej po 1944 r. Napisał m.in.: "Od rzezi wołyńskiej do akcji «Wisła». Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947" (Kraków 2011); "Na białych Polaków obława. Wojska NKWD w walce z polskim podziemiem 1944-1953" (Kraków 2014).

Michał Nogaś – dziennikarz "Gazety Wyborczej", w latach 2000–2016 związany z Programem III Polskiego Radia, a od 2020 roku z Radiem Nowy Świat.