Polish Jewish Refugees in the Wartime Soviet Union

Źródło: Muzeum Historii Żydów Polskich POLN

Tematem książki Eliyany Adler "Survival on the Margins: Polish Jewish Refugees in the Wartime Soviet Union" (Harvard University Press) są doświadczenia żydowskich uchodźców z Polski. Autorka będzie rozmawiać o swojej książce z Atiną Grossmann i Kathariną Friedlą. Gospodarzem spotkania będzie Antony Polonsky, główny historyk Global Educational Outreach Program.

20 lutego (niedziela), godz. 20.00
Transmisja w języku angielskim na kanaleMuzeum POLIN na YouTube >>

Uciekając przed armią niemiecką, ponad 200 000 polskich Żydów trafiło do Związku Radzieckiego. Większość z nich miała nadzieję na powrót do Polski po wojnie, między innymi dlatego niemal wszyscy odrzucili propozycję przyjęcia radzieckiego obywatelstwa, która pojawiła się w 1940 roku. W rezultacie zostali deportowani do obozów pracy oraz w głąb Związku Radzieckiego, na tereny, które nigdy nie zostały zajęte przez Wehrmacht. Choć uniknęli niemieckiej okupacji, doświadczyli trudów wojny, znosząc katorżniczą pracę, przenikliwe zimno i skrajny niedostatek.

Paradoksalnie, zesłanie pozwoliło im przetrwać. Władze radzieckie zezwoliły im dopiero w 1946 r. na powrót do Polski, kraju, w którym niewielu ich żydowskim rodakom udało się przeżyć. Wobec tragicznych losów Żydów na ziemiach polskich powracający milczeli i niechętnie dzielili się swoimi doświadczeniami. W rezultacie, chociaż stanowią oni największą grupę polskich Żydów, którzy przeżyli Zagładę, ich relacje i losy zostały w dużej mierze pominięte i zapomniane. Dziś, po wielu latach, opierając się na niewykorzystanych dotąd wspomnieniach i świadectwach, Eliyana Adler przywraca im głos.

Prelegenci:

Eliyana Adler– profesorka historii na Uniwerstyecie Stanu Pensylwania, zajmuje się historią doświadczenia żydowskiego w Europie Wschodniej, szczególnie edukacją, religią, studiami genderowymi i pamięcią. Jej pierwsza książka, "In Her Hands: The Education of Jewish Girls in Tsarist Russia" (2011), opisuje pojawienie się i rozwój formalnego szkolnictwa dla żydowskich dziewcząt w przedrewolucyjnej Rosji. Ostatnio opublikowała "Survival on the Margins: Polish Jewish Refugees in the Wartime Soviet Union" (2020) o doświadczeniach i pamięci dużej grupy polskich Żydów, którzy spędzili II wojnę światową w nieokupowanych regionach ZSRR. Obecnie prowadzi badania nad księgami pamięci.

Atina Grossmann**–**profesorka historii w Cooper Union w Nowym Jorku. Jej publikacje obejmują: "Jews, Germans, and Allies: Close Encounters in Occupied Germany" (2007, 2012); "Wege in der Fremde: Deutsch-jüdische Begegnungsgeschichte zwischen" New York, Berlin, und Teheran (2012). Współredagowała także "Shelter from the Holocaust: Rethinking Jewish Survival in the Soviet Union (z M. Edele i S. Fitzpatrick 2017), "The JDC at 100: A Century of Humanitarianism" (z A. Patt, L. Levi, M. Mandel, 2019) oraz "Our Courage/Unser Mut: Żydzi w Europie po 1945 roku" (z K. Bohus, 2020). Jej obecne badania i artykuły koncentrują się na "Trauma, Privilege, and Adventure: Jewish Refugees in the «Orient»", a także na powiązaniach wspomnień rodzinnych i badań historycznych.

Katharina Friedla – historyczka specjalizująca się w historii Europy Wschodniej i historii Żydów, ze szczególnym uwzględnieniem nacjonalizmu i polityki tożsamości, kultury, ideologii państwowej i przymusowych migracji. Uzyskała tytuł doktora na Wydziale Historii Uniwersytetu w Bazylei. Opublikowała kilka książek i artykułów na temat Żydów w Niemczech, Polsce i ZSRR przed, w trakcie i po II wojnie światowej. Ostatnio wraz z Markusem Nesselrodtem zredagowała książkę "Polish Jews in the Soviet Union (1939–1959): History and Memory of Deportation, Exile and Survival" (2021).

Gospodarz:

Antony Polonsky – emerytowany profesor Brandeis University. Specjalizuje się we wschodnioeuropejskiej historii żydowskiej i studiach nad Zagładą. Założyciel i wiceprezes Institute for Polish-Jewish Studies w Oxfordzie oraz American Association for Polish-Jewish Studies, Cambridge, MA. Absolwent i doktor Uniwersytetu Oksfordzkiego, członek Brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Historycznego, doktor honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Cykl POLIN Book Talks odbywa się w ramach Global Education Outreach Program.

Program GEOP możliwy jest dzięki wsparciu Taube Philanthropies, The William K. Bowes, Jr. Foundation oraz Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.