U Żydów Jom Kipur – Dzień Pojednania

Źródło: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Jom Kipur (pl. Dzień Pojednania) to jedno z najważniejszych świąt żydowskich o charakterze pokutnym, obchodzone dziesiątego dnia miesiąca tiszrej (wrzesień/październik).

W Jom Kipur, mimo że wypada w różne dni tygodnia, obowiązuje całkowity zakaz pracy i ścisły post. Zgodnie z tradycją, w tym dniu Mojżesz zszedł z góry Synaj z tablicami kamiennymi na znak wybaczenia Izraelitom grzechu bałwochwalstwa, który popełnili w związku ze złotym cielcem. Tego dnia w czasach Świątyni Jerozolimskiej arcykapłan dokonywał rytualnego oczyszczenia z grzechów całego ludu Izraela. Na wybranego kozła ofiarnego przenosił symbolicznie winy Izraelitów i strącał go z wysokiej skały. Jom Kipur był też jedynym dniem w roku, kiedy arcykapłan mógł wejść do Najświętszego Miejsca Świątyni. Po upadku Świątyni, święto przeniosło się do synagogi czyli małej Świątyni. W Dzień Pojednania w synagogach panuje poważny i podniosły nastrój, a większość przychodzących ubrana jest na biało.

Jom Kipur zamyka okres Dziesięciu Dni Pokuty, rozpoczynający się od Rosz ha-Szana, żydowskiego Nowego Roku. Tradycja nakazuje intensywne modlitwy, cedakę czyli przekazywanie datków potrzebującym i wyznawanie grzechów, co skutkuje zmianą myślenia i postępowania. Praktycznie cały dzień wypełnia liturgia synagogalna pełna różnych form wspólnego wyznawania grzechów. Jom Kipur jest jedynym dniem w roku kiedy odmawiane są modlitwy Kol Nidrej (pl. Wszystkie Przysięgi) na początek postu, oraz Neila (pl. Zamknięcie) na jego zakończenie. Wszystkie modlitwy wyrażają nadzieję zapieczętowania losu w Księdze Życia czyli pewność przyjęcia pokuty i odpuszczenia grzechów. Odczytuje się też fragment Tory o rytuale Jom Kipur w Świątyni oraz całą Księgę Jonasza, poruszającą temat skruchy i odpuszczenia grzechów. Końcowym aktem święta, ostatecznym wezwaniem do pokuty jest zadęcie w szofar czyli barani róg.