Syberiada Żydów polskich. Losy uchodźców z Zagłady

Źródło: Żydowskie Muzeum Galicja

“Ocaleni” czy “ocalali” na Wschodzie? – do dziś nie ma zgody jak postrzegać żydowskich uchodźców z Polski deportowanych przez Stalina na Syberię. Po podjętej samodzielnie ucieczce przed Niemcami, zostali oni nagle przesunięci dalej na wschód niczym pionki na szachownicy, wystawieni na trudy przymusowej pracy, działanie głodu i zimna. Mimo wysokiej śmiertelności sowieckiego azylu ludzie ci mieli o wiele większe szanse na przeżycie wojny w głębi ZSRR niż w okupowanej Polsce. Ale o tym, że Stalin niechcący uratował im życie dowiadywali się dopiero po powrocie do kraju. Polscy Żydzi, którym udało się przeżyć wojnę, w ogromnej większości nie nosili w sobie osobistej pamięci prześladowań niemieckich, lecz sowieckich. Jednak dopiero dziś pamięć o ich doświadczeniu i stracie wychodzi z głębokiego cienia Zagłady oraz cienia Sybiru – polskiej katolickiej „Golgoty Wschodu”. Książka została wydana nakładem Żydowskiego Instytutu Historycznego.

O autorkach:
Lidia Zessin-Jurek i Katharina Friedla są badaczkami, które połączyła niezwykła historia wojennego uchodźstwa polskich Żydów. Swoje badania realizują przy wsparciu licznych grantów na poziomie postdoc – polskich, niemieckich, izraelskich,amerykańskich, czeskich, francuskich. Międzynarodowe zainteresowanie projektem, dotyczącym „Syberiady Żydów polskich” jest dowodem na to, jak ważny i zaniedbany był to temat. Wydanie książki zostało bezpośrednio wsparte przez Fundację Die Zeit oraz Szloma Albam Stiftung. Choć Lidia pracuje w Pradze, a Katharina w Berlinie, chętnie spotykają się też w Warszawie i Łodzi. Każda z nich pracuje obecnie nad kolejnymi niezbadanymi aspektami uchodźczej historii Żydów, rozgrywającymi się zarówno na ziemiach polskich, jak i w ZSRR.

Prowadzenie: Adam Szostkiewicz

Śledźcie naszą stronę na Facebooku i kanał na YouTubie – nagranie będzie dostępne 15.12.2020.

W języku polskim.