17. Dni Kultury Żydowskiej w Słupsku

Słupski Ośrodek Kultury wraz ze Stowarzyszeniem Kulturalny Punkt Zapalny mają zaszczyt zaprosić na siedemnastą edycję Dni Kultury Żydowskiej, które odbędą się w dniach 5-8 września w Ośrodku Teatralnym RONDO.

Od 17 lat Słupski Ośrodek Kultury, wraz z partnerami społecznymi oraz instytucjonalnymi, organizuje kilkudniowe spotkania z kulturą żydowską. Przyjmują one bardzo różnorodne formy - od debat i wykładów, poprzez pokazy filmowe, warsztaty muzyczne, kulinarne, etnograficzne, aż po koncerty i inscenizacje teatralne. Festiwal zapoznaje słupszczan z dziejami kultury żydowskiej w Polsce i na świecie. Skupia się na relacjach między Polakami i polskimi Żydami, na jasnych i ciemnych stronach wspólnej historii. Nie unika tematów trudnych i rokrocznie udowadnia, że więcej nas łączy, niż dzieli.

Ponieważ festiwal ceni sobie przede wszystkim “żywą kulturę”, pragniemy zawsze pokazywać zjawiska aktualne, dotykającej bezpośrednio współczesnej publiczności i pokazującej świat w całym swym skomplikowaniu i bogatej kolorystyce. Wydarzenia organizowane w ramach festiwalu cieszą się dużą popularnością, mają stałą, lecz regularnie powiększającą się publiczność, która przywiązana jest do tego punktu kalendarza imprez w Słupsku.

W tym roku rozpoczniemy monodramem Caryl Swift „Tertium. Ten trzeci świadek w sprawie Hioba” w reżyserii Stanisława Miedziewskiego.

Jest to spektakl z postmodernistyczną obsesją obcości w myśleniu o religii. To POSZUKIWANIE ŚLADÓW INNEGO w tej opowieści o konflikcie człowieka z Bogiem... ten inny jest obecny jako świadek słynnego zakładu w niebie. Powołujemy do tego AKTORA aby wytworzyć falę emocjonalną spektaklu przez rozbijanie sensów oswojonych, wszystkim wiadomych. HIOB jest idolem swego ludu, przywódcą najpierw cenionym, a potem nagle wzgardzonym... kozłem ofiarnym wskazanym przez społeczność, ofiarą. Czyż największa ofiara Historii – Holokaust - nie wydarzyła się w XX wieku?

Nie zabraknie również ciekawych spotkań i rozmów z zaproszonymi gośćmi.

Profesor Bernadeta Żynis poprowadzi rozmowę o cierpieniu i szczęściu Ocalałych z prof. Pawłem Śpiewakiem, dyrektorem Żydowskiego Instytutu Historycznego, połączoną z promocją książki "Wieczny Hiob”.

„Nawet jeżeli Hiob był postacią mityczną, nieistniejącą, to z całą pewnością dogłębnie prawdziwe jest jego doświadczenie bezgranicznego cierpienia, samotności i milczenia wobec głosu Boga. Hiob to dla filozofów, mędrców religijnych, malarzy i rzeźbiarzy symbol cierpienia. Po wojnie dla wielu pisarzy jego postać stała się symbolem ocalałych. Poetka i eseistka Anna Kamieńska pytała, czym jest drugie szczęście Hioba, który powrócił po czasach Zagłady do pustego domu w żałobie po najbliższych i „zamordowanym narodzie”.”

Gościem kolejnego spotkania, połączonego z warsztatami kulinarnymi będzie Urszula Antosz – Rekucka. Opowie ona o tym, jak Katechetka ocala od niepamięci Żydów z Mszany Dolnej.

Tak o sobie mówiła w jednym z wywiadów: "Teraz, kiedy nacjonalizm w Polsce zaczyna podnosić swój straszliwy łeb, czuję, że to, co robię, ma jeszcze większy sens - mówi Urszula Antosz-Rekucka, katechetka z Mszany Dolnej. W mieście każdy wie, że jak pada hasło "Żyd", trzeba kierować prosto do niej.

Urszula śmieje się, że choć nie ma w niej żydowskiej krwi (sprawdziła do pięciu pokoleń wstecz), jest żydowskie mleko. – Moja mama pochodzi z Broniszowa, małej wioski pod Kielcami. Dziadkowie mieli tam dom z solidną, zimną piwnicą – opowiada. – Podczas wojny służyła im za schron w trakcie bombardowań. Raz schowali się w niej także żydowscy sąsiedzi. Mężczyzna i młoda kobieta z dzieckiem przy piersi. Mama też tam wtedy była i ciągle płakała, więc by ją uspokoić, ta kobieta nakarmiła ją swoim mlekiem..."

W tegoroczne obchody Dni Kultury Żydowskiej zaangażowało się również Kino REJS, które przygotowało trzy ciekawe filmy.

„Marek Edelman… i była miłość w getcie”

Polska, Nimecy 2019, 79 min. reżyseria: Jolanta Dylewska zdjęcia: Kuba Kijowski, Jolanta Dylewska

„Dlaczego nikt mnie nie pyta, czy w getcie była miłość”? Dlaczego nikogo to nie interesuje?” – mówił na krótko przed śmiercią w 2009 roku Marek Edelman, ostatni przywódca powstania w getcie warszawskim. Odpowiada on na to pytanie w długo oczekiwanym i głośnym jeszcze przed premierą filmie „Marek Edelman... i była miłość w Getcie”, przy którego scenariuszu współpracowała Agnieszka Holland, a Andrzej Wajda współreżyserował fabularyzowane sceny filmu. Jak się okazuje, w piekle getta mogło istnieć dobro i piękno. I miłość – także ta przepełniona erotyką. To ona okazała się największą wartością, większą nawet niż życie.

„O zwierzętach i ludziach”

Polska 2019, 70 min. reżyseria: Łukasz Czajka scenariusz: Łukasz Czajka zdjęcia: Kacper Czubak

Bohaterami filmu są Antonina i Jan Żabińscy. Przed wojną kierowali warszawskim zoo, w którym podczas okupacji dawali schronienie licznym zagrożonym, głównie Żydom. Z materiałów archiwalnych, fragmentów inscenizowanych, wypowiedzi świadków i ocalonych powstała niezwykła opowieść, w której na pierwszym planie jest odwaga i wielka pasja, a w tle nieco surrealistyczne spojrzenie na wspólny los ludzi i zwierząt.

„Kto napisze naszą historię”

Polska, USA 2018, 95 min. reżyseria: Roberta Grossman scenariusz: Roberta Grossman

Fabularyzowany film dokumentalny o bezprecedensowym przedsięwzięciu - podziemnym Archiwum Getta Warszawskiego powstałym z inicjatywy Emanuela Ringelbluma w 1940 roku, które zajmowało się dokumentowaniem życia w getcie warszawskim. Tzw. Archiwum Ringelbluma wpisane zostało na listę UNESCO „Pamięć Świata” jako zabytek światowego dziedzictwa. Jest ono unikalnym zbiorem dokumentów stanowiących jedno z najważniejszych świadectw o zagładzie Żydów polskich.

17. edycję Dni Kultury Żydowskiej zwieńczy koncert Oli Bilińskiej pt. „Libelid. Pieśni miłosne jidysz”

„Libelid” to osiem przedwojennych kompozycji o różnych odcieniach i obliczach miłości. W tych poetyckich utworach wyraźne są wątki z obyczajowości żydowskiej, która silnie wpływała na życie uczuciowe i rodzinne członków społeczności. W tekstach zawartych na płycie przewija się wszystko, co odwieczne w miłości dwojga młodych, co jest niezmienne bez względu na kraj i kulturę. Przywrócone pamięci pieśni miłosne pochodzące ze starych zbiorów żydowskich pieśni zabrzmią ponownie w niezwykłej interpretacji i aranżacji Oli Bilińskiej.

Wstęp na monodram Caryl Swift, spotkania z prof. Pawłem Śpiewakiem i Urszulą Antosz-Rekucką, oraz koncert Oli Bilińskiej jest bezpłatny, jednak obowiązuje rezerwacja miejsc.

Na seanse filmowe obowiązują bilety w cenie 15 zł (normalny) i 12 zł (ulgowy), które dostępne są w kasie Kina Rejs przy ul. Niedziałkowskiego 5a.

Wydarzenie sfinansowane zostało ze środków Województwa Pomorskiego i Miasta Słupska

Harmonogram:

5 WRZEŚNIA godz. 19.00 - Caryl Swift w monodramie "Tertium. Ten trzeci świadek w sprawie Hioba" w reżyserii Stanisława Miedziewskiego

6 WRZEŚNIA godz. 17.00 - "Wieczny Hiob" - rozmowa o cierpieniu i szczęściu Ocalałych z prof. Pawłem Śpiewakiem, dyrektorem Żydowskiego Instytutu Historycznego, promocja książki - rozmowę poprowadzi prof. Bernadetta Żynis

godz. 19.00 - projekcja filmu "Marek Edelman... i była miłość w getcie" w reż. J. Dylewskiej

7 WRZEŚNIA godz. 12.00 - warsztaty kulinarne i rozmowa o tym, jak Katechetka ocala od niepamięci Żydów z Mszany Dolnej - spotkanie z Urszulą Antosz - Rekucką

godz. 15.00 - projekcja filmu "O zwierzętach i ludziach" w reż. Ł. Czajki

godz. 16.30 - projekcja filmu "Kto napisze naszą historię" w reż. R. Grossman

8 WRZEŚNIA godz. 18.00 - "Libelid - pieśni miłosne jidysz" - koncert Oli Bilińskiej