Deklaracja sztokholmska

Źródło: MIEJSCE PAMIĘCI I MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU

Konferencja sztokholmska

28-01-2000

W dniach 26-28 stycznia 2000 roku odbyła się w Sztokholmie międzynarodowa konferencja poświęcona kształceniu, upamiętnianiu i badaniom nad Holokaustem. Konferencję gościł rząd Szwecji. Do udziału zaproszono 45 państw.

Celem konferencji było stworzenie uczestniczącym w niej państwom możliwości wyrażenia swej woli walki z rasizmem, antysemityzmem, konfliktami etniczymi i in. poprzez obranie Holokaustu jako punktu wyjścia. W trakcie dyskusji panelowych i prac w grupach roboczych wymieniono poglądy i doświadczenia. Konferencję zamknęła wspólna deklaracja:

1. Holokaust (Szoa) był fundamentalnym zagrożeniem dla podstaw naszej cywilizacji. Ten bezprecedensowy charakter Holocaustu ma nieprzemijające i uniwersalne znaczenie. Mimo że upłynęło już pół wieku, po Holocauście nadal żyją wśród nas ludzie, którzy mogą zaświadczyć o zgrozie zagłady , która pochłonęła naród żydowski. Straszliwe cierpienia wielu innych ofiar nazistów naznaczyły całą Europę niezagojoną blizną.
2. W naszej zbiorowej pamięci musi zostać zachowana świadomość rozmiarów Holokaustu, zaplanowanego i przeprowadzonego przez nazistów . Zachowamy wpisaną w naszych sercach pamięć o bezinteresownym poświęceniu tych, którzy stawili czoła nazistom, a także tych, którzy poświęcili własne życie, by chronić czy ratować ofiary Holokaustu. Głębia grozy, ale też szczyty ludzkiego heroizmu mogą stać się miarą tego, do czego zdolny jest człowiek zarówno w czynieniu dobra, jak i zła.
3. Wobec tego, że dla ludzkości zagrożeniem pozostaje nadal ludobójstwo, czystki etniczne, rasizm, antysemityzm i ksenofobia, na społeczności międzynarodowej ciąży poważna odpowiedzialność za walkę z tymi postaciami zła. Jesteśmy odpowiedzialni za przekazywanie straszliwej prawdy o Holokauście wbrew tym, którzy jej zaprzeczają. (...) 4. Zobowiązujemy się wzmocnić wysiłki w celu wspierania edukacji, pamięci i badań na temat Holokaustu (...).
4. (...) Zobowiązujemy się też promować edukację na temat Holokaustu w szkole i na uczelniach, w naszym społeczeństwie i instytucjach.
5. (...) Będziemy wspierać odpowiednie formy utrwalania pamięci o Holokauście, włącznie z dorocznyrni obchodami Dnia Holokaustu w każdym z naszych krajów.
6. (...) Podejmiemy wszelkie konieczne kroki, by otworzyć archiwa, tak by zapewnić, ie wszelkie dokumenty dotyczące Holokaustu stały się dostępne dla badaczy .
7. Uznajemy za stosowne, by ta pierwsza międzynarodowa konferencja tej rangi w nowym milenium zadeklarowała swoje zobowiązanie do stworzenia podstaw lepszej przyszłości na gruncie gorzkiej przeszłości. Współczujemy cierpieniom ofiar i czerpiemy natchnienie z prowadzonej przez nich walki. Zobowiązujemy się pamiętać o tych, którzy zginęli, okazać uszanowanie tym, którzy nadal żyją wśród nas, i potwierdzić wspólne dążenie ludzkości do wzajemnego zrozumienia i sprawiedliwości.

Do gości biorących udział w konferencji należeli m.in. prezydent Aleksander Kwasniewski, prezydent Argentyny Fernando de la Rúa, prezydent Łotwy Vaira Vike-Freiberga, premier Izraela Ehud Barak, oraz kanclerz Niemiec Gerhard Schröder.

Wśród uczestników delegacji polskiej znalazło się trzech pracowników Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, którzy wzięli udział w panelach i warsztatach. Podczas konferencji na stanowisku wystawowym zaprezentowane zostały publikacje związane z działalnością polskich placówek-miejsc pamięci oraz uruchomiona niedawno internetowa strona muzeum Auschwitz-Birkenau.

Teresa Świebocka, starszy kustosz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau mówiła o znaczeniu miejsc pamięci w upamiętnianiu i edukacji oraz historii i działalności Muzeum, natomiast dr Franciszek Piper, kierownik działu historyczno-badawczego Muzeum przedstawił problem pamięci i wiedzy o Auschwitz w Polsce. Wesprzyj