Święto Meiselsa

Źródło: Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meisela 17

Celem Święta Meiselsa jest popularyzacja wiedzy o Dowie Berze Meiselsie (1798-1870) – naczelnym rabinie Krakowa, a później Warszawy, przedsiębiorcy, polityku, orędowniku przyznania Żydom pełni praw obywatelskich oraz patriocie gorąco popierającym polskie dążenia narodowowyzwoleńcze – oraz integracja lokalnej społeczności.

Chcemy przybliżyć – mieszkankom i mieszkańcom Krakowa, ale także turystkom i turystom odwiedzającym miasto – nieznany, chlubny rozdział polsko-żydowskiej współegzystencji przez pryzmat innego okresu historycznego, niż dominująca w mnemonicznej panoramie Krakowa (oraz całego kraju) Zagłada.

Święto Meiselsa to inicjatywa społeczno-edukacyjno-kulturalna, która wydobędzie patrona ulicy z anonimowości, a dodatkowo pozwoli stworzyć prawdziwie sąsiedzki, sprzyjający integracji klimat w miejscu zdominowanym przez turystykę.

W programie między innymi: wykłady (dr Paweł Szapiro, Karolina Jakoweńko, Pamela Grajny-Brzezińska), koncert Mojše Band, rozmowy, degustacje kuchni żydowskiej w okolicznych lokalach i inne atrakcje.

Program wydarzenia

16.03.2024 11.00

• [Wykład] Dow Ber Meisels a sprawa polska. O udziale Żydów w budowie nowoczesnego społeczeństwa II Rzeczypospolitej. Paweł Szapiro Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meisela 17

12.30

• [Prezentacja] Dom Modlitwy Chewra Tehilim przy ul. Meiselsa
• Pamela Grajny-Brzezińska
• Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meisela 17

14.00

• [Rozmowa] Będzin, miasto niedaleko od Krakowa
• Karolina Jakoweńko
• Piotr Jakoweńko
• Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17

15.30

• [Spacer z przewodnikiem] Kazimierz Unseen
• Michael Rubenfeld
• spotkanie w ogródku Mleczarni, ul. Meiselsa 15

17.30

• [Koncert z przemarszem przez ulicę] Mojše Band
• start w ogródku Mleczarni, ul. Meiselsa 15

Mojše Band

-to zespół reprezentujący przede wszystkim żydowską tradycję muzyczną z Europy środkowo-wschodniej. Na scenie europejskiej dał się poznać za sprawą nowatorskiego podejścia do żydowskiego dziedzictwa z regionów dawnych Węgier. Zespół brał udział w wielu prestiżowych wydarzeniach i projektach muzycznych na całym świecie: Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie, Festiwalu Kultury Żydowskiej Mazal Tov! w Koszycach, Festiwalu KlezMORE w Wiedniu, Festiwalu Tachana HaRishona w Jerozolimie, Festiwalu Kultury Żydowskiej Šamajim w Třebíci, Festiwalu Kultury Żydowskiej SIMCHA we Wrocławiu, Pohoda Festival w Trenczynie, Sziget Festival w Budapeszczie, festiwalu Czech Music Crossroads i wielu innych. Odbył także trasę koncertową w Niemczech, Holandii, Polsce i Izraelu. Mojše Band to finaliści Światowego Konkursu Muzyki Żydowskiej w Amsterdamie w 2017 roku i zdobywcy prestiżowej nagrody Youtube Award tego konkursu za lata 2018-2019. Zespół regularnie mapuje także żydowskie dziedzictwo muzyczne z terenów byłej monarchii austro-węgierskiej, w ramach tej działalności publikując albumy z tytułami inspirowanymi nazwami konkretnych regionów (Zipserim ̶ Oberzips w 2018, Sárosi ̶ Šarišskí w 2020).

Paweł Szapiro

Historyk holokaustu, edukator, autor i publicysta. Specjalista od stosunków polsko-żydowskich i prasy podziemnej w Polsce. Autor licznych publikacji, między innymi przełomowej "Wojny żydowsko-niemieckiej", opisującej stosunek społeczeństwa polskiego wobec Żydów i powstania w getcie, na podstawie analizy polskiej pracy konspiracyjnej. Recenzje jego książek ukazały się między innymi w dodatku literackim do magazynu "Times". Kurator, kolekcjoner sztuki i ekspert w dziedzinie historii sztuki. Inicjator projektu Żyd Niemalowany i prezes Fundacji. Wieloletni kurator wystawy "Żyd Niemalowany", której zrealizował niemal 70 odsłon w Polsce i na świecie. Specjalista w dziedzinie XIX-wiecznej prasy ilustrowanej.

Pamela Grajny-Brzezińska

Dyplomowana konserwator dzieł sztuki. Absolwentka Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Jej praca magisterska wykonana pod kierunkiem prof. Edwarda Kosakowskiego otrzymała wyróżnienie w Konkursie Generalnego Konserwatora Zabytków RP i Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków na najlepsze prace studialne, naukowe oraz popularyzatorskie, dotyczące ochrony zabytków i muzealnictwa. Kwalifikacje zawodowe poszerzała poprzez uczestnictwo w praktykach konserwatorskich, na przyklad podczas praktyki muzealno-konserwatorskiej w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Posiada wiedzę o historycznych, tradycyjnych technikach i technologiach wykonywania dzieł, co pozwala jej na tworzenie kopii technologicznych. W dorobku zawodowym posiada liczne prace dokumentacyjne, badawcze i konserwatorskie wykonywane samodzielnie oraz w gronie doświadczonych zespołów konserwatorskich, które były realizowane przy wielu cennych obiektach zabytkowych w Polsce, (m. in. przy Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Lublinie, Katedrze pw. św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy, Zamku Lubomirskich i Potockich w Łańcucie, Domu modlitwy Chewra Thilim w Krakowie, Kościele św. Piotra i Pawła we Lwowie, czy Bazylice św. Małgorzaty w Nowym Sączu).

Karolina Jakoweńko

Współzałożycielka Fundacji „Brama Cukermana” działającej od 2008 roku. Na skutek działań Fundacji zostały wpisane do rejestru zabytków woj. śląskiego oraz poddane renowacji zabytkowe polichromie znajdujące się w dawnym żydowskim domu modlitwy w Będzinie. W latach 2008 – 2010 Fundacja stworzyła szlak turystyczno-edukacyjny przedwojennych żydowskich przedsiębiorstw pod nazwą „Hurtownia Manufaktury” – na terenie Będzina, Sosnowca i Dąbrowy Górniczej. Od 2009 realizuje program “Świadkowie Historii: Będzin”, w ramach którego przeprowadzane są wywiady ze starszymi mieszkańcami miasta, pamiętającymi przedwojenny żydowski Będzin. Współautorka audioprzewodników po dziedzictwie żydowskim w 11 miastach województwa śląskiego pn. „Opowieści Nieobecnych”. Obecnie związana także z działalnością Domu Pamięci Żydów Górnośląskich (oddział Muzeum w Gliwicach), gdzie pełni funkcję kierownika. Laureatka nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów (2014), nagrody „Chroniąc pamięć” – nadawanej Polakom zaangażowanym w zachowanie dziedzictwa żydowskiego w Polsce i dialog polsko-żydowski (2013) oraz Zagłębiowskiej Nagrody Humanitas (2014).

Piotr >Jakoweńko Piotr Jakoweńko
Współtwórca Fundacji Brama Cukermana działającej na rzecz zachowania pamięci o żydowskiej społeczności Będzina. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach na Wydziale Grafiki na kierunku Projektowania Graficznego. Od 2006 r. pracuje jako niezależny projektant grafiki specjalizujący się w grafice wydawniczej i projektach wystawienniczych. Od 2015 r. członek kolektywu architektonicznego SENNA, w ramach którego odpowiada za grafikę identyfikację wizualną oraz wystaw muzealnych m.in.:

• Wystawy stałej „Historia Żydów na Górnym Śląsku” dla Muzeum w Gliwicach (2016-2018);
• Wystawy czasowej „Obcy w domu. Wokół Marca 68” dla Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN (2018);
• Wystawy stałej „Beit Almim” w pawilonie na cmentarzu żydowskim na Bródnie dla Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie (2018);
• Instalacji plenerowej „Bez cienia. Kryjówki getta warszawskiego” dla Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN (2022);
• Typografii w projekcie pomnika „Oneg Szabat” na cmentarzu żydowskim w Warszawie. (2022);
• Wystawy stałej „Spójrz-Przypomnij” w Domu Pamięci Płońsku (2021-2023);
• Wystawy czasowej Natalii Romik „Kryjówki – architektura przetrwania” (Warszawa-Szczecin- Frankfurt, 2022-2024);

Michael Rubenfeld

Michael Rubenfeld to artysta i producent teatralny z Winnipeg, obecnie mieszkający w Polsce. Wielokrotnie nagradzany jako aktor i dramaturg, pracował na planach filmowych i deskach teatralnych w Kanadzie, USA i Europie. Wystąpił w północnoamerykańskiej premierze „Naszej Klasy” Tadeusza Słobodzianka w Toronto i Filadelfii. Michael jest obecnie dyrektorem artystycznym grupy teatralnej Selfconscious Productions. Wraz z Sarą Garton Stanley zrealizował cztery spektakle dla Selfconscious, w tym „We Keep Coming Back”, który ilustruje złożoności współczesnych polsko-żydowskich narracji, a swoją premierę miał w 2016 roku na Krakowskim Festiwalu Kultury Żydowskiej i Teatrze Kana w Szczecinie. Został ponownie pokazany w 2017 podczas FestivALTu, i od tego podróżował po Polsce i innych częściach Europy oraz Kanadzie.