Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu – inicjatywy IPN w 2024

Żródło: IPN

27 stycznia na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau odbyły się główne obchody 79. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.

W Warszawie oficjalne uroczystości państwowe odbyły się 26 stycznia przed pomnikiem Bohaterów Getta Warszawskiego. W imieniu Instytutu Pamięci Narodowej hołd ofiarom Holokaustu oddał zastępca prezesa dr Mateusz Szpytma.

Główne obchody 79. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz odbyły się 27 stycznia 2024 r. w namiocie ustawionym nad jednym z zakonserwowanych historycznych baraków murowanych na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau.

Jesteśmy w miejscu, które stało się symbolem niewyobrażalnego cierpienia, nienawiści, okrucieństwa i pogardy dla drugiego człowieka. W sobotę 27 stycznia 1945 roku obóz został wyzwolony, a dzień ten stał się początkiem nadziei dla ocalonych. Ale również początkiem opłakiwania tych, którzy nie przetrwali – powiedziała marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.

Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau dr Piotr Cywiński zaznaczył, że pamięć to nie to samo co wiedza historyczna:

Pamięć to tożsamość. Korzenie i zarazem skrzydła. Klucz dla ludzkich wyborów. I tylko takie jej zrozumienie pozwala jej nieść przekaz wartości ponad pokolenia. A pamięć o tak skrajnym odczłowieczeniu wskazuje drogę dla całej ludzkości.

Po przemówieniach zebrani przeszli pod Pomnik Ofiar Obozu, gdzie duchowni chrześcijańscy i żydowscy odmówili modlitwy. Uroczystości zakończyły się złożeniem zniczy pod upamiętnieniem.

W wydarzeniu wzięli udział m.in. byli więźniowie obozu i przedstawiciele władz państwowych. Instytut Pamięci Narodowej reprezentował zastępca prezesa dr Mateusz Szpytma.

79 lat temu sowiecka armia zajęła niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau, wyzwalając około 7 tys. więźniów. We wcześniejszych miesiącach Niemcy zacierali ślady ludobójstwa. Wymordowali Żydów z Sonderkommando (obsługa krematoriów i komór gazowych), likwidowali doły z ludzkimi prochami, palili akta, wysadzali krematoria, wywozili do Niemiec urządzenia techniczne z komór i pieców. Prawie 60 tys. więźniów zmusili do ewakuacji na zachód. W marszu śmierci w mroźnym styczniu 1945 r. zginęło co najmniej 15 tys. ludzi.

Inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej

związane z obchodami Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w 2024 roku

IPN w Warszawie

• 24 stycznia, Warszawa – Projekcja filmu dokumentalnego „Pamiętajmy o KL Plaszow” ( Kino „Atlantic” przy ul. Chmielnej 33)
• 26 stycznia – Karol Nawrocki: „Nigdy więcej Szoah” – artykuł w tytułach grupy Polska Press
• 26 stycznia, Warszawa – dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN złoży kwiaty pod pomnikiem Bohaterów Getta
• 27 stycznia – uczczenie pamięci ofiar na terenie dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz II – Birkenau podczas głównych obchodów 79. rocznicy wyzwolenia Auschwitz
• „Terror, Holokaust, Represje. Społeczność żydowska pod władzą niemieckiego i sowieckiego totalitaryzmu na ziemiach polskich 1939–1945” – katalog publikacji IPN 2000–2023

IPN w Katowicach

• 18 stycznia, Pszczyna – uroczystość upamiętniająca Marsz Śmierci, ewakuację więźniów z KL Auschwitz-Birkenau
• 18 stycznia, Oświęcim – Gliwice – V edycja Biegu Pamięci ze Światłem Pokoju
• 19 stycznia – Hołd oświęcimskim męczennikom. Przy grobach wojennych i pomnikach w Gliwicach, Czerwionce-Leszczynach, Książenicach, Rybniku, Raszczycach oraz Górkach Śląskich zapłonęły znicze.
• 24 stycznia, Będzin – wykład Eweliny Małachowskiej (OBEN IPN Katowice) „Polacy ratujący Żydów” w ramach obchodów Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu (Szkoła Podstawowa nr 11)
• 24 stycznia, Katowice, godz. 11.00 – wykład dr. Marka Grabskiego „KL Auschwitz-Birkenau – ikonografia tragedii” (Przystanek Historia – Centrum Edukacyjne IPN im. Henryka Sławika przy ul. św. Jana 10)
• 26 stycznia. Katowice – przedstawiciele IPN w Katowicach razem z członkami Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach złożą symboliczne kwiaty przy pomniku upamiętniającym ofiary hitlerowskiego terroru lat 1939-1945, znajdującym się na cmentarzu żydowskim przy ul. Kozielskiej 16
• 26 stycznia, Katowice – wykład prof. Dariusza Rozmusa „Prawne i badawcze wyzwania archeologii żydowskiej” Wirtualna paczka edukacyjna dla nauczycieli na Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

IPN w Kielcach

• 26 stycznia, godz. 10.00, Staszów – wykład dr. Michała Zawiszy z Referatu Edukacji Narodowej w Delegaturze IPN w Kielcach dla staszowskiej młodzieży organizowany w związku z obchodami Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu (Staszowski Ośrodek Kultury)
• 27 stycznia 2024 r., godz. 15.00, Pomnik Menora, Kielce – uczestnictwo w plenerowych obchodach Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu organizowanych przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego. Delegaturę IPN w Kielcach będzie reprezentował naczelnik dr Robert Piwko

IPN w Krakowie

• 27 stycznia – dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN oraz dr hab. Filip Musiał, dyrektor Oddziału IPN w Krakowie wezmą udział w oficjalnych obchodach 79. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz
• publikacja spotu informacyjnego w komunikacji miejskiej w Krakowie
• publikacja krótkiego filmu edukacyjnego w mediach społecznościowych z udziałem dr. Romana Gieronia

IPN w Lublinie

• 30 stycznia, Lublin – projekt edukacyjny Śladami pamięci o ofiarach Holocaustu, składa się na niego spot IPN „Ocalić od zapomnienia” prezentujący obrazy Treblinki w oczach Samuela Willenberga, projekcja filmu dokumentalnego „Raport z Auschwitz”, warsztaty tematyczne oraz spacer edukacyjny „Oni żyli wśród Nas (Jeszywas Chachmej Lublin, ulica Lubartowska, Izba Pamięci Żydów Lublina) zakończony symbolicznym złożeniem kwiatów pod pomnikiem Ofiar Getta w Lublinie
• 6 lutego – artykuł dr Alicji Gontarek „Polacy ratujący Żydów w dystrykcie lubelskim 1939-1944 – Oblicza pomocy” w „Kurierze Lubelskim”

IPN ŁÓDŹ

• 25 stycznia, Łódź – zajęcia dla uczniów z wykorzystaniem wystawy elementarnej „Zagłada Żydów europejskich” w XXIII Liceum Ogólnokształcącym im. ks. prof. J. Tischnera
• 27 stycznia, Łódź – udział w uroczystościach zorganizowanych przez Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi

IPN w Olsztynie

• Lekcje w formie on-line na temat Holokaustu

IPN w Poznaniu

• 24 stycznia, Łomnica, gm. Zbąszyń – uroczystość z okazji rocznicy Marszu Śmierci więźniów z obozu karno-śledczego w Żabikowie pod pomnikiem upamiętniającym 17 ofiar marszu, które zginęły podczas egzekucji. Ofiarami byli Polacy – mężczyźni. Pomnik z 1958 r. został w ubiegłym roku odnowiony przez stowarzyszenie Patriotyczny Zbąszyń. IPN Poznań sfinansował nową tablicę memoratywną na pomniku. Uroczystość dofinansowana przez IPN Poznań.

IPN w Rzeszowie

• 15–27 stycznia – XVI Obchody Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu. Obchody są organizowane w kilkunastu miastach i miejscowościach regionu m.in. w Rzeszowie, Krośnie, Korczynie, Przemyślu, Lubaczowie, Jarosławiu, Leżajsku, Kołaczycach, Mielcu, Dukli i w Sanoku. Podczas obchodów odbywają się modlitwy za pomordowanych Żydów, prelekcje, wykłady, sesje naukowe poświęcone stosunkom polsko-żydowskim, kulturze i zagładzie. Prezentowane są pokazy filmowe, okolicznościowe wystawy oraz wspomnienia ocalałych świadków tamtych wydarzeń.

IPN w Szczecinie

• 5 stycznia, Gorzów Wielkopolski – zajęcia edukacyjne „Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej” (Zespół Szkół nr 16)
• 5–25 stycznia, Gorzów Wielkopolski – ekspozycja wystawy „Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej” (Zespół Szkół nr 16)
• 7–13 stycznia – prezentacja wystawy „Śmierć za człowieczeństwo. Rodzina Ulmów” podczas peregrynacji relikwii bł. Rodziny Ulmów w Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej
• 16–31 stycznia, Szczecin – ekspozycja wystawy „Zagłada Żydów europejskich”(Miejska Biblioteka Publiczna, al. Wojska Polskiego 2)
• 17 stycznia – 29 lutego, Karnice – ekspozycja wystawy „Śmierć za człowieczeństwo. Rodzina Ulmów”
• 19–25 stycznia, Gorzów Wielkopolski – ekspozycja wystawy „Śmierć za człowieczeństwo. Rodzina Ulmów” (parafia NMP Królowej Polski)
• 26 stycznia – 2 lutego, Goleniów – ekspozycja wystawy „Śmierć za człowieczeństwo. Rodzina Ulmów” (katedra pw. Św. Katarzyny)
• 3–29 lutego, Kamień Pomorski – ekspozycja wystawy „Śmierć za człowieczeństwo. Rodzina Ulmów” Kamień Pomorski (katedra oraz Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej)
• 26 stycznia – 16 lutego, Gorzów Wielkopolski – ekspozycja wystawy „Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej” (Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących)
• 26 stycznia, Szczecin – uroczystości w związku z Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu pod pomnikiem Ofiar Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych na Cmentarzu Centralnym
• 26 stycznia, Szczecin – upamiętnienie ofiar niemieckiego obozu przesiedleńczego w Potulicach przy pomniku „Dzieciom Potulic” w Szczecinie
• 26 stycznia, Szczecin – upamiętnienie ofiar „Nocy kryształowej” w miejscu dawnej synagogi, spalonej przez Niemców w nocy 9/10 listopada 1938 r. przy tablicy upamiętniającej Gminę Żydowską;
• 26 stycznia – upamiętnienie ofiar przy tablicach upamiętniających więźniów filii KL Stutthof w Policach-Mścięcinie;
• 29 stycznia, Koszalin – zajęcia edukacyjne „Holokaust” (Zespół Szkół nr 1 i Zespół Szkół nr 7)
• 30 stycznia, Gorzów Wielkopolski – zajęcia edukacyjne „Holokaust” Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
• 31 stycznia, Szczecin – zajęcia edukacyjne „Holokaust” Liceum Ogólnokształcące nr 2
• 31 stycznia, Szczecin – ekspozycja wystawy „Niemieckie obozy zagłady” (Przystanek Historia)