81. rocznica likwidacji getta w Wołominie
Czytanie performatywne Księgi Pamięci Żydów Wołomińskich
03/10/2023 | Na stronie od 24/09/2023
Źródło: Fundacja Zikaron i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Nałkowskiej w Wołominie
Cmentarz żydowski w Wołominie.
Miejsce spoczynku żydowskich mieszkańców Wołomina i okolic. Kirkut założony został pod koniec XIX wieku przy dawnej ulicy Ślepej (obecnie ulica Generała W. Andersa). Przed II wojną światową Żydzi stanowili prawie połowę mieszkańców Wołomina. Do rozwoju miasta znacznie przyczynili się żydowscy przemysłowcy, którzy byli założycielami licznych przedsiębiorstw, w tym Huty Szkła „Wołomin”. W okresie międzywojennym w Wołominie funkcjonowała jedna synagoga oraz dwa domy modlitwy. W mieście działały żydowskie stowarzyszenia, biblioteki, kluby sportowe i szkoły.
Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Wołomina w 1939 roku, założone zostało getto żydowskie, które zostało zlikwidowane w październiku 1942 roku. Większość żydowskich mieszkańców miasta straciła życie w obozie zagłady w Treblince. Po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku, na terenie miasta pozostało co najmniej kilkudziesięciu Żydów, którzy starali się kontynuować tradycje przodków. Ostatnie pochówki na terenie Cmentarza przeprowadzono w latach powojennych.
Fundacja wspólnie z Gminą Wyznaniową Żydowską w Warszawie podejmuje działania na rzecz upamiętnienia zapomnianej i zaniedbanej nekropolii. Udało się skontaktować ze świadkami historii oraz zorganizować grupę lokalnych entuzjastów dawnych dziejów miasta oraz pozyskać finansowanie na wzniesienie tablicy pamiątkowej.
Sefer Wołomin.
Mianem ksiąg pamięci określa się publikacje, tworzone przez Żydów po II wojnie światowej, których celem było opisanie zniszczonych społeczności żydowskich Europy Środkowo-Wschodniej. Fundacja prowadzi działania mające na celu wykonanie tłumaczenia z języka jidysz na język polski Księgi Pamięci Żydów Wołomińskich (Sefer zikaron Volomin) – wydanych w latach 70. XX w. w Izraelu.
Fundacja Zikaron
Doceniając wspólne duchowe dziedzictwo Chrześcijan i Żydów oraz wypełniając moralne wskazania Tory jak i Ewangelii – postanowiliśmy założyć Fundację Zikaron.
Fundacja Zikaron – z hebrajskiego „pamięć” – ma na celu upamiętnianie materialnego dziedzictwa żydowskiego w Polsce, podejmowanie działań mających na celu rozwijanie współpracy i dialogu między narodami, inspirowanie i prowadzenie działalności popularyzatorskiej poświęconej historii i kulturze żydowskiej, a także jej związkom z historią i kulturą polską.