„Ja łebków nie dawałem. Procesy przed Żydowskim Sądem Społecznym”

Źródło: Żydowskie Instytut Historyczny

Zobacz wydarzenie na Facebooku

II wojnę światową przetrwało w Polsce ledwie kilkadziesiąt tysięcy Żydów. Wszyscy przeżyli niewyobrażalny koszmar, a ich drogi ku ocaleniu były różne. Uldze wyzwolenia towarzyszyła silna potrzeba rozliczeń i wymierzenia sprawiedliwości.

Zaraz po zakończeniu wojny rozpoczął działalność Sąd Społeczny przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce. Odbywały się przed nim procesy oskarżonych o kolaborację i działanie na szkodę narodu żydowskiego. Był to sąd niezwykły – nie mógł skazać na więzienie ani grzywnę, mógł potępić, wydalić ze społeczności żydowskiej. Wyroki nie dotyczyły przestępstw, lecz spraw zasadniczych, dobra i zła, granicy walki o przetrwanie. Dlatego dla niektórych były druzgoczące.

Paweł Smoleński porozmawia z Jakubem Szymczakiem, autorem książki „Ja łebków nie dawałem”, dr Katarzyną Person i prof. Andrzejem Żbikowskim o historiach i postawach ludzi sądzonych przez Żydowski Sąd Społeczny. Partnerem spotkania jest wydawca reportażu, Wydawnictwo Czarne.

dr hab. Katarzyna Person - historyczka w Dziale Naukowym ŻIH, koordynatorka projektu Pełnej Edycji Archiwum Ringelbluma. Jest autorką książki „Policjanci. Wizerunek Żydowskiej Służby Porządkowej w getcie warszawskim”.

Paweł Smoleński – reporter, publicysta, od 1989 roku dziennikarz „Gazety Wyborczej”. Autor książek „Pokolenie kryzysu”, „Irak. Piekło w raju”, „Izrael już nie frunie”, „Wieje szarkijja. Beduini z pustyni Negew” oraz „Wnuki Jozuego”.

Jakub Szymczak – dziennikarz OKO.press, absolwent wydziału historycznego na Uniwersytecie Jagiellońskim i Polskiej Szkoły Reportażu. Publikował m.in. w miesięczniku „Znak”, magazynie „Kontakt” i „Res Publice Nowej”.

prof. Andrzej Żbikowski – historyk, kierownik Działu Naukowego ŻIH, profesor nadzwyczajny w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Jest autorem książki „Sąd Społeczny przy CKŻP. Wojenne rozliczenia społeczności żydowskiej w Polsce”.