„Ten dzień był dla nas dniem wyjątkowym”. Obchody 79. rocznicy buntu w Treblince

Źródło: Żydowski Instytut Historyczny

Autor: Żydowski Instytut Historyczny

2 sierpnia 1943 roku żydowscy więźniowie niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Treblinka II podnieśli bunt. Zaatakowali esesmanów, podpalili obóz i wydostali się na wolność. Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma zaprasza na uroczystości 79. rocznicy tego wydarzenia, należące do upamiętnienia ofiar niemieckiej operacji „Reinhardt” – Zagłady Żydów polskich.

Zobacz wydarzenie na Facebooku

W latach 1942-1943 w Treblince Niemcy zamordowali blisko 900 tysięcy Żydów z okupowanej Polski i innych krajów Europy.

Pierwszymi ofiarami było blisko 300 tysięcy Żydów z getta warszawskiego, których upamiętniamy w Warszawie podczas organizowanego przez ŻIH corocznego Marszu Pamięci 22 lipca 1942. 2 sierpnia 1943 roku członkowie Sonderkommando – oddziału żydowskich więźniów zmuszanych do pracy w obozie – wzniecili bunt, którego celem było zniszczenie Treblinki, zabicie esesmanów oraz uratowanie własnego życia, by opowiedzieć światu o Zagładzie.

W 2022 roku oddajemy hołd ofiarom niemieckiej operacji „Reinhardt”, która 80 lat temu doprowadziła do likwidacji prawie wszystkich żydowskich społeczności w Polsce. Obchody rocznicy powstania w Treblince, jednego z najważniejszych aktów oporu Żydów przeciw Zagładzie, są centralnym punktem tego upamiętnienia. Zbrodnie nazistowskie były na bieżąco dokumentowane przez Emanuela Ringelbluma i jego współpracowników, twórców Podziemnego Archiwum Getta Warszawy, przechowywanego w Żydowskim Instytucie Historycznym. Próbowali przekazać aliantom informacje o Zagładzie, jednak Żydzi nie otrzymali żadnej pomocy. Pamięć o nich jest naszym obowiązkiem i ostrzeżeniem dla przyszłych pokoleń.

W powstaniu 2 sierpnia 1943 roku wzięło udział ponad 700 więźniów, około 200 z nich zdołało uciec z obozu, a mniej więcej 100 dożyło końca wojny. Treblinka została niemal w całości spalona. Po powstaniu Niemcy rozpoczęli likwidację obozu, rozebrali wszystkie zabudowania i instalacje, teren zaorali i obsiali łubinem, tak żeby po jednej z największych zbrodni w historii nie pozostał żaden ślad.

Uroczystości rozpoczną się 2 sierpnia o 12:00 w Muzeum Treblinka. Niemieckim nazistowskim obozie zagłady i obozie pracy (1941-1944). Przedstawiciele rządu, samorządu, członkowie korpusu dyplomatycznego i duchowni wygłoszą przemówienia, poprowadzą modlitwę i złożą wieńce pod monumentem Pomnika Ofiar Obozu Zagłady.

Program obchodów:

• 9:15 – wyjazd autokarami z Warszawy, z Placu Bankowego (dla zainteresowanych)
• 12:00 – główne uroczystości pod pomnikiem w centralnym miejscu pamięci Muzeum Treblinka. Niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady i obozu pracy (1941-1944)
• 13:00 – zakończenie oficjalnych obchodów, zwiedzanie obozu zagłady Treblinka II z przewodnikami
• 14:00 – zakończenie zwiedzania
• ok. 17:00 – powrót do Warszawy

Żydowski Instytut Historyczny organizuje bezpłatny wyjazd autokarem na uroczystości w Treblince. Zapisy pod adresem rsvp@jhi.pl

Kontakt:

• Magdalena Szyszkowska, mszyszkowska@jhi.pl, 785 170 127
• Aleksandra Przeździecka-Kujałowicz, aprzezdziecka@jhi.pl, 785 170 126
• Dział Projektów Kulturalnych i Komunikacji ŻIH

Organizatorzy:

• Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
• Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy (1941-1944)