31. FKŻ: CENA MILCZENIA

Anna Bikont

Anna Bikont

Źródło: 31. Festiwal Kultury Żydowskiej

28.06.2022 - 20:00 / Namiot FKŻ, ul. Józefa 36 | Live:

Od maja 1947 do sierpnia 1948 roku Lejb Majzels, pracownik Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, wyjeżdża w teren dwadzieścia osiem razy w poszukiwaniu pięćdziesięciorga dwojga dzieci, które przeżyły Zagładę i pozostają pod opieką Polaków. Każdy wyjazd skrupulatnie odnotowuje: o której wyjechał, o której dotarł, czy znalazł dziecko i za ile naród żydowski może je wykupić. Bo życie każdego żydowskiego dziecka ma cenę.

Siedemdziesiąt lat później Anna Bikont powtarza próbę ich odnalezienia. Podąża śladem zapisków pozostawionych w dwóch zeszytach – „Sprawozdaniach z podróży służbowych L. Majzelsa w sprawie poszukiwania dzieci znajdujących się w rękach Polaków”. Z niezwykłą dociekliwością szuka choćby najdrobniejszych informacji, które mogłyby doprowadzić do spotkania po latach. Dokonuje niemożliwego, jednocześnie stając przed kolejnym potężnym wyzwaniem – jak skłonić do wspomnień ludzi, którzy uciekli od przeszłości, niekiedy na koniec świata.

„Cena” to reporterskie śledztwo rzucające nowe światło na losy dzieci po Zagładzie. Prowadzone z przenikliwością znakomicie oddaje niepokojącą atmosferę powojnia i burzy pozornie oczywistą ocenę wyborów życiowych ocalałych.

O tej książce Hanna Krall pisała tak: „Anna Bikont pyta o coś. O zdarzenie sprzed trzydziestu lat, na przykład o ekshumację . Pyta jakichś panów na drodze. A tak, panowie uśmiechają się radośnie. To oni kopali. Mocno kopali, ale dopiero jak koparka przyjechała, wszystkie kości się odnalazły…

Bowiem na Annę Bikont, która nikogo nie zawiadamia o przyjeździe, bo nie wie kogo i gdzie mogłaby zawiadomić, zawsze tak jakby ktoś czekał. Na przyzbie, na ławce, w parku, w domu albo na drodze.

Na tym polegają reporterskie cuda. Które mają to do siebie, że tylko wybitnym reporterom się przytrafiają”.

Z autorką książkiAnną Bikont oraz z Konstantym Gebertem porozmawia Marcin Wicha.

Anna Blikont (ur. 1954) – dziennikarka, reporterka i pisarka, z wykształcenia psycholożka. Wydała kilkanaście książek, m.in. Pamiątkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wisławy Szymborskiej (1997, wraz z Joanną Szczęsną) oraz Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu (2006, także z Joanną Szczęsną), za którą otrzymały Wielką Nagrodą Fundacji Kultury. Nagrodzona Europejską Nagrodą Książkową, National Jewish Book Award (za My z Jedwabnego), Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego (za biografię Sendlerowa. W ukryciu), oraz Nagrodą Historyczną „Polityki” (za biografię Jacka Kuronia Jacek). Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie to jej najnowsza książka.

Marcin Wicha (ur. 1972) – grafik. Projektował (i projektuje) okładki, plakaty i znaki graficzne. Autor książek dla dorosłych: „Rzeczy, których nie wyrzuciłem” (Karakter 2017), za którą otrzymał w 2017 roku Paszport „Polityki”, w 2018 r. Nagrodę im. Witolda Gombrowicza i Nagrodę Literacką Nike oraz „Jak przestałem kochać design” (Karakter 2015). Autor książek dla dzieci: „Klara. Proszę tego nie czytać” (Czarna Owieczka, 2011) – wyróżnienie dorosłego jury Dong 2011. „Klara. Słowo na szy” (Czarna Owieczka, 2012) – wyróżnienie w konkursie polskiej sekcji IBBY, nominacja do nagrody Dong. „Łysol i Strusia. Lekcje niegrzeczności” (Znak emotikon, 2013) – nominacja w konkursie Najlepsza książka dla dzieci 2013. „Bolek i Lolek. Genialni detektywi” (Znak emotikon, 2014). „Niezwykła historia Sebastiana Van Pirka” (Egmont, 2018). Współautor „Sylaboratorium” (Egmont, 2017) i „Nowych przygód Bolka i Lolka. Urodziny” (Znak emotikon, 2013). Autor rysunków: „Święty Oburz patron Polski. Kalendarz na 2016 rok” (WAM, 2016), „Europejski Słownik Obrazkowy Wichajstra. Rysunki Marcina Wichy z Tygodnika Powszechnego i nie tylko” (Katalog wystawy, Fundacja Schumana, 2009). Jego teksty ukazywały się między innymi w „Autoportrecie” i „Literaturze na Świecie”. Przez kilka lat publikował cotygodniowe rysunkowe komentarze w „Tygodniku Powszechnym”. Rysował też w „Charakterach”. Współpracuje z „Gazetą Wyborczą”. W kwietniu 2021 roku nakładem Wydawnictwa Karakter ukazała się najnowsza książka „Kierunek zwiedzania”.

WSPÓŁORGANIZATOREM WYDARZENIA JEST KRAKOWSKIE BIURO FESTIWALOWE - OPERATOR PROGRAMU KRAKÓW - MIASTO LITERATURY UNESCO.