Koncert w 79. rocznicę wysadzenia Wielkiej Synagogi na Tłomackiem

Źródło: Żydowski Instytut Historyczny

16 maja 1943 roku na osobiste polecenie Heinricha Himmlera wysadzono w powietrze Wielką Synagogę przy ulicy Tłomackie. Dziś nie-obecna Wielka Synagoga jest symbolem utraconej i nieodbudowanej części tożsamości Warszawy i Polski. Podczas koncertu współorganizowanego przez ŻIH i Muzeum POLIN przypomnimy muzykę, jaka przez lata rozbrzmiewała w tej najbardziej okazałej synagodze w Polsce.

Zobacz wydarzenie na Facebooku

16 maja 1943 roku na osobiste polecenie Heinricha Himmlera wysadzono w powietrze Wielką Synagogę przy ulicy Tłomackie. "Getto warszawskie skończyło swój żywot. Bo tak chciał Adolf Hitler i Heinrich Himmler" – pisał w raporcie do swoich mocodawców Jürgen Stroop, odpowiedzialny za likwidację warszawskiego getta.

Dziś nie-obecna Wielka Synagoga jest symbolem utraconej i nieodbudowanej części tożsamości Warszawy i Polski. Podczas koncertu w Muzeum POLIN przypomnimy muzykę, jaka przez lata rozbrzmiewała w tej najbardziej okazałej synagodze w Polsce.

Wielką Synagogę na Tłomackiem otwarto w 1878 roku. Miała ponad 2000 miejsc siedzących. Śpiewał w niej wybitny chór, zatrudnieni byli światowej sławy kantorzy. Na ich występy przybywali tu zarówno wierzący, jak i niewierzący, Żydzi i Polacy – m.in. Ignacy Paderewski, premier Felicjan Sławoj-Składkowski, Emil Młynarski.

Podczas koncertu w Muzeum POLIN usłyszymy utwory wybitnych kantorów i kompozytorów owego czasu: Arno Nadela, Louisa Lewandowskiego, Jakuba Leopolda Weissa oraz ostatniego dyrygenta ponad 100-osobowego chóru chłopięco-męskiego Wielkiej Synagogi: Dawida Ajzensztadta. Muzyka ta zabrzmi w znakomitym wykonaniu kantora Isidoro Abramowicza, 8-osobowego chóru Synagogi Pestalozzistrasse w Berlinie oraz organisty i badacza żydowskiej muzyki organowej Jakuba Stefka.

Współorganizatorami koncertu są Żydowski Instytut Historyczny i Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.

Bilety w cenie 30 złotych dostępne są tutaj.

Wykonawcy:

• Isidoro Abramowicz – kantor
• Jakub Stefek – organy
• Chór Synagogi Pestalozzistrasse Berlin

Program koncertu:

Arno Nadel (1878-1943)

• Jehi Scholom
• W’schomru
• Wajchulu
• Psalm 93 Haschem Malach

Jakub Leopold Weiss (1825-1889)

• Psalm 114 Bezes Jisroel Mimizrajim
• Adon Olom
• Psalm 137 Super Flumina Babilonis

Louis Lewandowski (1821-1894)

• Mah Towu
• Torass Haschem Temimo
• Hallelujoh
• Uwnucho Jomar

Dawid Ajzensztadt (1890-1942)

• Shom‘oh vatismach Tziyon
• L‘cho Dodi

ISIDORO ABRAMOWICZ

Urodzony w Buenos Aires i wychowany w tradycji muzyki żydowskiej Salomona Sulzera i Louisa Lewandowskiego, Isidoro Abramowicz studiował muzykę na Narodowym Uniwersytecie Buenos Aires, specjalizując się w fortepianie i dydaktyce. Jego równoległe studia w zakresie dyrygentury chóralnej i śpiewu zawiodły go do Niemiec, gdzie studiował i występował przed podjęciem studiów kantorskich i magisterskich w Abraham Geiger College i na Uniwersytecie w Poczdamie.

Jego pierwszy angaż w roli kantora to Wielka Synagoga w Sztokholmie. W 2017 roku kantor Abramowicz przejął kierownictwo szkolenia kantorskiego w Abraham Geiger College. W 2019 roku został zatrudniony przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Berlinie jako główny chazzan (kantor) synagogi przy Pestalozzistraße. Jego głównym zadaniem jest wykonywanie i ochrona muzycznej spuścizny Louisa Lewandowskiego.

JAKUB STEFEK

Ukończył studia w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie organów prof. Andrzeja Chorosińskiego. W ramach programu Erasmus studiował w Kunsuniversitaet w Graz. Od tego czasu prowadzi działalność koncertową oraz festiwal „Dni Muzyki Żydowskiej” w rodzinnym Szczecinie. Pracował m. in. w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Filharmonii im. Mieczysława Kałowicza w Szczecinie. Od 2020 roku współpracuje z Gminą Żydowską w Berlinie jako organista. W 2021 roku obronił pracę doktorską na temat żydowskiej muzyki na organy solo, która jest pierwszą pozycją na ten temat w polskiej literaturze. Jest adiunktem w Akademii Sztuki w Szczecinie. Ponadto jest doktorantem w Katedrze Badań nad Gospodarką Cyfrową w Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach.

CHÓR SYNAGOGI PESTALOZZISTRASSE

Mieszany zespół wokalny w synagodze liberalnej Gminy Żydowskiej w Berlinie, w której Służba Boża przebiega zgodnie z Minhag Hamakom – lokalną tradycją ukształtowaną przez dziesięciolecia przez modlących się w tej synagodze. Oznacza to w szczególności, że prawie wszystkie modlitwy są śpiewane, a kantorowi towarzyszy chór i organy. Wykonywane melodie i opracowania modlitw zostały skomponowane głównie przez Louisa Lewandowskiego. Poza liturgią, zespół bierze udział w koncertach muzyki synagogalnej w całej Europie oraz dokonuje pionierskich nagrań tych utworów dla rozgłośni radiowych, telewizji, wytwórni płytowych, a także ośrodków badawczych.