Żydowski Instytut Historyczny na Festiwalu Warszawa Singera 2021

Źródło: ŻIH

W sobotę 21 sierpnia rozpoczyna się 17. Festiwal Warszawa Singera.

Jak co roku, Żydowski Instytut Historyczny jest partnerem cyklu wydarzeń. Zaprasza do wzięcia udziału w przygotowanych przez nas spotkaniach.

23 sierpnia, godz. 17:00,

Spacer śladami awangardy jidysz w Warszawie – prowadzi dr Karolina Szymaniak (Dział Naukowy ŻIH). Miejsce zbiórki: plac Bankowy pod pomnikiem Starzyńskiego. Zapisy pod adresem rezerwacja@jhi.pl

Z punktu widzenia kultury jidysz na początku lat 20. ubiegłego wieku Warszawa była metropolią o nawet większym znaczeniu niż Berlin czy Pryż. To w jidysz ukazywały się pierwsze w Polsce teksty o filmie abstrakcyjnym czy niektórych nowych koncepcjach malarskich. W dziedzinie teatru trwała ścisła współpraca między żydowskimi i polskimi artystami, a w latach 30. jidyszowy teatr symultaniczny stał się inspiracją dla polskiej awangardy teatralnej. Ta wciąż nie do końca rozpoznana historia rozgrywała się przede wszystkim w dzisiejszym centrum miasta i – wbrew pozorom, wciąż można ją częściowo odczytać z dzisiejszej tkanki miejskiej.

25 sierpnia, godz. 18:00,

Kim byli członkowie konspiracyjnej grupy Oneg Szabat? Spacer śladami twórców Podziemnego Archiwum Getta Warszawy – miejsce zbiórki: Żydowski Instytut Historyczny, ul. Tłomackie 3/5. Zapisy pod adresem rezerwacja@jhi.pl

Podczas spaceru poznamy historie współpracowników Emanuela Ringelbluma, twórcy grupy Oneg Szabat i ruszymy śladem miejsc, które o ich losach nam przypominają. Przestrzeń warszawskiego getta była dla nich, podobnie jak dla niemal pół miliona uwięzionych w nim Żydów, niebezpieczna i opresyjna. Dlatego też działalność konspiracyjnej grupy, polegająca na skrupulatnym i wszechstronnym dokumentowaniu losu Żydów pod okupacją niemiecką, a następnie ich Zagłady, stanowiła jeden z przejawów największego oporu cywilnego i intelektualnego.

W trakcie spaceru zobaczymy miejsca istotne dla działalności grupy jak i życia jej członków. Zaczniemy w budynku Żydowskiego Instytutu Historycznego, w którym w czasie wojny mieściła się Żydowska Samopomoc Społeczna i gdzie spotykali się najbliżsi towarzysze Ringelbluma. Odwiedzimy pomnik upamiętniający dawne Nowolipki 68, miejsce ukrycia oraz odnalezienia stworzonej przez grupę kolekcji dokumentów. Zatrzymamy się również przy instalacji artystycznej przygotowanej na tegoroczny Marsz Pamięci 22 lipca, wydarzenie upamiętniające deportację mieszkańców getta do obozu zagłady Treblinka II. Tegorocznym patronem marszu byli właśnie nauczyciele warszawskiego getta.

26 sierpnia, godz. 18:00,

Ester Singer Kreitman „Brylanty” | spotkanie wokół pierwszego wydania w języku polskim – wydarzenie online

Powieść Brylanty, opublikowana po raz pierwszy w 1944 r., opowiada o ortodoksyjnym żydowskim handlarzu brylantów mieszkającym w Antwerpii. Akcja powieści rozpoczyna się w przeddzień wybuchu I wojny światowej. Szlifierze diamentów rywalizują o jego względy, ale trudno go zadowolić. Żona handlarza pogodziła się już z apodyktycznością męża, jednak ich dzieci cierpią – syn wciąż się buntuje, a córka marnotrawi pieniądze. Kiedy niemiecka armia zbliża się do Antwerpii, miasto ogarnia panika, a rodzina ucieka do Londynu…

Spotkanie wokół pierwszego polskiego wydania z wydawczynią Natalią Moskal, tłumaczkami z jidysz: dr Moniką Polit, Zofią Ziębą, Jakubem Zygmuntem, oraz z jidyszystką dr Karoliną Szymaniak.

Prowadzenie: Patrycja Dołowy

__

Czwartki na Tłomackiem to cykl otwartych spotkań odbywających się co tydzień. Dotyczą one szeroko ujętej tematyki żydowskiej i mają zróżnicowaną formę – od prezentacji najnowszych publikacji, poprzez projekcie filmowe, wykłady o dziełach sztuki ze zbiorów ŻIH, po debaty wokół zagadnień współczesnych relacji polsko-żydowskich.

29 sierpnia, godz. 11:00

Spacer po cmentarzu żydowskim w Warszawie – ul. Okopowa 49/51, Warszawa. Zapisy pod adresem rezerwacja@jhi.pl

Cmentarz przy ulicy Okopowej to największa w Warszawie i druga co do wielkości żydowska nekropolia w Polsce. Istniejący od 1806 r. był świadkiem przeszło dwóch wieków historii społeczności żydowskiej w Warszawie, od jej dynamicznego rozwoju w XIX i pierwszej połowie XX wieku, przez czasy II wojny światowej i Zagłady, aż po współczesność.

Podczas spaceru zobaczymy różne typy nagrobków, przekonamy się czym różnią się macewy, ohele i obeliski, przyjrzymy się umieszczonym na nich ornamentom i dowiemy się, jakie jest ich symboliczne znaczenie.

Uczestnicy spaceru odwiedzą miejsca pochówku wielu ważnych postaci, znanego warszawskiego bankiera Berka Szmulowicza Sonnenberga, twórcę języka esperanto Ludwika Zamenhofa, przewodniczącego Rady Żydowskiej w getcie warszawskim Adama Czerniakowa, a także ostatniego przywódcę Żydowskiej Organizacji Bojowej Marka Edelmana.

29 sierpnia, godz. 14:00,

Spotkanie z kuratorem wystawy „Gdzie jesteś? Rdz 3,9” – Żydowski Instytut Historyczny, ul. Tłomackie 3/5. Dr Piotr Rypson pokaże uczestnikom wystawę czasową w ŻIH poświęconą 80. rocznicy zamknięcia getta warszawskiego. Zapisy pod adresem rezerwacja@jhi.pl

16 listopada 1940 roku zamknięto getto warszawskie. Dokładnie 80 lat temu miasto zostało podzielone murem na dwie części. Uwięzionych w getcie Żydów odgrodzono od informacji, bliskich osób, od zieleni, drzew czy widoku nieba po horyzont. Wystawa „Gdzie jesteś? Rdz 3,9” w symboliczny sposób odnosi się do tego momentu.

W ramach 18. Festiwalu Warszawa Singera zapraszamy na zwiedzanie wystawy poprzedzone rozmową z kuratorem, dr. Piotrem Rypsonem.